Fas’ın Berberi Kıyısında 17. Yüzyıl Korsan Gemisi Keşfedildi

İspanya ile Fas arasındaki derin sularda, Berberi korsan gemisi olarak bilinen 17. yüzyıl ait küçük bir korsan gemisi keşfedildi.

Deniz arkeoloğu ve keşif üzerinde araştırma yapan Sean Kingsley, enkazın “Berberi’nin göbeğinde bulunan ilk Cezayir korsan gemisi” olduğunu söylüyor.

Kaşiflerin ifadesine göre, gemi ağır silahlarla donatılmıştı ve battığı sırada insanları yakalayıp köleleştirmek için İspanya kıyılarına doğru ilerliyordu.

Ancak gemi, muhtemelen bir ticaret gemisi gibi gözükmek için, Kuzey Afrika’nın Cezayir kentinde üretilen tencere ve tavalardan oluşan bir kargo taşıyordu.

(İlgili: Yunanistan’da Keşfedilen Kılıç, Türk Korsanlarına Ait Olabilir)

Florida merkezli Odyssey Marine Exploration (OME) şirketi, 1694 yılında bölgede kaybolan 80 toplu İngiliz savaş gemisi HMS Sussex’in kalıntılarını ararken 2005 yılında bu geminin enkazını bulmuştu.

OME’nin kurucusu ve keşif lideri Greg Stemm, “Belirli bir gemi enkazını ararken sık sık olduğu gibi daha önce hiç görülmemiş birçok alan bulduk” diyor.

Stemm, 2005 yılındaki keşifte bölgede Antik Roma ve Fenike gemilerinin enkazlarının da bulunduğunu söylüyor.

Korsan gemisinin enkaz haberi, kapsamlı tarihi araştırmaların ardından Stemm’in Wreckwatch dergisindeki makalede daha yeni yayınlanıyor.

Dehşet Saçan Korsanlar

Berberi korsanları, 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun bir parçası olan Cezayir’den faaliyet göstermeye başlayan ağırlıklı olarak Müslüman korsanlardı.

Günümüzde Fas’tan Libya’ya kadar uzanan Kuzey Afrika’nın batı kıyı şeridinin büyük bir kısmı o zamanlar “Berberi Kıyısı” olarak biliniyordu; bu isim orada o zamanlar yaşayan Berberi halkından geliyor. Berberi korsanları, 200 yıldan fazla bir süre boyunca büyük bir tehdit oluşturdu; gemileri yağmalıyor, Avrupa’nın Akdeniz ve Atlas Okyanusundaki kıyılarında köle baskınları düzenliyorlardı.

Köle baskınlarında yakalanan kişiler ya fidye için tutuluyor ya da 20. yüzyılın başlarına kadar bazı Müslüman ülkelerde faaliyet gösteren Kuzey Afrika köle ticaretine satılıyordu.

Ancak Berberi korsanlarının korsanlık faaliyetleri, korsanların Berberi Savaşları’nda Amerika Birleşik Devletleri, İsveç ve Güney İtalya’daki Norman Sicilya Krallığı tarafından yenilmesiyle 19. yüzyılın başlarında sona erdi.

Batık Gemi

Korsan gemisinin enkazı, Cebelitarık Boğazı’nın deniz tabanında, yaklaşık 830 metre derinlikte yatıyor.

Gemi yaklaşık 14 metre uzunluğundaydı ve araştırmalar bunun bir tartana gemisi (iki direğin üzerinde üçgen yelken sereni olan ve küreklerle de hareket ettirilebilen küçük gemi) olduğunu gösteriyor.

Kingsley, tartanaların 17. ve 18. yüzyıllarda Berberi korsanları tarafından kullanıldığını, bunun bir nedeninin de sıklıkla balıkçı gemileriyle karıştırılmaları olduğunu, bu sayede diğer gemilerin gemide korsan olduğundan şüphelenmeyeceğini söyledi.

Kingsley, “Tartanaların ‘düşük seviyeli korsan gemileri’ olarak tanımlandığını gördüm, bu fikir hoşuma gitti.” diyor.

Araştırmacılar, batık korsan gemisini uzaktan kumandalı bir araç (ROV) kullanarak inceledi ve geminin dört büyük top, 10 döner top ve yaklaşık 20 korsandan oluşan mürettebatı için birçok tüfekle donatılmış olduğunu ortaya çıkardı.

Kingsley, “Batan gemi, konum ve karakter olarak bir Berberi korsanının profiline tam olarak uyuyor. Cebelitarık Boğazı çevresindeki denizler, korsanların en sevdiği avlanma alanlarıydı ve tüm korsan ödüllerinin üçte biri burada alındı” diyor.

Stemm, batık geminin ayrıca çok nadir bir “küçük dürbün” ile donatıldığını da ekledi. Bu, o zamanlar devrim niteliğinde olan ve muhtemelen bir Avrupa gemisinden ele geçirilen erken bir teleskop türüydü.

Batan gemideki diğer eserler, bunun çalıntı mallarla dolu bir korsan gemisi olduğu fikrini destekliyor.

“Batan bir gemide, Belçika veya Almanya’da yapılmış bir cam içki şişesi koleksiyonu ve Osmanlı Anadolusunda yapılmış çay bardakları işin içine girince enkaz oldukça şüpheli görünüyor. Bu sıradan bir Kuzey Afrika kıyı tüccarı olamaz.”

Live Science. 5 Ağustos 2024.