Çekya’da Roma Askerine Ait Nadir Bir Bilek Cüzdanı Keşfedildi

Arkeologlar, Çekya’da nadir bir Roma eseri ortaya çıkardı: bir askerin bileğine taktığı bronz cüzdanın bir parçası.

1.800 yıldan daha eski olan bu obje, bugünkü Çekya topraklarında bulunan en eski cüzdan olabilir.

Bu nadir keşif, bu yılın Ocak ayında Güney Moravya’daki Hradisko Tepesi’nde yapıldı. Burası, İmparator Marcus Aurelius döneminde 10. Roma Lejyonu’nun konuşlandığı tahkimatlı bir kampın bulunduğu alandı. Cüzdanın yalnızca yaklaşık yüzde 30’u günümüze ulaşmış olsa da, uzmanlar bunun Roma askerleri tarafından kullanılan bir tür ön kol cüzdanı olduğunu hemen tespit etti.

“Bu aslında daha çok küçük bir para kutusuna benziyor” diyor Çek Bilimler Akademisi’nden Balázs Komoróczy. “Kol ya da bileğe geçirilerek takılıyordu. Kolun etrafındaki gerginlik sayesinde kapalı ve güvende kalıyordu.”

(İlgili: Pompeii İskeletinin Yanında Kese İçinde Sikkeler Bulundu)

Benzer objeler, Britanya’dan Tuna Nehri’ne kadar uzanan eski Roma topraklarında, özellikle askeri alanlarda daha önce de bulundu. Ancak bu tür bir cüzdanın o dönem için düşman topraklarında ilk kez keşfedildiği belirtiliyor.

Arkeolog Tomáš Antoš, “İçinde herhangi bir sikke bulunmasa da, çevrede çok sayıda gümüş Roma parası bulundu. Bu da objenin tarihlendirilmesine yardımcı oldu” diyor.

“Bölgede ve çevresinde bulunan sikkelerin çoğu Marcus Aurelius dönemine tarihleniyor. Genellikle ya imparatorun kendisi ya da eşi Faustina tasvir edilmiş oluyor.”

Uzmanlar, bu cüzdanın yaklaşık 50 gümüş denarius alabilecek kapasitede olduğunu tahmin ediyor. Bu, o dönemde hatrı sayılır bir miktar olsa da sıradan bir askerin tam bir yıllık maaşına denk düşmüyor. Bu da, cüzdanın düşük rütbeli bir subaya ya da hareket halindeyken birliğin harcamalarından sorumlu bir kişiye ait olabileceğini gösteriyor.

Cüzdanda hem kişisel paralar hem de Komoróczy’nin “hizmet parası” olarak adlandırdığı, askeri operasyonlar sırasında lojistik ihtiyaçları karşılamak için kullanılan sikkeler bulunmuş olabilir. Tasarımına bakıldığında, sol kola takılacak şekilde üretildiği anlaşılıyor; bu da sağ elin savaş için serbest kalmasını sağlıyor olmalıydı.

Lejyon, MS 172 ile 180 yılları arasında Hradisko Tepesi’nde konuşlandı. Marcus Aurelius, Tuna’dan Kuzey Moravya’ya kadar uzanan bir bölgeyi kapsayacak yeni bir eyalet olan Marcomannia’yı kurmayı planlıyordu. Ancak Marcomanni kabilesiyle süregelen savaşlar nedeniyle bu plan başarısız oldu. İmparatorun ölümünden sonra oğlu Commodus — günümüzde daha çok Gladyatör filminden bilinir — Roma ordusuna bölgeden çekilme emri verdi.

Bronz cüzdan parçası, şu anda Pasohlávky’deki Mušov Ziyaretçi Merkezi’nde “Roma İmparatorluğu’na Açılan Kapı” sergisinde sergileniyor. Ziyaretçiler, orijinal parçanın yanı sıra cüzdanın tam bir rekonstrüksiyonunu ve bölgede bulunan çeşitli sikkeleri de görebiliyor. Bu objeler, imparatorluğun sınırında yaşayan Roma askerlerinin gündelik yaşamına ve mali dünyasına dair nadir bir bakış sunuyor.

Radio Prague International. 24 Haziran 2025.