Geçmişten Günümüze Çocuk Yetiştirmenin Evrimi

Antropologlar, antik dönemlerde annelerin çocuklarını yetiştirebilmek için nasıl ve neden işbirliği yaptıklarını araştırıyor.

Geçmişten Günümüze Çocuk Yetiştirmenin Evrimi

Antropoloji Profesörü Karen Kramer, İnsan Evrimi Dergisi’nde “Annelerin Başkalarına İhtiyacı Olduğu Zaman” başlıklı çalışmasını yayımladı.

Çalışmada annelerin, geçmişten günümüze nasıl dikkate değer bir değişim geçirdiğini araştırılıyor. Geçmişte annelerin tek bir yavruya bakarken, diğerini sütten kestiği ve başkalarından yardım almadığı zamandan, annelerin birden çok yavruya sahip olup başkalarından yardım aldığı zamana.

Kramer, “İnsan evrimi boyunca ortaya çıkan ekonomik sorunları simüle ettik. Annelerin çocuk doğurmada daha başarılı olduklarında,  aynı zamanda kendi başlarına bakabilecekleri yavru sayısından daha fazlasına sahip oldular.”

Anne ve Çocuk İşbirliği

Bu geçişin ilk zamanlarında, annenin büyük çocuğu, daha küçük çocuğu yetiştirmek için annesine yardım ediyordu. Daha modern zamanlarda ise anneler aynı zamanda diğer yetişkinlerden de yardım alma ihtiyacı duydular. Bu düşünce, erken ailelerin anne ve çocuk arasındaki işbirliği ile şekillendiğini gösteriyor.

Çalışmanın bu sonuçları, diğer antropologlar tarafından yapılan diğer çalışmalardan biraz ayrı düşüyor. Antik toplumlarda annelere kimin yardım ettiğine dair ortaya atılan diğer hipotezler yetişkinleri işaret ediyordu. Kramer’in çalışması ise annelerin en büyük yardımcısının çocuklar olduğunu öne sürüyor.

Kramer, “İnsan anneler oldukça ilginç. Diğer türlerden çok farklılar çünkü emzirme süresi bittikten sonra bile çocuklarını besliyorlar ve diğerlerini çocuğu yetiştirebilmek için yardım ediyor. Bir antropolog olarak birçok geleneksel toplum içinde bulundum ve sadece bir çocuğun yetişmesi için tüm bir köye ihtiyaç olduğunu defalarca gözlemledim. Bir çocuğun yetiştirilmesi için sadece annenin çok uğraş vermesi yetmiyor. Aynı zamanda daha büyük çocuklar, büyük anneler, babalar ve diğer akrabalar gerekiyor. Fakat bu her zaman böyle değildi.”

Diğerleri Neden Anne ile İşbirliği Yapıyor?

Çok eskiden anneler hiç yardım almıyordu, dolayısıyla doğurganlık oranları çok düşüktü ve çocuk ölümleri fazlaydı. Peki diğerleri çocuğun yetişmesi için niye yardım etmeye başladı? Bu önemli bir soru çünkü başkasının çocuğuna yardım etmek için harcanan zamanda başka birçok iş yapılabilirdi.

Kramer’in kullandığı metodoloji, geçmişten günümüze ailelerin evrimindeki farklı değişkenleri simülasyona entegre edebilmek için kullanılan bir dizi matematik formülüden oluşuyor. İnsanların çocuk yetiştirme konusunda neden ve nasıl yardımlaşmaya başladıklarını öğrenebilmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu belirten Kramer, “İnsanlar olağanüstü işbirlikçi canlılar. Fakat çoğu araştırma yetişkinlere odaklı. Çocuklarda işbirliğinin gelişimi hakkında çok az şey biliyoruz.” Dedi.

Bizi işbirliği hayatına hazırlayan, adalet duygusu, empati, yiyecek paylaşma ve yardımlaşma gibi psikolojik mekanizmaların çok genç yaşlarda geliştiğini biliyoruz. Şu an keşfetmemiz gereken şey ise hala çok önemli bir ekonomik rol oynayan çocukların nasıl ve ne derecede işbirliği yaptığı.

Çin’in Pompeiisi’nde Sarılarak Ölmüş Anne ve Çocuğu Bulundu

Makale: Kramer, K. L., & Otárola-Castillo, E. (2015). When mothers need others: The impact of hominin life history evolution on cooperative breeding. Journal of human evolution, 84, 16-24.