Dinozorlar Asteroit Çarpmasından Önce Yükselişteydi

Yapılan araştırmaya göre dinozorlar, 66 milyon yıl önce onları yok olmaya mahkum eden asteroit çarpmasına kadar yükseliştelerdi.

Çalılıktaki Triceratops prorsus, plasental (solda) ve keseli (sağda) memeliler. C: Henry Sharpe

Bilim insanları, Tyrannosaurus rex de dahil olmak üzere kuş olmayan dinozorların neden neslinin tükendiğini, oysa memelilerin ve kaplumbağalar ve timsahlar gibi diğer türlerin hayatta kaldığını uzun süredir tartışıyorlar.

Uluslararası bir paleontolog ve çevre bilimci ekibi tarafından yönetilen yeni çalışma, Kuzey Amerika’dan 1.600 fosil kaydını analiz etti. Araştırmacılar, asteroit çarpmasından sonra Kretase’nin son birkaç milyon yılında ve Paleojen döneminin ilk birkaç milyon yılında karada yaşayan ve tatlı su hayvanlarının besin zincirlerini ve ekolojik yaşam alanlarını modellediler.

(İlgili: T. rex Evrimindeki Kayıp Halka Bulunmuş Olabilir)

Paleontologlar bir süredir birçok küçük memelinin dinozorlarla yan yana yaşadığını biliyorlar. Ancak bu araştırma, bu memelilerin Kretase dönemi ilerledikçe çevrelerine uyum sağladıklarını ve ekosistemlerin daha önemli bileşenleri haline geldiklerini ortaya koyuyor. Bu arada dinozorlar, fevkalade iyi uyum sağladıkları istikrarlı nişlere yerleşmişlerdi.

Uzmanlar, memelilerin sadece dinozorların ölmesinden faydalanmadığını söylüyor. Memeliler çeşitlenerek -yeni ekolojik nişler işgal ederek, daha çeşitli diyetler ve davranışlar geliştirerek ve hızla adapte olarak iklimdeki küçük değişikliklere katlanarak- kendi avantajlarını yaratıyorlardı. Bu davranışlar muhtemelen hayatta kalmalarına yardımcı oldu, çünkü asteroitin neden olduğu radikal ve ani yıkımla dinozorlardan daha iyi başa çıkabiliyorlardı.

Araştırmanın yazarlarından Jorge García-Girón, “Çalışmamız, Kretase döneminin dinozor egemenliğindeki son ekosistemlerinin ve asteroit çarpmasından sonra memelilerin egemen olduğu ilk ekosistemlerin ekolojik yapısı, besin ağları ve nişlerinin ilgi çekici bir resmini sunuyor. Bu, paleontolojinin asırlık gizemlerinden birini anlamamıza yardımcı oluyor: neden kuş olmayan tüm dinozorlar öldü, ama kuşlar ve memeliler hayatta kaldı.” diyor.

Alfio Alessandro Chiarenza, “Görünüşe göre son dinozorların istikrarlı ekolojisi, zamanın ekolojik kurallarını aniden değiştiren asteroit çarpmasının ardından hayatta kalmalarını fiilen engelledi. Bunun aksine, bazı kuşlar, memeliler, timsahlar ve kaplumbağalar çevrelerindeki dengesiz ve hızlı değişimlere daha iyi adapte olmuşlardı. Bu sayede asteroit çarptığında işler aniden kötüye gittiğinde hayatta kalma olasılıkları arttı.” diyor.

Profesör Steve Brusatte, “Dinozorlar, asteroit onları aniden öldürene kadar istikrarlı ekosistemlerle güçleniyorlardı. Bu arada memeliler, dinozorlar hala hayattayken beslenmelerini, ekolojilerini ve davranışlarını çeşitlendiriyorlardı. Yani memeliler dinozorların ölmesinden faydalanmakla kalmıyor, aynı zamanda kendi avantajlarını da sağlıyorlardı, bu da onları yok oluştan sağ çıkmaları ve ölü dinozorların boş bıraktığı nişlere girmeleri için ekolojik olarak önceden adapte etti.” diyor.


University of Edinburgh. 7 Aralık 2022.

Makale: Jorge García-Girón. (2022). Shifts in food webs and niche stability shaped survivorship and extinction at the end-Cretaceous. Science Advances.

Arkeofili editöryel servisi. İletişim: arkeofili@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login