Doğu İberya’da Büyük Bir Paleolitik Mağara Sanatı Alanı Keşfedildi

Arkeologlar, Avrupa’nın Doğu İberya kıyılarında bulunan en önemli Paleolitik mağara sanatı alanını keşfetti: Çizimler 24.000 yıllık.

İspanya’da Valencia yakınlarındaki Millares’te bulunan ‘Cova Dones’ ya da ‘Cueva Dones’ adlı 500 metre uzunluğundaki bir mağarada en az 24.000 yıllık olduğu düşünülen yüzden fazla resim ve gravür bulundu.

Mağara bölgesi yerel halk tarafından iyi biliniyor ve yürüyüşçüler ve kaşifler tarafından sık sık ziyaret ediliyor, fakat Paleolitik resimlerin varlığı araştırmacılar Haziran 2021’de heyecan verici bir keşif yapana kadar fark edilmemişti.

Mağara sanatının gerçek önemini ortaya koyan araştırmanın bulguları Antiquity dergisinde yayımlandı.

(İlgili: Tarihöncesi Mağara Sanatında Bilinmeyen Hayvanlar Keşfedildi)

Zaragoza Üniversitesi’nde Prehistorya Kıdemli Öğretim Üyesi Dr. Aitor Ruiz- Redondo, “Boya ile resmedilmiş ilk yaban öküzünü gördüğümüzde, bunun önemli olduğunu hemen anladık. İspanya en fazla Paleolitik mağara sanatı alanına sahip ülke olmasına rağmen, bunların çoğu kuzey İspanya’da yoğunlaşıyor. Doğu İberya, şimdiye kadar bu alanların çok azının belgelendiği bir bölge.” diyor.

“Ancak, mağara sanatının öneminin farkına varmanın asıl ‘şoku’ ilk keşiften çok sonra yaşandı. Düzgün bir sistematik araştırmaya başladığımızda, İspanya Cantabria, Güney Fransa veya Endülüs’te başka yerlerde bulunabilen, ancak bu bölgede tamamen eksik olan büyük bir mağara sanatı alanıyla karşı karşıya olduğumuzu fark ettik.”

Farklı üniversitelerden gelen araştırmacılardan oluşan ekip, Cova Dones’te bugüne kadar yüzden fazla ‘motif’ ya da tasarımı titizlikle belgeledi.

Çok sayıda motif ve bunların yapımında kullanılan tekniklerin çeşitliliği, mağarayı İber Yarımadası’nın Doğu Akdeniz kıyısındaki en önemli Paleolitik mağara sanatı alanı haline getiriyor. Hatta, burası muhtemelen 2015 yılında Atxurra’dan (Biskay) bu yana Avrupa’da keşfedilen en fazla sayıda motife sahip Paleolitik mağara.

Çalışmada, aralarında sırtlanlar, atlar, yaban öküzü ve geyiklerin de bulunduğu en az 19 doğrulanmış hayvan tasviri olduğu vurgulanıyor. Alışılmadık bir şekilde, resimlerin çoğu kil kullanılarak yapılmış.

Dr. Aitor Ruiz- Redondo, “Hayvanlar ve işaretler, kille kaplı parmakların ve avuç içlerinin duvarlarda sürüklenmesiyle tasvir ediliyordu. Gerisini mağaranın nemli ortamı hallediyordu: resimler oldukça yavaş kuruyarak kilin bazı kısımlarının hızla düşmesini engelledi, diğer kısımlar ise kalsit tabakalarıyla kaplanarak günümüze kadar korunmuş.” diyor.

Paleolitik Sanatta kilden resim yapıldığı bilinse de, bunun kullanımına ya da korunmasına ilişkin örnekler çok az. Cueva Dones’te ise kullanılan ana teknik bu.

Araştırmacılar, incelemelerinin henüz erken bir aşamada olduğunu ve hâlâ araştırılması gereken pek çok alan ve belgelenmesi gereken paneller olduğunu söylüyor. Bu nedenle önümüzdeki yıllarda daha fazla sanat eseri ortaya çıkarmaları muhtemel.

University of Southampton. 11 Eylül 2023.

Makale: Ruiz-Redondo, A., Barciela, V., & Martorell, X. (2023). Cova Dones: A major Palaeolithic cave art site in eastern Iberia. Antiquity, 1-5.