Hindistan’daki İnsanlar Ölülerini Dev Taş Kavanozlara Gömmüş

Arkeologlar, Hindistan’ın uzak kuzeydoğusundaki yamaçlarda cenaze törenlerinde kullanılmış olabilecek yüzlerce devasa taş kavanoz keşfetti.

Araştırmacılardan birine göre, insan boyutundaki kaplar, yaklaşık 1300 kilometre uzaklıktaki kuzey Laos’ta bulunan gizemli kaplarla bağlantılı olabilir.

Hem Hindistan’daki kavanozlar hem de Laos’taki kavanozlar yaklaşık 2.400 yaşında ve yeni keşfedilen kaplarda henüz insan kalıntısı bulunmamasına rağmen insan mezarlarında kullanıldığı düşünülüyor.

(İlgili: Laos’taki Gizemli Arkeolojik Alanın Gerçek Tarihi İnceleniyor)

Hindistan’ın Meghalaya eyaletindeki North Eastern Hill Üniversitesi’nden arkeolog Tilok Thakuria, taş kavanozları yapan tarih öncesi insanların kuzey Laos ile kuzeydoğu Hindistan arasında seyahat etmiş olabileceğini, ancak aynı insanların iki yerde yaşadığına dair henüz bir kanıt bulunmadığını söylüyor.

Thakuria, “Belki de aynı grup insandı. Belki bir zamanlar Laos’tan kuzeydoğu Hindistan’a kadar genişlemişlerdi.” diyor.

Arkeologlar, kavanozların ilkini 1928’de Meghalaya eyaletinin hemen doğusundaki Assam eyaletindeki dört bölgede buldu.

Ancak bölge o kadar uzak ki, Thakuria ve Nagaland Üniversitesi’nden arkeolog Tiatoshi Jamir’in araştırmaya başladığı 2014 yılına kadar orada başka bir çalışma yapılmadı. Thakuria, bölgede şu anda 11 kavanoz alanı bulduklarını ve toplamda 700’den fazla kavanoz bulduklarını söylüyor.

Eski cenazeler

Kuzeydoğu Hindistan’daki bazı kavanoz alanları şu anda ormanlar tarafından aşırı derecede kapatılmış durumda ve kavanozların bazıları neredeyse tamamen gömülü.

Thakuria, kavanozların birçoğunun, Laos’taki 10 metrelik taş kavanozlar gibi uzun ve silindirik olduğunu, ancak diğerlerinin altta konik olduğunu veya en geniş yerlerinde birleştirilmiş iki koni şeklinde olduğunu söylüyor.

Her bir kavanoz yerel kumtaşından zahmetli bir şekilde oyulmuş ve bir insan vücudunun kemiklerini veya bir vücudun kendisini çömelmiş bir pozisyonda tutacak kadar büyük. Bu da farklı zamanlarda dünyanın her yerindeki çömlek mezarlarda yaygın görülen bir uygulama.

Hindistan’daki kavanozlar kapaklarla kapatılmış olabilir, ancak günümüze bu kapaklardan hiçbiri kalmamış gibi görünüyor. Bazıları geometrik oymalarla süslenmişti; ve kavanoz alanlarından birinde kavisli bir taş üzerinde, başka bir yerde bulunmayan bir erkek ya da kadının olağanüstü oymalı bir portresi bulundu.

Thakuria ve meslektaşları, en son 2020’de olmak üzere bölgeye birkaç saha gezisi yaptı. Tüm kavanoz alanları küçük bir alanda ve birbirinden 10 ila 15 km arasında, çoğunlukla eyalet sınırının Assam tarafında yer alıyor ancak ayrıca Meghalaya tarafında da var.

Son araştırmaları, Assam’daki tek bir yerde 500’den fazla antik taş kavanozu ortaya çıkardı – yaklaşık 400 kavanozun bulunduğu Laos’taki en büyük kavanoz alanından daha fazla.

Laos’taki kavanozlar gibi Assam ve Meghalaya’daki kavanozların da sadece kemikler kalana kadar ölüleri çevreye teşhir etmek için kullanılmış olması mümkün; Thakuria, ya da vücutları yakıldıktan veya maruz kaldıktan sonra ölülerin kemiklerini gömmek için olmuş olabilirler.

Dev taş kavanozlar

Ancak şimdiye kadar Hindistan’da araştırılan tüm kavanozlar boştu – ancak Thakuria, yerel Naga halkının kavanozları bildiğini ve bazılarının bir zamanlar yakılmış kalıntılar, boncuklar ve diğer eserler içerdiğini bildiriyor.

Thakuria ekibin, kullanıldıklarından bu yana yüzyıllar içinde gömülü olan ve bu nedenle henüz analiz edilmemiş olan kavanozlarda insan kalıntıları bulma şansı olduğunu söylüyor.

Araştırmacılar şimdi, bazı kavanoz alanlarını kazmak ve kapsamlı bir şekilde belgelemek için Aralık ayında başlayan kurak mevsimde bölgeye geri dönmeyi umuyorlar. Bu çalışma, adakları veya insan kemiklerini aramak için taş kavanozların etrafını ve altını kazmayı içerebilir.

Thakuria, “Laos’taki kazılar, kavanozların altında bağlı iskeletler ve çömlek adakları ortaya çıkardı ve biz de bu modeli burada görmeyi umuyoruz.” diyor.

Araştırmacılar eğer insan kalıntıları bulurlarsa, kavanozları yapan ve kullanan insanlar hakkında daha fazla bilgi edinmek için kemiklerdeki antik DNA’yı analiz edebilirler.

Bugün bölgede kavanoz mezarlar kullanılmazken ve orada yaşayan insanların hiçbiri kavanozlarda atalarının kalıntıları olduğunu iddia etmese de, antik DNA analizleri kavanoz yapımcılarının soyundan gelenleri tanımlayabilir.

“Taş kavanozlarla ilgili topluluğu anlamak için daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyacımız var.”

Live Science.

Makale: Thakuria, T., Bathari, U. & Skopal, N. (2022). An archaeological survey of the Assam stone jar sites. asian archaeol 5, 41–50.