Etiyopya’daki 40.000 Yıllık Mağarada Binlerce Yıl Aşı Boyası Kullanıldı

Yeni bir araştırmaya göre, Etiyopya’daki Porc-Epik Mağarası’nda Orta Taş çağı insanları muhtemelen en az 4.500 yıl boyunca aşı boyası kullandı.

Etiyopya’daki Porc-Epik Mağarası. İnsanlar yaklaşık 40.000 yıl öncesinden itibaren 4500 yıl boyunca aşı boyası yapmak için buraya defalarca geri döndü.

40.000 yıl önce Etiyopya’daki insanlar, bir kireçtaşı uçurumunun tabanında geniş bir mağarayı özel bir atölye haline getirdi.
Çeşitli araçlar kullanarak taşları farklı renklerde toz haline getirdiler. Daha sonra tozu ısıtarak veya diğer malzemelerle karıştırarak dünyanın ilk boyasını yarattılar. En az 4.500 yıl boyunca insanlar Porc-Epik olarak bilinen bu mağaraya geri döndüler, sembolleriyle duvarları ve bedenlerini süslediler.

Orta Taş çağındaki birçok arkeolojik yerleşimde, kırmızı veya sarı renk ile karakterize edilen ve demir açısından zengin taşlar bulunur. Doğu Afrika’nın bilinen en büyük Orta Taş çağı aşı boyası koleksiyonu, Etiyopya’daki Porc-Epik Mağarası’nda bulunuyor. Bu aşı boyaları 40.000 yıl öncesine tarihleniyor ve yaklaşık 40 kilogram ağırlığında. Yeni araştırmanın yazarları, 4500 yıllık bir sürede aşı boyasının nasıl işlendiğini ve kullanıldığını değerlendirmek için, mikroskopi ve öğütme tekniklerinin deneysel yöntemlerini kullanarak 3792 adet aşı boyasının ayrıntılı bir analizini gerçekleştirdi.

Mağaradan yaklaşık 40 kilogram aşı boyası bulundu.

Araştırmacılar, mağara sakinlerinin, bu dönemde ısrarla elde ettikleri, işledikleri ve aynı türde aşı boyası kullandıklarını tespit etti. Sonuç olarak, mağaranın sakinleri aşı boyası parçalarının neredeyse yarısını işlemiş gibi görünse de, modifiye olmuş olan aşı boyası oranı bu süre boyunca giderek azaldı.

Ancak mağaradaki kayaların toz haline getirilmesi için kullanılan yöntemler analiz edildikten sonra araştırmacılar, bu tekniklerin, dekorasyon ve sanat için en uygun miktarda toz üretmek üzere optimize edildiğinden oldukça emindi.

Aşı boyası parçalarının parçalanması ve kazınması zamanla daha yaygın hale gelmiş gibi görünürken, öğütülen parçaların oranının zamanla azaldığı belirtildi. Tozların üretilmesinde kullanılan teknikler, renk tercihleri ve kullanılan renk aralığı zamanla hafifçe değişti. Tercih edilen işleme tekniklerindeki aşamalı değişim, bu uygulamanın kültürel değişimin sonucunda ortaya çıkmış olabileceğini gösterebilir. Rosso ve ekibi, mağarada aşı boyasının sembolik kullanımının, toplum üyeleri tarafından paylaşılan bir kültür geleneğinin parçası olabileceğini öneriyor.

Mikroskopi ve deneysel öğütme teknikleri kayaların muhtemelen yapıştırıcılar ve tabaklama derileri yapmak yerine dekorasyon ve sanat için toz haline getirildiğini ortaya koydu. Yazarlara göre, bu parçalar muhtemelen az miktarda aşı boyası tozu üretimi için işlenmişti. Bu durum, desen veya vücut boyama üretimi gibi sembolik faaliyetler için kullanımla uyuşuyor.

65,000 Yıl Önce İnsanlar Bıçak Yapmak için Isıtma Teknikleri Kullanıyordu

Güney Afrika’da 49,000 Yıl Önce Süt-Bazlı Boya Kullanılıyordu

Sahra Çölü’nde Bitki Pişirmenin Bilinen En Eski Kanıtları Bulundu


Makale: Daniela E. Rosso, F. d’Errico, A. Queffelec. 2017. Ochre use by Middle Stone Age humans in Porc-Epic cave persisted over thousands of years: Ochre pigment acquisition, processing, use likely reflect cohesive behavioral system. PLOS.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply