Alet Kullanabilme Özelliği İnsandan Önce Ortaya Çıkmış

Araştırmacılar, Australopithecus africanus isimli insanların atası olduğu düşünülen bir hominin türünün taş alet yapabilecek ve kullanabilecek bir el yapısına sahip olduğunu ortaya koydu. Bu yetinin ancak daha sonraki homininlerde geliştiği düşünülüyordu. Anatomik kanıtlara dayandırılan araştırma, arkeolojik taş alet kalıntılarına göre 2.6 milyon yıl önce olan ilk alet kullanma tarihini, 3 milyon önceye taşıyor.

Kent Üniversitesi’nden Matthew Skinner ve TL Kivell (İngiltere) ile University College Londra, Viyana Teknoloji Üniversitesi ve Almanya’daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü uzmanları tarafından yapılan araştırma, Pliosen Dönemi’ne ait 5.3 ila 2.6 milyon yıl öncesine tarihlenen Australopithecus fosillerini inceledi. Australopithecus fosillerinin el kemiklerinin içindeki süngerimsi kemik yapısı incelendi. Bu süngerimsi iç yapıya trabeküler kemik adı veriliyor, ve bireyin hayatı boyunca yaşam şekillerine göre değişim gösteriyor.

Araştırmacılar önce şempanzelerin ve insanların el kemiklerindeki trabeküler yapıyı inceledi ve ikisinin arasında çok büyük farklar olduğunu gördü. Modern insanlarda görülen, bir objeyi başparmak ile diğer parmaklar arasında keskinlik ile kavrayabilme özelliği şempanzelerde kesinlikle yoktu. Aşağıdaki resimde de görülen bu kavrayabilme özelliği, alet yapabilmek ve alet kullanabilmek için gerekiyor. Aynı kavrayabilme özelliği Neandertal gibi insansılar ve insanın atalarında da görülüyor.

Skinner, “MikroCT taramaları yaparak kemiğin iç yapısını görüntüleyebildiğimizi anladığımızda bu araştırmaya başladık. Bu yapıyı görüntülemek, kemiğin iç yapısının belli davranışlar sırasında nasıl bir baskı altında kaldığını anlamamıza yardımcı oluyor. Karakteristik bir insan özelliği olan parmaklar arasında güçlü kavramanın, şempanzelerle karşılaştırıldığında, insan eli üzerinde nasıl bir farklılık yarattığını gördüğümüzde, bu farklılığın Australopithecus africanus gibi Homo öncesi türlerde de olup olmadığını incelemek istedik” diyor.

Australopitecus africanus 2 milyon yıl önce yaşamış bir erken hominin. Australopithecus fosilleri Güney Afrika’daki mağaralarda bulundu. Bunların ilki 1924’te Taung’da bir madende bulunan çocuk iskeletiydi. Australopithecus’un maymun benzeri bir yüzü ve ağaçlara tırmanmaya uygun uzun kolları vardı. Fakat iki ayağı üstünde dik yürüyordu ve beyni daha büyüktü. Bu tür ağaçlardan inip el becerisi kazanmış ve ince el hareketleri yapmayı öğrenmişe benziyor.

Ekibin yaptığı analizler, Australopithecus türü örneklerinde, baş parmak ve avuç içindeki kemiklerde, genellikle insanlara özel olduğu düşünülen bu kavrama davranışını akla getiren trabeküler yapıyı buldu.

Bu araştırmadan önce ilk taş aletler erken bir insansı olan ve insanın direkt bir atası olarak görülen Homo habilis’e atfediliyordu. Homo habilis kalıntıları, Oldowan teknolojisi adı verilen basit taş aletlerle birlikte bulunmuştu.

Yeni araştırmayla birlikte daha eski ve “daha az insan” olarak görülen hominin türü Australopithecus africanus’un da benzer basit taş aletler yapabilecek anatomik kapasitesinin olduğu görüldü. Kemiklerden elde edilen bu kanıt, sanılandan çok daha önce ve çok daha sık olarak erken atalarımızın insan benzeri el hareketleri yapabildiğini ortaya koydu.

Makale: Skinner, M. M., Stephens, N. B., Tsegai, Z. J., Foote, A. C., Nguyen, N. H., Gross, T., … & Kivell, T. L. (2015). Human-like hand use in Australopithecus africanus. Science, 347(6220), 395-399.