Eski Primatların Dişleri Çoğunlukla Meyve Yediklerini Gösteriyor

Dişleri inceleyen bir araştırma, eski primatların menülerinde yumuşak meyvelerin ana yemek olabileceğini gösteriyor.

400’den fazla dişten sadece 21’inde kırık vardı, bu da erken primatların yumuşak gıda diyeti uyguladığını gösteriyor.

Mısır’daki bir çöl havzası olan Fayum Çöküntüsünde bulunan yüzlerce fosilleşmiş primat dişinde, sadece bir avuç dolusu kırık vardı. Bu kadar az sayıda kırılmış diş, hayvanların tohumlar veya sert kabuklu yemişler gibi dişlere zarar verebilecek sert nesnelerden ziyade, meyveler gibi çiğnemesi kolay yiyeceklerle daha çok ziyafet çektiğini gösteriyor.

Analiz edilen 400’den fazla diş, aralarında Propliopithecus, Apidium ve Aegyptopithecus’un da bulunduğu beş primat cinsine aitti ve yaklaşık 29 ila 35 milyon yaşındaydı. Diş antropologu Ian Towle, fosillerin, insanlar da dahil olmak üzere kuyruksuz maymunların ve Afrika ve Asya maymunlarının son ortak atasının hâlâ var olduğu bir döneme ait olduğunu söylüyor.

(İlgili: Erken Primatlar Muhtemelen Çiftler Halinde Yaşıyordu)

Towle, “Milyonlarca yıl öncesine ait, yiyeceklerden kaynaklanmış olabilecek diş hasarlarını incelemek, kendi evrimimiz ve zaman içinde beslenmemizde meydana gelen değişiklikler hakkında fikir veriyor.” diyor.

Towle ve meslektaşları çıplak gözle görülebilen kırıkları saydılar ve her bir kırığın ciddiyetini ve diş üzerindeki konumunu kaydettiler. Sadece 21 diş, yani yaklaşık yüzde 5’i kırılmıştı.

Towle, “Bu, yaşayan primatlarda gördüğümüz en düşük seviye. Günümüzde dişlerin yüzde 4 ila 40’ında gıda hasarı görülür.” diyor.

Ormanda yaşayan mangabey gibi düzenli olarak sert yiyecekler yiyen türlerin dişlerinin yarısında kırıklar olabilir. Meyvelerin yanı sıra böcekler gibi çoğunlukla yumuşak yiyecekleri tüketen şempanze gibi türlerin dişlerinin yüzde 10’dan azı kırılabiliyor.

Dahası, araştırmacılar iki Propliopithecus bireyinde çürük bulunduğunu tespit etti. Diş çürüğünün varlığı, tercih edilen yumuşak yiyeceğin tatlı meyveler olabileceğini düşündürüyor. Bu dönemlerde primatların diyetleri, daha sonra fındık ve tohumları içerecek şekilde çeşitlenmemiş olabilir.

Diş antropologu Debra Guatelli-Steinberg, bazı bireylerde çürüklerin bulunmasının, meyvenin kuyruksuz maymun ve maymun evrimi tarihinin erken dönemlerinde diyetlerin bir parçası olduğunu öne süren diğer çalışmalarla örtüştüğünü söylüyor. Ancak Debra, dişlerde çatlak olup olmamasının her zaman primatların yedikleriyle tam olarak eşleşmediğini, dolayısıyla diyetin ne kadarının yumuşak yiyeceklerden oluştuğunu söylemenin zor olduğunu belirtiyor.

Benzer şekilde, yeni çalışmada analiz edilen türün ne yediği konusunda da bazı belirsizlikler var. Towle, diş şeklini ve aşınmayı analiz eden önceki çalışmaların Apidium ve Aegyptopithecus’un yumuşak olanlar yerine sert şeyler yediğini öne sürdüğünü söylüyor.

Diş şeklinden, yaprak ve meyve bazlı beslenme ayırt edilebilir ve mikroskobik hasar, bir hayvanın yalnızca yaşamının son birkaç haftasında veya ayında ne yediğini gösterebilir. Öte yandan kırılmalar, gözle görülür şekilde aşınmadan önce yıllar veya on yıllar boyunca kalabilir ve bu da daha uzun bir beslenme kaydı sağlar.

Towle, “Şu anda, farklı yöntemlerin neden farklı sonuçlar verdiğini gerçekten bilmiyoruz, ancak parçaları bir araya getirmek için birden fazla teknik kullanmak çok önemli.” diyor.

Antik primatların meyve yemesi ve dişlerinin (görünüşte yemiş veya tohum yemeye çok uygun) bilinmeyen bir amaca hizmet etmesi mümkün. Veya eski primatların dişlerinin parçalanma olasılığını azaltan özelliklere sahip olması mümkün.

Towle, “Bu potansiyel uyumsuzluğun neden olduğunu görmek araştırmacılar için kesinlikle ilginç olacak bir şey.” diyor.

Science News. 5 Ocak 2024.

Makale: I. Towle, M.R. Borths and C. Loch. 2023. Tooth chipping patterns and dental caries suggest a soft fruit diet in early anthropoids. American Journal of Biological Anthropology.