Getty Müzesi, 2.500 Yıllık Bronz Sediri Türkiye’ye İade Etti

Manisa’daki bir antik mezarda bulunarak yurtdışına kaçırılan 2.500 yıllık bronz sedir, Getty Müzesi tarafından Türkiye’ye iade edildi.

J. Paul Getty Müzesi ve Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, MÖ 530 yılına tarihlenen antik bir bronz cenaze sedirinin Türkiye’ye iade edildiğini duyurdu.

Eser, 1982 yılında, 1920’lerden beri Avrupa koleksiyonlarında bulunduğuna dair sahte köken bilgisi sunan İsviçreli bir satıcıdan satın alınmıştı. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile J. Paul Getty Müzesi tarafından yapılan araştırmalar, bu iddianın asılsız olduğunu ve eserin 1980’lerin başında günümüz Manisa bölgesindeki antik bir mezardan yasa dışı olarak çıkarıldığını ortaya koydu.

Eserin üzerinde bulunan keten parçaları, Türkiye’deki arkeologlar tarafından mezarda bulunan ahşap ve bronz levha parçaları ile mermer ve seramik kaplara ait kalıntılarla eşleşti. Bu da mezarın tarihlendirilmesine yardımcı oldu.

(İlgili: Boston Müzesi, 2.700 Yıllık Kolye’yi Türkiye’ye İade Etti)

Getty Müzesi Müdürü Timothy Potts, “Bu iade ile, Türk ve Amerikalı akademisyenler tarafından sedire ilişkin uzun süredir devam eden araştırmalar sonuçlanmış oluyor. Yaptıkları araştırmalar, bu olağanüstü eserin arkeolojik ve tarihi bağlamını yeniden ortaya çıkarırken, Getty konservatörleri de malzemeleri ve üretim tekniğini analiz etti” diyor.

Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, “Yasadışı yollarla çıkarılan her kültürel varlığın iadesi, kaçakçılara güçlü bir mesaj gönderiyor. Bu bronz sedir, yasadışı yollarla evinden alınmış nadir bir arkeolojik eser. Türkiye ve Getty Müzesi arasındaki yenilenen diyalog sayesinde artık ait olduğu yerde korunacak. Kültürel mirasın daha iyi korunması ancak karşılıklı anlayış ve geçmişteki eylemlerin düzeltilmesiyle sağlanabilir.” diyor.

Sedir ya da Kline —ziyafetlerde kullanılan bir tür divan— antik lüks mobilyaların nadir bir örneği ve genellikle duvar resimleri ve boyalı çömleklerdeki tasvirlerden biliniyor. Demir bir iskelet üzerine dökme bronz bacaklar ve raylar ile bakır levhalar, ahşap olanları andıran metal bir yüzey oluşturuyor. Lotus frizleri ve rozetler gibi süslemeler, Lidya veya Doğu Yunan üretimi olduğunu düşündürüyor.

Potts ayrıca, “Türkiye’deki meslektaşlarımızla, arkeoloji, koruma, küratörlük ve diğer alanlardaki işbirliğimizi sürdürerek antik kültürel mirasın korunmasını ilerletme görevimizi paylaşmak istiyoruz” diyor.