Geç Neandertaller Karmaşık Alet Üretim Teknikleri Kullanıyordu

45.000 yıldan daha uzun bir süre önce Alplerde yaşayan Neandertaller, taş aletler yapmak için birçok farklı üretim stratejisine sahip karmaşık teknikler kullanıyorlardı. Heidenschmiede adlı arkeolojik alanda bu alet üretme sürecine ait çok sayıda taş aleti ve yan ürünler açığa çıkarılıyor.

Araştırmacılar, taş çekirdeklerden yapılan parçaları bir araya getirdiler ve bu sayede bunların üretim sürecinde kullanılan, planlama ve öngörü gerektiren teknikleri saptadılar. Çalışmalarının sonuçları, Tübingen Üniversitesi Tarih Öncesi ve Orta Çağ Arkeolojisi Enstitüsü’nden Dr. Berrin Çep, Benjamin Schürch ve Dr. Jens Axel Frick ile Tübingen Üniversitesi Bilimsel Arkeoloji Enstitüsü’nden Dr. Susanne Münzel tarafından PLOS ONE adlı dergide yayımlandı. Bulgular, Neandertallerin oldukça gelişmiş becerilere sahip olduğunun altını bir kez daha çiziyor.

Güney Almanya’daki Heidenheim şehri yakınlarında konumlanan bir kaya sığınağı olan Heidenschmiede; 1928 yılında, amatör bir arkeolog olan Hermann Mohn tarafından keşfedildi ve kazıldı. Mohn, buranın erken insanlar tarafından işlenen taş ve kemikler bakımından önemli bir alan olabileceğini fark etmişti. “Bulguları konu alan 1931 tarihli ilk yayından bu yana araştırmada çok az ilerleme kaydedildi. Çalışmamız o zamandan beri yapılan ve birçok bulguyla ilgilenip onları ayrıntılı olarak sınıflandıran ilk detaylı inceleme olma özelliğini taşıyor.” diyor Benjamin Schürch.

(İber Yarımadası’nda Büyük Bir Neandertal Av Kampı Bulundu)

“Kemik ve taş aletler Orta Paleolitik Dönem’e tarihleniyor ve en az 42.000 ila 50.000 yaşında.” diye devam ediyor. “Bu dönemde mevcut türümüz Homo sapiens’in modern insanları henüz bölgeye ayak basmamıştılar. Heidenschmiede’de geç Neandertaller yaşıyorlardı.”

Parçaları Birleştirmek

Neandertaller bıçaklar, kazıyıcılar, deri işlemek için Keilmesser olarak adlandırılan tek kenarlı el baltaları ve avlanmak için mızrak ucu ürettiler. Çalışmanın başyazarı Berrin Çep, “Bu tür aletler yapmak için çeşitli stratejiler kullandıkları biliniyordu.” diyor.

Çep, Heidenschmiede’deki insanların nasıl çalıştığını daha iyi anlayabilmek amacıyla, birbirinden ayrılmış parçaları bir araya getirmek için fırsat kolluyordu. “Bazı durumlarda yongalar ve bıçaklar gibi diğer basit parçaların taş çekirdeklerden nasıl yapıldığının ve bunların daha sonra aletlere nasıl dönüştürüldüğünün izlerini ayrıntılı olarak takip edebiliyoruz.” diyen Çep, sözlerine şöyle devam ediyor: “Fakat Swabian Alplerindeki Neandertal mağara alanları ele alındığında bu çalışmada yaptığımıza benzer rekonstrüksiyonları yapmak nadiren mümkün oluyor, çünkü genellikle üretim sürecine ait materyallerin alandaki varlığı korunmaz. Ayrıca yapılan ilk kazılarda elde edilen bulguların tamamı kaydedilmemiş.”

Bölgedeki İlk Araştırmalar

Schürch, “Araştırmalara dayanarak Heidenschmiede’deki Neandertallerin, bir taş çekirdeği parçasına üreticilerin bildiği çeşitli tekniklerin uygulandığı kollara ayrılmış bir üretim sistemi kullandıklarını kanıtlayabildik.” diyor. “Orta Paleolitik Dönem’den kalma böylesine karmaşık üretim süreçlerine oldukça nadir rastlanıyor.”

“Bu, Swabia Alplerinde rastladığımız ilk örnek.” diyor Jens Axel Frick. Hammadde üzerinde çalışan her kim ise en başından beri taş parçalarının farklı bir teknik kullanılarak çok daha iyi şekilde işlenebileceğini hesaba katmış. Çep, “Bu; üç boyutlu canlandırma, yaratıcılık ve zihinsel anlamda esnek bir planlamayı gerektiriyor.” diyor.

Araştırma ekibi, Heidenschmiede’de taş işçiliği yapan erken insanların harika bir çalışma belleğine sahip olduklarını gösterdi. Yeni çalışmanın sonuçları, Neandertallerin el becerisi ile birlikte oldukça iyi zihinsel esneklik ve uyum yeteneğine sahip olduğunu dile getiren diğer araştırmaları da destekliyor. Aynı zamanda görülebilir hale getirilen çeşitli ve detaylı üretim süreci, Orta Paleolitik Dönem’den kalma taş aletlerde farklı tür uygulamalara rastlanmasının nedenine dair de bir açıklama sağlıyor.

Universitaet Tübingen. 8 Eylül 2021.

Makale: Çep, B., Schürch, B., Münzel, S. C., & Frick, J. A. (2021). Adaptive capacity and flexibility of the Neanderthals at Heidenschmiede (Swabian Jura) with regard to core reduction strategies. PloS one, 16(9), e0257041.