Göçebe ve Yerleşik Toplumlar Büyük Tören Yapıları İçin İşbirliği Yapmıştı

Guatemala’da çalışan arkeologlar, Maya uygarlığının göçebe avcı-toplayıcı hayattan yerleşik hayata geçişine dair oldukça önemli bir bilgi keşfettiler.

Antik Maya uygarlığının Ceibal’daki yerleşimini araştıran arkeoloji ekibi, göçebe toplumların ve yerleşik tarımcı toplumların işbirliği yaparak, inşaat projelerinde ve büyük törenlerde biraraya gelmiş olabileceğini söylüyor.

Ulusal Bilimler Akademisi Tutanakları’nda yayınlanan makale, iki yaygın varsayıma meydan okuyor. Göçebe ve yerleşik toplumlar tamamen ayrı mı hareket etti? Büyük törensel yapılar, toplumlar tamamen yerleşik hayata geçtikten hemen sonra mı yapıldı?

Araştırmanın başkanı ve Antropoloji Profesörü Inomata, “Dünyanın çeşitli yerlerinde yerleşik ve göçebe toplumların işbirliği yaptığına dair bazı teoriler var fakat çoğu insan yerleşik ve göçebe toplumların her ne kadar yakın alanlarda yaşamış olsalar da tamamen farklı toplumlar olduğunu düşünüyor. Bizim çalışmamız ise göçebe ve yerleşik toplumların biraraya gelerek törensel bir yapı inşa ettiğine dair ilk somut kanıtları ortaya koyuyor.” dedi.

Birçok İnsan Avcı-Toplayıcılığa Devam Ediyordu

Ceibal’daki bu arkeolojik alan MÖ. 950 yılına tarihleniyor ve MÖ. 800 yıllarına kadar süren anıtsal tören yapılarıyla çevrili. Ancak bu süre içinde bölgedeki kalıcı konutların sayısı oldukça az. Çoğu insan avcı-toplayıcı hayatına devam ediyor, yağmur ormanlarının içinde yer değiştirmeye devam ediyordu. Bölgedeki kalıcı konut sayısına bakarak, burada kalan daimi sakinlerin bu yapıları tek başlarına inşa etmesi olanaksız gözüküyor. Araştırmacılar, bölgedeki tören yapılarının oldukça büyük olduğunu ve bunların inşasında çok daha fazla insan çalışması gerektiğini söylüyorlar.

Toplumlar Arası Sosyal Bağ

Bölgede araştırma yapan arkeoloji ekibi, bu işbirliğinin yüzyıllar boyu böyle sürdüğünü ve bu sürecin toplumlar arası bir bağ oluşturarak en sonunda tamamen yerleşik hayata geçişin yolunu açtığını düşünüyor.

Inomata, “Bu bize ritüel yapıların ne derece önemli olduğunu gösteriyor. Birçok insan önce toplumun geliştiğini daha sonra binaların geldiğini düşünüyor. Fakat birçok durumda bunun tam tersini söyleyebiliriz.”

pasthorizon

Makale: Inomata, T., MacLellan, J., Triadan, D., Munson, J., Burham, M., Aoyama, K., … & Yonenobu, H. (2015). Development of sedentary communities in the Maya lowlands: Coexisting mobile groups and public ceremonies at Ceibal, Guatemala. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(14), 4268-4273.