Eskişehir’de Eski Türklere Ait Taş Heykel Bulundu

Eskişehir’in İnönü İlçesi merkez mezarlığında, Orta Asya kültür izlerini taşıyan insan biçimli taş heykel bulundu.

Söz konusu taş heykelin, Orta Asya kültürünün izlerini taşıması ve Türklerin Anadolu’ya yerleşme tarihleri açısından da önemli olduğu düşünülüyor.

Anadolu’nun çeşitli yerlerinde insan şekilli taş heykel ya da balballara rastlanıyor; ancak bunlar genelde taşa kazınarak yapılmış oluyor. Şimdi ise tespit edilen taş heykel, form itibari ile Orta Asya örneklerine oldukça benziyor. Bunun yanında bu heykeli istisnai hale getiren başka bir özellik ise Kuzeybatı Anadolu’da bu konudaki ilk bulgu olması.

(Bilecik’te Bulunan Şamanik Osmanlı Türbesi Hakkında Her Şey)

53 cm boyunda ve 31 cm eninde olan taş heykel, İnönü ilçe merkezinde bulunan iki büyük mezarlıktan, şehrin doğusunda yer alan mezarlıkta, 20 cm toprağa gömülü şekilde bulundu. İki kolunu göğsünde birleştirmiş şekilde yontulan heykelin vücut kısmı zaman içinde oldukça yıpranmıştı.

Bugüne kadar yöre halkı ya da yetkililer tarafından bilinmeyen heykelin, buraya mı ait olduğu yoksa farklı bir yerden mi buraya taşındığı araştırıldı. Yapılan incelemede, heykelin volkanik bir cüruf türü olan “Bazaltik” malzemeden yapıldığı, bu malzemenin ise mezarlığın 2 km güneyinde yer alan ve Kuzdağı eteklerinden akmış olan bazaltik lavlar olduğu anlaşıldı. Yani taş heykelin gerçek yeri de burası olmalıydı.

(İslamiyet Öncesi Türklerde Ölü Gömme Adetleri)

Daha sonra çevrede yapılan araştırmalarda Erken Dönem Türk Kültürü ile ilgili bulgular, taş heykeli yapıp dikebilecek bir Türk topluluğunun bu bölgede yaşamış olduğunu açıkça ortaya koydu.

Araştırmacılar; Bilecik’te, duvarlarında kök boya ile yapılmış “Eski Türk Kozmolojisini” içeren çizimler olduğu tespit edilen İsa Sofi Türbesinin de Orta Asya’dan taşınan kültür ikliminin bu bölgede uzun süre devam ettirildiğini göstermesi açısından önemli olduğunu söylüyor.

Söz konusu taş heykel, Eskişehir Müze Müdürlüğü tarafından koruma altına alındı.

Makale: Kahraman, N., Arıkan, R., & Çetin, M. C. Orta Asya Taş Heykellerine Anadolu’dan İstisnai Bir Örnek: İnönü Taş Heykeli. 2019. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 4, 1-20.