Erken İnsan Akrabası, Diş Minesi Bozukluğuna Sahipti

Eğer 1.8 milyon yıl önce dişçilik yapıyor olsaydınız, şaşırtıcı şekilde yaygın bir diş rahatsızlığı olan insan atasıyla karşılaşabilirdiniz: zayıflamış, yüzeyi çukurcuklarla dolu dişler!

Yukarıda bahsettiğimiz rahatsızlığa sahip olan tür, Paranthropus robustus: Afrikanın güneyindeki tropikal otlaklarda lifli meyveler, sert kabuklu tohum ve yemişler yiyerek hayatına devam eden, büyük bir çenesi ve kalın azı dişleri olan ve biraz gorile benzeyen bir tür. Bilim insanları uzun bir süredir Paranthropus robustus’a ait dişlerdeki kötü durumun, türün katı ve kumlu diyetinin bir sonucu olduğundan şüpheleniyordu.

(Eski Bir İnsan Türü Düzenli Olarak Ağaçlara Tırmanıyordu)

Daha fazlasını öğrenmeyi ümit eden paleontologlar, fotoğrafta gösterildiği şekilde olan fosilleşmiş yüzlerce Paranthropus robustus dişini; kabaca aynı zaman diliminde yaşamış oldukları güney Afrika homininlerinden  Australopithecus sediba  ve Australopithecus africanus ile, ayrıca daha yakın zamanlı homininler ve yaşayan kuyruksuz maymunlar ile karşılaştırdı.

Golf topunun yüzeyini andıran çukurcuklar, Paranthropus robustus’un dişlerinde ortak bir özellikti, sütdişlerinde yüzde 47’ye kadar, kalıcı dişlerde ise yüzde 14’e kadar mevcutken, karşılaştırılan diğer antik homininlerde ise bu oran süt dişlerinde yüzde 7 ve kalıcı dişlerde yüzde 4 civarındaydı. Dişlerin minesindeki bu çukurcuklar, dişlerin daha hızlı aşınmasına ve kolayca kırılmasına sebep olmalıydı.

Ancak, bu bozukluklar büyük ihtimalle Paranthropus robustus’un diyetinden kaynaklanmıyordu. Araştırmacıların yayımlanan makalelerinde belirttiğine göre, bu bozukluk, günümüzde nadir görülen ve dünyada ortalama 1000 kişide 1 kişiyi etkileyen genetik bir bozukluk olan Amelogenesis imperfecta‘ya oldukça benziyordu. Dişlerde yaygın halde çukurcuklara ve deliklere yol açan bu bozukluk, mine üreten hücrelerin ölümüne yol açıyordu.

Peki Paranthropus robustus’ta bu bozukluk nasıl meydana geldi? Modern insanlarda da bu genler güçlü ve kalın bir minenin oluşumuna katkı sağlıyor.

Araştırmacıların tahminlerine göre bu bozukluğun, Paranthropus robustus’un sert gıdalar ile beslenmesiyle başa çıkmak için evrimleşen daha kalın ve daha yoğun dişlerin bir yan etkisi olması mümkün.

Makale: Towle, I., & Irish, J. D. (2019). A probable genetic origin for pitting enamel hypoplasia on the molars of Paranthropus robustus. Journal of human evolution, 129, 54-61.