Deriden Yapılmış En Eski ve En Uzun Antik Mısır El Yazması Bulundu

Kahire’deki Mısır Müzesi’nin raflarında deriden yapılmış en eski Mısır el yazması bulundu. El yazması depoya konulduğu müzede 70 yıldan uzun süredir unutulmuştu.

El yazması MÖ 2300-2000 yılları arasındaki geç Eski Krallık dönemiyle erken Orta Krallık dönemlerine tarihlendiriliyor. Uzunluğu yaklaşık  2,5 metre olan rulo yazılar ve renkli çizimlerle dolu.

Ruloyu keşfeden bağımsız araştırmacı Wael Sherbiny “İki tarafına da yazılmış olduğunu düşünürsek, 5 metreden fazla yazı ve çizim bulunuyor. Bu antik Mısır’da bulunan en uzun deri tomar” diyor Discovery News’e yaptığı açıklamada.

El yazmasının kaynağı hakkında hiçbirşey bilinmiyor. Kahire’deki Fransız Oryantal Arkeoloji Enstitüsü yazmayı 1. Dünya Savaşı’ndan sonra bir tarihte yerel bir tarihi eser satıcısından almış. Yazma daha sonra Kahire Müzesi’ne bağışlamış. Müzede 2. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde açılan rulo “daha sonra depoya konulmuş ve tamamen unutulmuş” diyor Sherbiny.

Sherbiny deri el yazmasının bir bölümü üzerinde çalışıyor.

Seyyar bir dini yazma olan 4,400 yıllık ruloda kutsal ve doğaüstü varlıkların betimleri bulunuyor. Bu betimler, Yeni Krallık sonrası dönemde ortaya çıkan, ünlü Ölüler Kitabı’ndaki çizimlerden bile daha eskiye tarihleniyor.

Yazmada çok sayıda birinci tekil şahısla yazılmış dini büyüler bulunuyor. Sherbiny “Büyük ihtimalle rahipler bunları okuyordu” diyor. Rahiplerin, dini ritüellerde kutsal metinleri ezberden okurken, arada danışmak için deri rulolar taşıdığı da biliniyor.

Antik Mısır’dan günümüze kalan yalnızca 6 başka seyyar yazma bulunuyor. Bunların hepsi papirüs üstüne yazılmış, ve büyük ihtimalle Kahire deri yazmasıyla yakın bir döneme tarihleniyor olmalı.

Sherbiny “Deri Antik Mısır’da çok değerli bir yazma materyeliydi. Daha esnek ve dayanıklı olduğu için papirüslerden daha kullanışlıydı. Bu yüzden de kutsal metinlerin ve önemli tarihi olayların yazıldığı başlıca yazma materiyaliydi” diyor.

Kütüphane ve tapınak arşivlerinde saklanan bu değerli deri rulolar örnek alınarak, papirüsler üstüne daha ucuz kopyalar yapılıyordu. Fakat papirüsler Mısır’ın kuru iklimi sayesinde korunurken, deri objeler zaman içinde yok oldu.

Kahire rulosu da bir istisna değil, bir bölümü çok küçük parçalara ayrılmış durumda. Sherbiny bu parçaları bir araya getirdi.

Parçalar bir araya geldiğinde, İki Yön Kitabı adı verilen bir kitabın büyük bir resimli ve yazılı kısmı ortaya çıktı. Bu kitap, daha sonraları cenaze törenlerinde kullanılmaya başlanan tapınak ritüellerinin resimli bir anlatımına sahip.

Bu anlatımlar, Yukarı Mısır’daki Hermpolis nekropolündeki Orta Krallık (MÖ 2055-1650) tabutlarında da görülüyor. Sherbiny “Kahire rulosu, metin ve çizim olarak Hermopolis tabutlardan daha detaylı bir ikonografiye sahip” diyor.

Araştırmacıya göre bu rulo, İki Yön Kitabı’nın en azından bazı bölümlerinin Hermopolis tabutlarından önce de bilindiğini ortaya koyuyor.  Sherbiny “Anlatımın bazı bölümleri büyük ihtimalle Hermopolis teologlarının icadı değildi. Bu anlatımlar tabut dekorasyonu için seçilmeden önce uzun bir tarihleri vardı” diyor.

Sherbiny ayrıca deri ruloda daha önce hiçbir tabutta ya da anıtta görülmeyen dini çizimler olduğunu da ekliyor. “Bu rulo, çok büyük bir dini ikonogrofi ve metin topluluğu olduğunu fakat bunların bize ulaşmadığını gösteriyor.”

Discovery News