Homo naledi, 236.000 Yıl Önce Ateş Yakmış Olabilir

Yeni keşiflere göre, Homo naledi adlı eski bir insan türü, yeraltı mağara sisteminin zifiri karanlık odalarında kontrollü ateşler yakmış olabilir.

Paleoantropolog Lee Berger, Washington, D.C.’deki Carnegie Bilim Enstitüsü’nün ev sahipliğinde düzenlenen bir konferansta, araştırmacıların Güney Afrika’nın Rising Star mağara kompleksindeki geçitlerde ve odalarda küçük ocak kalıntıları ve isli duvar ve tavan lekeleri bulduğunu duyurdu.

Johannesburg’daki Witwatersrand Üniversitesi’nden Berger, “Bu mağara sisteminin her yerinde ateş kullanımı belirtileri var.” diyor.

Ekip, mağaralarda başka hiçbir hominin kalıntısı bulunmadığı için, mağaralardaki ateşleri muhtemelen Homo naledi’nin yaktığını söylüyor. Ancak araştırmacılar, ateşin yaşını henüz tarihlendirmediler. Ve Berger’in grubu dışındaki araştırmacılar henüz yeni bulguları değerlendirmedi.

(İlgili: Homo Naledi Çocuk Fosili, Esrarengiz İnsan Türüne Işık Tutuyor)

Homo naledi fosilleri 335.000 ila 236.000 yıl öncesine, yani Homo sapiens’in ortaya çıktığı döneme tarihleniyor. Pek çok araştırmacı, homininlerin ışık, ısı ve yemek pişirmek için düzenli olarak ateş kullanmasının kabaca 400.000 yıl önce başladığından şüpheleniyor.

Bu tür davranışlar, büyük ölçüde beyninin küçük olması nedeniyle daha önce Homo naledi’ye atfedilmemişti. Ancak Berger, günümüzde insan beyninin kabaca üçte biri büyüklüğünde bir beynin hala Homo naledi’nin ateşi kontrol altına almasını sağladığının artık açık olduğunu ileri sürüyor.

Geçen Ağustos ayında, Berger dar bir kuyudan aşağı indi ve Homo naledi fosillerinin bulunduğu iki yeraltı odasını inceledi. Kısmen eski tavan yüzeylerinin üzerinde büyümüş olan sarkıtları ve ince kaya levhalarını fark etti. Berger, bu yüzeylerin kararmış, yanmış alanlara sahip olduğunu ve ayrıca is parçacıkları gibi görünen şeylerle kaplı olduğunu söyledi.

Bu arada, keşif gezisinin eş direktörü paleoantropolog Keneiloe Molopyane, yakındaki bir mağara odasının kazılarına öncülük etti. Orada, araştırmacılar yanmış odun parçaları içeren iki küçük ocak ve antilopların ve diğer hayvanların yanmış kemiklerini ortaya çıkardılar. Homo naledi fosillerinin bulunduğu daha uzak bir mağara odasında bir ocak kalıntısı ve yakınında yanmış hayvan kemikleri bulundu.

Çalışmaya dahil olmayan George Washington Üniversitesi’nden paleoantropolog W. Andrew Barr, “Yine de araştırmacılar için asıl zorluk, Rising Star odalarından çıkan yanmış odun, kemik ve diğer ateş kalıntılarının tarihlerini belirlemek ve buradaki ocakların Homo naledi fosilleriyle aynı tortu katmanlarından geldiğini göstermek olacak.” diyor.

“Kimin hangi nedenle ateş çıkarmış olabileceği konusunda spekülasyon yapmak mümkün olmadan önce bunlar kesinlikle kritik birer ilk adım.”

Science News. 3 Aralık 2022.