İnsanlarla Fazla Zaman Geçiren Sığırların Beyinleri Daha Küçük

Sığırların ortalama beyin boyutları, biz onları evcilleştirdikçe küçüldü ve insanların etrafında daha fazla zaman geçirdikçe beyinleri küçülüyor gibi görünüyor.

Genel olarak evcilleştirilmiş hayvanlar, yabani emsallerinden daha küçük beyinlere sahip olma eğilimindedir. Bu fenomen, yabani ataları birkaç yüz yıl önce soyu tükendiği için sığırlarda daha önce tanımlanmamıştı.

Ana Balcarcel ve İsviçre’deki Zürih Üniversitesi’ndeki meslektaşları, yabani sığırların beyin büyüklüğünü tahmin etmek için, modern sığırların muhtemel atası olan soyu tükenmiş yaban öküzünden (Bos primigenius) 13 kafatası ölçtüler. Daha sonra bunları, 71 evcil sığır ırkından (Bos taurus) alınan 317 kafatasının bilinen ölçümleriyle karşılaştırdılar.

Ekip, kafataslarındaki boyut farklılıklarına dayanarak evcil sığırların beyinlerinin yabani sığırların beyinlerinden ortalama yüzde 26 daha küçük olduğunu tahmin ediyor.

(Beyinlerimizin Büyümesini Tetikleyen Şey Neydi?)

Balcarcel, “Gerçekten şaşırtıcı sonuç şuydu ki, sadece yabani ve evcil hayvanları karşılaştırdığımızda değil, aynı zamanda evcil popülasyonlardaki tüm farklı ırkları karşılaştırdığımızda da farklılıklar bulduk.” diyor.

“Bu farklılıklar, bu hayvanların insanlarla geçirdiği zamanla güçlü bir şekilde ilişkiliydi. İnsan temasının yoğunluğu, beynin ne kadar küçüldüğünü gerçekten etkiliyor.”

Ekip, süt inekleri gibi insanların etrafında daha sık bulunan sığırların en küçük beyinlere sahip olduğunu, insanlarla yalnızca sınırlı teması olan boğa güreşi sığırlarının ise yabani atalarının boyutuna en yakın, yani daha büyük beyinlere sahip olduğunu buldu.

Balcarcel, daha uysal olması için sığır yetiştirmenin, beyin büyüklüğündeki bu değişiklikleri tetiklediğini söylüyor.

İsveç’teki Linköping Üniversitesi’nden Dominic Wright, bunun fazla basitleştirilmiş bir açıklama olabileceğini söylüyor. “Göreceli beyin boyutunda yabaniden evcile doğru bir değişim var gibi görünüyor. Sorun şu ki, modern sığırların, bu ekibin çalışmalarında kullandığı bu yaban öküzünden kesinlikle gelip gelmediğini bilmiyoruz, ancak görünüşe göre, yabani atalarını temsil etmeleri için iyi bir olasılık var gibi görünüyor.”

New Scientist. 8 Haziran 2021.

Makale: Balcarcel A. M., Veitschegger K., Clauss M. and Sánchez-Villagra M. R. (2021). Intensive human contact correlates with smaller brains: differential brain size reduction in cattle types. Proc. R. Soc. B.28820210813