Danimarka Bronz Çağı Yerleşiminde Mısırlı Boncuklar

Danimarka’da 1880’lerde Ølby isimli bronz çağı yerleşmesindeki mezarlarda zengin gömü hediyeleriyle beraber bırakılmış 23 adet cam boncuk bulunmuştu. Bronz çağı kadınlarının mezarında bulunan mavi cam boncuklar üzerinde kimyasal analizler yapıldı. Analiz sonuçlarında Danimarka’daki boncukların, Mısır’da Tutankamon’un MÖ 1323’te mezarına götürdüğü mavi boncuklarla aynı cam atolyelerinde yapıldığı ortaya çıktı.

Mısır’daki Amarna ve Mezopotamya’daki Nippur kentindeki boncuk örnekleriyle karşılaştırmalı kimyasal analizler yapıldı. Karşılaştırma için kullanılan ilk boncuk, zengin bir kadının mezarından çıkan mavi boncuktu. Diğer gömülerden daha gösterişli olan bu gömünün sahibi üstünde bir kemer diski, parlak bronz tüplerden oluşan bir etek, amber taşı boncuklardan bir bilezik, ve bir adet mavi cam boncuk taşıyordu. Yapılan kimyasal analizler sonucunda bu mavi boncuk, Mısır menşeili çıktı ve 3400 yıl önce Mısır’daki atölyelerde yapılıp buraya taşındığı düşünülmekte. Bu örnekle ile birlikte Mısır kobalt mavisi boncuklar ilk defa Akdeniz dışında bulunmuş oldu.

Cam ve Amber Boncukların Bağlantısı

Bu gömü ayrıca arkeologlar için cam ve amber taşı boncukların bir arada bulunduğu yeni bir örnek oldu. Amber taşının Bronz çağında Kuzey Avrupa enlemlerinden ithal edildiği biliniyordu. Tutankamon ve başka Mısır firavunlarının mezar odalarında amberden eşyalar bulunmuştu. Şimdi cam ve amber buluntular arasında yeni bir bağlantı kuruluyor.

Görsel: Roberto Fortuna, Kira Ursem

Hem amber hem de cam güneş ışığını geçiren maddeler. Amber ve cam boncuklar daha önceden Orta doğunun pek çok yerinde Türkiye, Yunanistan, İtalya gibi Akdeniz ülkeleri ve Almanya’da da beraber bulunmuştu. Amber ve cam boncukların birlikte bulunması arkeologları Mısır güneş kültü ve İskandinav güneş kültü arasında bir bağ olabileceğini düşünmeye sevk etti.

Böylece Akdeniz’deki devletlere giden amber yolunun ters yönünde, Kuzeye giden ve cam taşınan yeni bir ticaret yolu bulunmuş oldu. Arkeologlar böylece MÖ 1400-1100 yılları arasında İskandinavya ile Mısır ve Mezopotamya arasında bir ticaret ağı olduğunu göstermiş oldu. Bronz Çağı’nın geri kalanında da bu ticaret ağının devam edip etmediği de gelecek araştırmaların konusu.