Dünya Plastik Çağ’a Giriyor

Yaşadığımız jeolojik dönem olan Antroposen döneme dair yapılan yeni bir araştırmaya göre Plastik Çağ’a girmek üzereyiz.

6a00d8341d07fd53ef0148c6d56786970c-800wi-640x426

Yapılan yeni araştırmalar, Antroposen dönemde dünyanın jeolojisindeki insan hakimiyetinin etkilerini ve insan üretimi malzemeler ile gezegenimizin yüzeyinin biçim değiştirmekte olduğunu ortaya koyuyor. Bu malzemeler arasında en yoğun olanı ise plastik, yani özetlemek gerekirse Plastik Çağ’a girmek üzereyiz.

Leicester Üniversitesi Jeoloji bölümünden Paleontoloji Profesörü Jan Zalasiewicz  “Bizler çocukken ebeveynlerimiz için plastik ya çok az bilinmekte ya da hiç bilinememekteydi. Ama şu an plastik hayatımızın vazgeçilmez bir parçası durumunda. Kullandığımız yiyeceklerde, içeceklerde, ilaçlarda, kıyafetlerde ve daha fazlasında, hemen hemen her yerde plastik var.”

“Derin okyanus tabanlarından, dünyanın en yüksek tepelerine her alanda plastik bulunmakta ve bunlar uzun gelecekte fosilleşecek. Bu malzemeden pek çok alanda kullanmak üzere milyarlarca ton üretmeye devam ediyoruz. Hatta son on yılda ürettiğimiz plastik filmler ile dünyanın etrafı kaplanabilmekte. Olasılıkla gelecekte bu maddeyi aynı şekilde üretmeye devam edersek, geniş plastik jeolojik tabakalara sahip olacağız” diyor.

plastic-800x600

Konu üzerine yapılan çalışmalar, plastiğin gezegenimizin jeolojisine oldukça büyük bir etki bırakacağını ortaya koyuyor. Gezegen toprağının bir parçası haline gelecek olan bu madde denizler için de büyük bir tehlike arz etmekte. Okyanuslarda planktonlar, balıklar ve deniz kuşları gibi canlılar bu madde yüzünden ölüyor.

Özellikle okyanuslarda kolaylıkla kilometrelerce seyahat edebilen plastikten adalar oluşmaya başladı bile. Gelecekte bu plastikler fosilleşerek deniz tabanında bizler tarafından yaratılmış bir tabaka haline gelecek.

Özellikle 20. yüzyıl ortalarından itibaren modern insanın maddi gereksinimleri üzerine başlayan düşüncesiz üretim anlayışı ile beraber plastik üretimi büyük bir artışa geçti ve hayatımızın tümüne dahil oldu. Bu maddenin hem kara hem de denizlerdeki dağılımı ise Antroposen olarak adlandıran çağımızın önemli bir jeolojik göstergesi olarak ortaya çıkmakta.

Gelecek bin yılda plastik, sedimanter döngü içinde bir girdi olarak devam edecek. Ayrıca techno fosil denilen bir şekilde bu madde kısa zaman aralıklarında döngü içine katılmakta. Ancak genel bazda plastik oldukça uzun bir süre fosilleşmeden toprağa karışmamakta. Böyle düşünüldüğünde bugünden söylemek gerekirse plastik çağına çoktan girmiş bulunmaktayız.

Şu an plastik çok yeni bir madde olduğu için arkeolojik ve jeolojik açıdan bu maddeyi düşünmek ilginç gözükebilir. Ama son tabakalarda oldukça yoğun bir şekilde karşılaşılan bu madde, çok uzak olmayan bir gelecekte jeolojik ve arkeolojik tabakaları belirleyebilmek için önemli bir belirteç haline gelebilir.

Antroposen Dönem

İlk olarak biyolog Eugene Stoermer tarafından ortaya atılmış ve içinde bulunduğumuz dönemin artık insan etkisinde bir yapıda olduğu düşüncesinden ilerleyerek günümüzde yaşadığımız jeolojik dönemin adıdır.


PastHorizons

Anadolu Üniversitesi'nde Arkeoloji bölümü okuduktan sonra İstanbul Üniversitesi'nde Tarih öncesi bölümünde yüksek lisans yaptı. Şimdi İstanbul Üniversitesi Tarih öncesi bölümünde doktora yapıyor. İletişim: bayramtolunay@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login