İngiltere’de Büyük Viking Ordusu’na Ait Kanıtlar Bulundu

Devasa mezarlıktaki kemikler, İngiltere’yi işgal eden devasa ve gizemli Viking ordusu hakkında yeni ipuçları veriyor.

1982 yılındaki kazılarda çekilmiş olan bu fotoğraftaki iskeletler, Büyük Viking Ordusu’nun savaşçılarına ait olabilir. C: Martin Biddle

9. yüzyılda İngiltere’nin geniş kesimlerini ele geçiren ancak arkasında neredeyse hiç iz bırakmayan muazzam büyük Viking Ordusu’na ne oldu?

Arkeologlar şimdi İngiltere’de toplu bir mezarda yaklaşık 300 Viking savaşçısı bulduklarını duyurdu. Kalıntılar, Büyük Viking Ordusu’nun savaşçılarına ait şimdiye kadar bulunan ilk kanıtlar olma özelliğini taşıyor.

(Norveç’teki Bir Dağda 1100 Yıllık Viking Kılıcı Bulundu)

Arkeologlar, İngiltere’deki bu mezar alanını ilk olarak 1980’li yıllarda keşfetmişti ve Büyük Viking Ordusu’na ait kalıntılar olabileceğini düşünmüşlerdi. Ancak bir sorun vardı; arkeolojik alanın radyokarbon tarihleri, bu kalıntıların Viking istilacılarına ait olabilmesi için çok eskiydi.

Ordunun MS 873 ila 874 yıllarının kışlarını burada geçirdiği düşünülüyor. Ancak iskeletlere yapılan ilk analizler, 7. ve 8. yüzyıllara ait olduklarını gösterdi.

1986 yılında yapılan kazılar, burada gömülmüş 300 iskeleti ortaya çıkardı. C: Martin Biddle

Şimdi ise yeni bir araştırma, bu tarihlerin yanlış olduğunu ve zamanlamanın Büyük Ordu’dan kalma kalıntıları için doğru olduğunu öneriyor.

Vikinglerin İngiltere üzerinde bir etki bırakmış oldukları oldukça net. Viking etkisinin bir belirtisi, İskandinavca köyler için kullanılan “by” sözcüğünden türetilerek kullanılan “by” ile biten İngiliz kasabalarının varlığı. Ordunun varlığı aynı zamanda Anglo-Sakson kayıtlarında da belgelenmişti.

(Vikinglerin Mezar Kıyafetlerinde Neden Allah Yazıyor?)

Bu Anglo-Sakson kronolojisine göre, yüzlerce Viking gemisi Büyük Ordu’yu İngiltere’nin doğu kıyısına 865 yılında taşıdı. Vikingler Anglo-Sakson krallıklarını kaptı ve geniş arazileri onlardan devraldı.

Şu ana kadar, Derbyshire’deki mezarlık, orduyla bağlantılı olarak bulunan tek mezar sitesidir.

Araştırmanın baş yazarı Catrine Jarman, “Bu büyük gizemlerden biri. Binlerce insan buraya girdi ancak çok az fiziksel kanıtımız var.”

Mezar alanına ek olarak, büyük bir savunma hendeğinin de kanıtları bulundu. C: Martin Biddle

Radyokarbon tarihleme hatası

Yeni çalışma, söz konusu tarih tutarsızlığını kritik bir ayrıntıyı da göz önüne alarak gideriyor: Denizcilikle ünlü Vikingler’in diyeti de deniz ürünlerine dayanıyordu. Jarman, bu diyetin radyokarbon testlerini çarpıttığını belirtiyor.

Bilim insanları, insan kemiklerini tarihlendirirken, mevcut radyoaktif karbon14 miktarına bakarlar. Bu karbon formu zamanla bozulur, bu nedenle kemiklerdeki karbon14 miktarı, kemiklerin ne zaman oluştuğu konusunda araştırmacılara bilgi verir. Bununla birlikte, çok miktarda deniz ürünleri yiyen insanlar Jarman’ın “deniz rezervuar etkileri” olarak adlandırdığı şeye tabidir.

“Eğer balık yerseniz, karbonlardan bazıları okyanustan gelir. Bu Vikinglerden bazıları çok fazla balık yiyordu ve bu da karbon tarihlemesini etkiledi.”

(İngiltere’de Viking Ordusuna Ait Devasa Kamp Ortaya Çıkarıldı)

Jarman, bir Viking’in aynı gün bir balık ve koyunu öldürmesi durumunda, radyokarbon tarihlemesinin, balığın koyundan 400 yıl önce ölmüş gibi görünmesine neden olacağını belirtiyor.

Vikinglerin diyetinin ilk karbon tarihlemesini ne kadar etkilediğini belirlemek için araştırmacılar, geniş mezarlık alanının çeşitli yerlerinden 17 birey üzerinde ve bir koyun çenesi üzerinde kimyasal analizler yaptı.

Jarman, şimdi bu iskeletlerin 9. yüzyıla ait olduklarını rahatlıkla söyleyebileceklerini söylüyor. Dolayısıyla tüm bu iskeletler güçlü bir ihtimalle Büyük Viking Ordusu’na aitti.

Kemiklerin %80’i erkeklere ait ve çoğu yetişkin. C: Martin Biddle

Savaşçıların kalıntıları

1980 ve 1986 yılları arasında yürütülen bir dizi kazı, 264 kişinin kalıntılarının bulunduğu bir mezar höyüğü ortaya çıkarmıştı. Bunlar içerisinde %80’den fazlası erkeklere aitti ve birçoğunda şiddete bağlı yaralanma izleri bulunuyordu.

Arkeologlar, kalıntılar arasında baltalar ve bıçaklar gibi savaş aletleri de buldu. (Tüm Viking savaşçıları erkek değildi, yeni yapılan bir DNA çalışması ünlü bir Viking savaşçısının kadın olduğunu kanıtladı: İlk Defa Kadın Viking Savaşçısı Kanıtlandı)

Ayrıca, Thor’un çekicinin kolyesi ve Viking kılıcı ile gömülmüş olan iki adamın kalıntılarıyla birlikte ayrı bir çift mezar da bulundu.

Mezar alanına ek olarak, büyük bir savunma hendeğinin de kanıtları bulundu.

Jarman, yeni radyokarbon tarihlerine rağmen, bu iskeletlerin %100 Büyük Viking Ordusu’na ait olduğunu söylenemeyeceğini, ancak kanıtların çok güçlü olduğunu söylüyor.

Jarman, iskeletlerin etnik kökenlerini daha iyi anlayabilmek için DNA analizleri yürütmeyi planlıyor.

National Geographic. 2 Şubat 2018.

Makale: Catrine L. Jarman, Martin Biddle, Tom Higham and Christopher Bronk Ramsey. 2018. The Viking Great Army in England: new dates from the Repton charnel. Antiquity.