İkinci El Dükkanından Aldığı Vazo, Antik Mayalara Ait Çıktı

Amerika’da ikinci el mağazasından bir vazo satın alan kişi, daha sonra bu eserin antik Mayalara ait olduğunu öğrendi.

Washington DC’de yaşayan Anna Lee Dozier, 2019’da yerel bir ikinci el dükkanından bir vazo satın aldı. Mayaları andıran görsellerle zengin bir şekilde dekore edilen parça indirimli satıştaydı ve fiyatı yalnızca 3,99 dolardı. Ancak daha sonra, bu Maya benzeri dekorasyonun orijinal olduğu ve vazonun da gerçek bir eski eser olduğu ortaya çıktı.

Dozier, “Bana eski göründü ama çok eski değil, belki 20-30 yaşlarında diye düşünmüştüm” diyor.

Dozier için vazonun, gerçek bir eser olduğunu bilmeden önce bile özel bir önemi vardı. Bunun nedeni, Meksika’da insan hakları savunuculuğu grubu Christian Solidarity Worldwide için çalışmış olması ve vazonun ona o günleri hatırlatan bir şey olmasıydı.

(İlgili: İkinci El Dükkanındaki Büst, Antik Roma Dönemine Ait Çıktı)

Beş yıl sonra Dozier, Mexico City’deki Ulusal Antropoloji Müzesi’ni ziyaret etti ve parçanın sergilenen diğer bazı nesnelere çarpıcı biçimde benzediğini fark etti. Elinde gerçek bir Maya eseri olduğuna hala ikna olmasa da bir müze uzmanına danışmaya karar verdi. Müze uzmanı ona Washington’daki Meksika büyükelçiliğiyle iletişime geçmesini tavsiye etti. Dozier daha sonra büyükelçiliğe vazonun fotoğraflarını gönderdi.

Elçilik gördükleri karşısında son derece heyecanlandı ve bunun gerçek bir Maya nesnesi olduğunu doğruladıktan sonra eseri istedi.

Dozier, “Eserin ülkeye geri dönüş hikayesinde rol oynadığım için çok heyecanlıyım. Hak ettiği yere, ait olduğu yere dönmesini isterim. Ama aynı zamanda eserin evimden de çıkmasını istiyorum, çünkü üç küçük oğlum var ve iki bin yıl sonra onu mahveden kişinin ben olacağımı düşünmek beni dehşete düşürüyor!” diyor.

Meksika’nın ABD Büyükelçisi Esteban Moctezuma Barragán, vazonun “Maya tarihinin değerli bir tanığı” olduğunu ve “Anna Lee Dozier’in cömertliği sayesinde” iade edildiğini söyledi. “Bu tarihi eser, zengin kültürel mirasımızı korumak için Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Müzesi koleksiyonuna yeniden entegre edilecek.”

Vazonun ülkenin güneydoğusundan geldiği ve muhtemelen 1.800 ile 1.200 yaşları arasında olduğu düşünülüyor. Bu da onu, kuraklıklar, sivil çatışmalar ve sonunda İspanyolların işgali gibi çeşitli faktörler nedeniyle sonunda gerileyen Maya Klasik döneminin zaman çizelgesine yerleştiriyor.

Bu esere ek olarak, ABD’deki Meksika büyükelçiliği, isimsiz olarak bağışlanan 19 arkeolojik eser daha aldı. Bu parçalar da Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’nün gözetiminde tutulacakları Meksika’ya iade edilecek.

Tüm bu eserler, Meksika hükümetinin yurt dışında bulunan ulusal mirasıyla ilgili eserleri kurtarma stratejisinin bir parçası olarak son yıllarda kurtarılan 13.500’den fazla nesneye katılacak.

IFL Science. 26 Haziran 2024.