Arkeolojik kanıtlar, evcil köpeklerin sürüleri korumak için 8.000 ila 2.000 yıl önce yaklaşık iki katı kadar büyüdüğünü gösteriyor.
Yeni bir araştırmaya göre, Avrupa’daki köpeklerin boyutları 8.000’den 2.000 yıl öncesine kadar iki katına çıktı. Bu güçlenme, köpek dostlarımızın koyunları ayılardan ve hatta doğrudan ataları olan gri kurttan korumasına yardımcı olmuş olabilir.
Antik insan-hayvan ilişkilerinde uzman olan ancak bu çalışmaya dahil olmayan arkeolog Robert Losey, bunun “önemli” bir araştırma olduğunu söylüyor. “Bu, zaman içinde köpek büyüklüğündeki eğilimleri inceleyen Avrupa merkezli birkaç uzun vadeli çalışmadan biri.”
(İlgili: Dingolar, Evcil Köpeklerden Genetik Olarak Farklı Çıktı)
Köpekler 15.000 ila 30.000 yıl önce evcilleştirildi. İlk yavruların boyutları ve rolleri hakkında çok az şey biliniyor, ancak muhtemelen geldikleri gri kurtlardan daha küçüklerdi. Bilim insanları, eski köpeklerin insanların avlanmasına ve kızak çekmesine yardımcı olmuş olabileceğini düşünüyorlar.
Arizona Eyalet Müzesi’nde zooarkeoloji küratörü olan Martin Welker ve meslektaşları, köpeklerin boyutlarının ve mesleklerinin zaman içinde nasıl değiştiğini görmek için Hırvatistan’daki eski insan yerleşimlerinden ortaya çıkarılan 14 köpeğin kalıntılarını inceledi. Ayrıca, bazıları Hırvatistan’dan ve bazıları komşu ülkelerden gelen 45 eski köpeğin verilerini de dahil ettiler. Kalıntılar yaklaşık 8.000 yıl önce Neolitik dönemden Roma dönemine, yaklaşık 2.000 yıl öncesine tarihleniyor.
Bu bölgede daha önce köpekler yaşamıştı, ancak bölgeye Anadolu ve Ortadoğu’dan gelen ilk Neolitik çiftçiler, yanlarında yeni bir cins getirdi. Bilim insanlarının bulduğuna göre, bu yeni hayvanların ortalama ağırlığı yaklaşık 15 kilogramdı (kabaca bir border collie büyüklüğünde), ancak bu, günümüz ırklarının çoğunun evrimleşmesinden çok önceydi.
Bu bölgede yaklaşık 6.000 yıl önce başlayan Tunç Çağı’na gelindiğinde ortalama kütle yaklaşık 17 kilograma yükseldi. Ekip, Journal of Archaeological Science: Reports’ta, Roma döneminde ortalama bir köpeğin ağırlığının 24 kilograma sıçradığını belirtiyor.
Çiftçilere, çoban ve bekçi köpekleri hakkında tavsiyeler veren antik Roma kayıtları da dahil olmak üzere tarihi belgeler, o zamanlar en az 32 kilograma ulaşan, neredeyse günümüzün büyük Pirene köpeklerinin ağırlığına ulaşan daha büyük köpekleri öneriyor.
Büyük Pireneler hala Avrupa çiftlik hayvanlarını korumak için kullanılıyor – ve gerçekten de araştırmacılar, eski köpekler büyüdükçe sorumluluklarında bir evrim gördüler.
Eski beslenme biçimlerini ortaya çıkarabilen Neolitik koyun dişlerinin izotop analizi, zaman geçtikçe koyunların dağlarda daha yükseklerde otladıklarını gösteriyor. Welker, “Bunu yaparak, onları kurtlar ve ayılar gibi yırtıcılar için daha büyük risklere maruz bırakırsınız.” diyor ve bunun bekçi köpeklerini önemli kıldığını söylüyor.
Her köpek hantal bir koruyucu değildi: Duvar resimlerindeki tasvirlere ve diğer kanıtlara göre Romalılar “süs köpeği” yetiştiren ilk insanlar olabilir.
Özel bir arkeoloji firması olan PaleoWest ile antik köpekler konusunda uzman olan Angela Perri, araştırmacıların av köpeklerine odaklandıklarını ancak insanlar çiftçiliğe başladığında ne olduğu hakkında daha az bilgiye sahip olduklarını ve bunun da bu çalışmayı heyecanlı kıldığını söylüyor. Perri çalışmaya dahil değildi.
Perri, “Bekçi köpekleri bu hikayenin anahtarı ve kalıcı güçleri vardı. Av köpekleri ve kızak köpekleri artık oldukça nadir, ancak insanlar hala her yerde çoban ve çiftlik hayvanlarını koruyan köpekleri kullanıyor.” diyor.
Science. 27 Mayıs 2022.
Makale: Welker, M. H., Zavodny, E., Podrug, E., Jović, J., Triozzi, N., Kennett, D. J., & McClure, S. B. (2022). A wolf in sheep’s clothing: The development of livestock guarding dogs in the Adriatic region of Croatia. Journal of Archaeological Science: Reports, 42, 103380.
You must be logged in to post a comment Login