Fosil Süt Dişleri, Neandertallerin Yok Olmasında Modern İnsanın Rolünü Gösteriyor

İtalya’daki tarihöncesi yerleşimlerde bulunan süt dişlerini inceleyen yeni araştırmaya göre, Homo sapiens türünün Proto-aurignacian kültürü üyeleri Neandertallerin sonunu getirmiş olabilir.

İtalya’da Bologna Üniversitesi ve Almanya’da Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden uzmanlar, Kuzey İtalya’daki tarihöncesi Grotta di Fumane ve Riparo Bombrini tarihöncesi yerleşimlerinde bulunan iki süt dişini inceledi. Araştırmada kullanılan en gelişmiş yöntemler, süt dişlerinin anatomik olarak modern insana ait olduğunu ortaya koydu.

3 boyutlu dijital modeller. Solda, Riparo Bombrini’den alt süt öndişi. Sağda Grotta di Fumane’den üst süt ön dişi. © Daniele Panetta

Bombini’deki kemik ve kömürler üzerinde yapılan AMS radyokarbon sonuçlarıyla birlikte, Grotta d Fumane’nindaha önce yayınlanmış tarihleri bu dişlerin Aurignacian (Orinyasiyen) kültürüyle bağlantılı konteksteki en eski insan kalıntılarını temsil ettiğini gösteriyor. Bu Aurignacian zaman dilimi de, son Neandertallerle aynı zamana denk geliyor. Sonuçlar modern insan ile Neandertal arasındaki ilişkiler ve Neandertallerin soyunun tükenmes üzerine tartışmalarla ilgili önemli bilgiler ortaya çıkarıyor.

Protoaurignacian (Proto-Orinyasiyen) Kültürü

Günümüzden 42,000 yıl önce güneybatı ve Güney Avrupa’da yayılan Protoaurignacion kültürü, taş ve kemik alet yapımı endüstrilerine getirilen bir grup teknolojik yenilikle niteleniyor. Bu kültürde ayrıca kişisel süslenme eşyaları çoklukla kullanılıyor.

Solvieux, Fransa’dan Aurignacian/Orinyasiyen taş aletleri

Proto-orinyasiyen, son Neandertallerle aynı zamana denk geldiği için, bu kültürün özelliklerini belirlemek, Neandertallerin yok oluşunu aydınlatmak için de çok önemli.

Fakat malesef Proto-aurignacian döneminden kesin olarak insan kalıntıları elde edilen sadece iki adet arkeolojik alan var. Riparo Bombrini’de 1976’da bir süt ön dişi, Grotta di Fumane’de de 1992 yılında bir üst, süt ön dişi  bulundu.

 Süt Dişlerinin Analizi

Araştırmacılar önce, Riparo Bombrini süt dişinin Ct taramalarıdnan elde edilen dijital modellerini modern insan ve Neandertal diş örnekleriyle karşılaştırdı. Dijital yöntemler diş tacının iç özelliklerini ve özellikle de minesinin kalınılığını karşılaştırmak için kullanıldı. Sonuçlar, Ripara Bombrini süt dişinin modern insana ait olduğunu gösterdi. Radyokarbon analizleri bu dişin 40,000 yıllık olduğunu belirledi.

Max Planck Enstitütüsü’nden uzmanlar Fumane 2 diş örneğinden alından mitokondriyel DNA’yı analiz etti. Incelemeler, mitokondriyal DNA’nın, modern insan çeşitliliği içinde olduğunu ve Avrupa’daki tarım öncesi toplumlarda tipik olan haplogroup R’ye mensup olduğunu gösterdi.

Bolonya Üniversitesi’nden Benazzi. “Bu keşif son on yılda gerçekleşen teknik yenişlikler sayesinde mümkün oldu. Bu yenilikler ve radyokarbon tarihlendirmeleri, diğer tartışmalı insan fosilleriyle ilgili sınıflandırma problemlerini çözmeye yardımcı olacak” diyor.

Neandertallerin Sonunu Modern İnsanın Gelişi Tetikledi

“Avrupa’da modern insanın, NEandertal’in yerini aldığı zaman içinde, çağdaş Avrupalı türlerin biyolojik özellikleri bilinmiyor. Şu ana kadar da en birçok yenilik getiren Aurignacian kültürünün en eski örneklerinin gerçekten modern insan tarafından yapıldığına dair direkt kanıtımız yoktu” diyor Max Planck’tan İnsan Evrimi Departmanı Başkanı ve makale yazarı Jean-Jacques Hublin. “Şimdi ise modern insan kalıntılarının en erken Aurignacian arkeolojik katmanlarıyla ilişkilendirilmesi, Neandertallerin sonunu modern insan türünün Avrupa’ya gelmesinin tetiklediğinin fiziksel kanıtını sunuyor. Neandertaller de bundan bin yıl sonra yok oldu.”

Max Planck Institute