Hititlerin Çivi Yazısı Metinleri Online Erişime Açılıyor

Hititlerin kil tabletler üzerine çivi yazısı ile yazdığı metinler, 30.000 belgeye dayanarak çevrim içi olarak erişime açılıyor.

Hititler yaklaşık 3.500 yıl önce Anadolu’da yaşadılar. Araştırmacıların yalnızca yaklaşık 100 yıl önce deşifre edebildikleri bir dili kullanarak, antlaşmalarının ve kararnamelerinin, duaların, mitlerin ve ritüellerin kayıtlarını tutmak için kil tabletler kullandılar.

Şimdi ise Hititlerin çivi yazısıyla yazılan metinleri artık tamamen online olarak erişilebilir hale getiriliyor. Koleksiyon, çoğu Hitit dilinde yazılmış 30.000 belgeye dayanacak, ancak Luvice ve Palaca gibi diğer dillerden de örnekler olacak.

(Hititlere Ait Yesemek Heykel Atölyesinde Gölet İnşaatı)

Ortak projeye Mainz, Marburg ve Würzburg üniversiteleri ile Mainz’daki Bilimler ve Edebiyat Akademisi’nden araştırmacılar katılıyor. Thesaurus Linguarum Hethaeorum digitalis (TLHdig) projesi, önümüzdeki üç yıl içinde Alman Araştırma Vakfı’ndan (DFG) yaklaşık 520.000 Euro fon alacak.

Mainz, Hititolojinin küresel merkezi olmak istiyor

Johannes Gutenberg Üniversitesi (JGU) Antik Araştırmalar Bölümü’nden Profesör Doris Prechel, “Bu muazzam finansman, Mainz’in, 1960’lardan beri Hittitoloji’nin dayanak noktası olduğu bir araştırma merkezi olarak tanınması olarak da görülebilir.” diyor.

Mainz Bilimler ve Edebiyat Akademisi Hititoloji Arşivi; dünyanın en büyük transliterasyonlu Hitit yazıları koleksiyonunu, yani orijinal çivi yazısından Latin alfabesine dönüştürülmüş metinleri barındırıyor.

“Burada harika bir başlangıç noktamız var ve dijital kelime hazinesi ile dünya çapında Hititoloji için bir atılım gerçekleştirebiliriz.”

Prechel ve JGU’daki grubu, çağırma ritüelleri üzerine bir metin koleksiyonu derleyerek projeye katkıda bulunacak.

Bu ritüeller çoğunlukla, diğer şeylerin yanı sıra tanrıların iyi niyetini kazanmak ve kraliyet ailesini veya siyasi sistemi tehlikeden korumak için tasarlanmış büyülü çağrılar şeklini aldı.

İşbirliği ortakları, Hitit kültürünün kalıntılarını 21. yüzyıla taşımayı hedefliyor. O zamanki Hitit başkenti Hattuşa’da bulunan ve bir milyondan fazla indeks kartında belgelenen 30.000 kil tabletin büyük bir kısmı dijitalleştirilmiş haliyle mevcut. Şimdi ise uygun şekilde uyarlanacak ve yorumlarla sunulacak.

Metin koleksiyonuna yeni Hititoloji Platformu Mainz aracılığıyla çevrimiçi olarak erişilebilecek. Ayrıca gelecekte Hitit bölgelerinde bulunan yeni çivi yazılı metinleri de entegre etmek mümkün olacak. Böylece yeni platform, çivi yazılı transkriptlerin canlı bir arşivi olacak ve Hititlerin kültür ve tarihini araştırmak için kaynak metinlere erişimin tamamen yeni bir yolunu sunacak.

Universitaet Mainz. 14 Ekim 2020.