Çin’de Gizemli Medeniyete Ait 3.000 Yıllık Altın Maske Bulundu

Antik Shu krallığı, geriye sadece birkaç yazılı kayıt bıraktı. Yeni bulunan 500 eserlik bir koleksiyon, gizemli krallık hakkında fikir verebilir.

Arkeologlar, Çin’in Sichuan eyaletindeki bir kazı alanı olan Sanxingdui’de, altın maske parçaları da dahil olmak üzere 3.000 yıllık eserlerden oluşan bir koleksiyon ortaya çıkardılar.

2019 yılında bölgeyi kazmaya başlayan araştırmacılar, çoğu altın, bronz, yeşim ve fildişinden yapılmış 500’den fazla nesne buldular.

(Çin’de Erkekler için 2.700 Yıllık Yüz Kremi Bulundu)

Uzmanlar, eserleri kimin yaptığından emin değiller, ancak bu eserlerin yaratıcılarının, MÖ 316’da komşu Qin eyaleti tarafından fethedilen son derece becerikli bir uygarlık olan Shu eyaletine ait olduğunu düşünüyorlar. Shu halkı geride birkaç yazılı kayıt bıraktığı için, tarihçilerin kültürlerine ilişkin bilgileri oldukça sınırlı.

Bulgunun en önemli özelliklerinden biri, dini törenler sırasında bir rahip tarafından takılmış olabilecek altın bir maske parçası. Yaklaşık yüzde 84 saf altın olan parça, muhtemelen bütünüyle yarım kiloya yakın bir ağırlığa sahipti ve bu da onu, Çin’de bugüne kadar keşfedilen en ağır altın maskelerden biri yapıyor. Sanxingdui kazı alanındaki ekip, maskeyi altı dikdörtgen kurban çukurunda, diğer süslü öğelerle birlikte buldu.

Çin Ulusal Kültür Mirası İdaresi’nden yapılan bir açıklamaya göre, bölgede yapılan diğer keşifler iki tür ipek içeriyordu. Birincisi çukurlardan birinde küller arasında dağılmış halde bulunurken, ikincisi bronz nesnelerin etrafına sarılmış olarak bulundu.

İpek, Çin’in bin yıllık tarihinde önemli bir rol oynamıştı. Açıklamada belirtildiği gibi, eski Sanxingdui sakinleri muhtemelen kurban törenleri sırasında ipek giysiler giydiler. Lifin “cennet, yeryüzü, insan ve tanrı arasındaki iletişim için bir taşıyıcı ve araç olarak hizmet ettiği” düşünülüyordu. Bu dini ritüellerin dışında ince giysiler, yelpazeler ve duvar süsleri ve pankartlar yapmak için ipek kullanılıyordu.

Roma’dan İran’a, Mısır’dan Yunanistan’a kadar antik dünyadaki medeniyetler, benzer şekilde Çin ipeğine saygı duyuyor ve çok aranan kumaşı elde etmek için İpek Yolu boyunca tüccarlar gönderiyorlardı.

Kazı ekibi başkanı Tang Fei, Sanxingdui’deki ipek varlığının “antik Shu Krallığı’nın eski Çin’de ipeğin önemli kaynaklarından biri olduğunu” gösterdiğini söylüyor.

Diğer önemli keşifler arasında canavar ve kuş tasvirleriyle süslenmiş bronz eşyalar, fildişi oymalar ve altın süslemeler yer alıyordu. Northwest Üniversitesi’nden arkeolog Zhao Congcang, “Bazı eserler Yangtze Nehri boyunca ve Güneydoğu Asya’da bulunan nesnelerle farklı benzerlikler taşıyor ve bu da esrarengiz Shu medeniyetinin birçok alan ile geniş alışverişler yaptığını gösteriyor.” diyor.

Yerel bir çiftçi, 1929’da bir kanalizasyon hendeğini tamir ederken Sanxingdui’de yeşim taşı ve taş eserlerle karşılaştı. O zamandan beri, araştırmacılar sahada 50.000’den fazla antik eser ortaya çıkardı: Örneğin 1986’daki büyük bir kazı, karmaşık, bakımlı bronz maskeler de dahil olmak üzere 1.000’den fazla öğe içeren iki tören çukurunu ortaya çıkardı.

Uzmanlar, 2019 yılında üçüncü bir çukuru ve geçen yıl beş çukur daha ortaya çıkardı. Bilim insanları, eski insanların bu hendekleri kurban törenleri için kullandıklarını, çünkü parçaların çoğunun gömülmeden önce yakıldığını öne sürüyorlar.

Smithsonian Magazine. 23 Mart 2021.