Camiye Dönüştürülen Kariye’deki Mozaik ve Freskler Kapatıldı

Kariye Müzesi’nin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek cami olarak ibadete açılmasına istinaden mozaik ve freskler kapatıldı.

İstanbul’un Fatih ilçesinde tarihi 6. yüzyıla dayanan ve Bizans döneminden günümüze iyi korunmuş bir şekilde gelen Kariye Müzesi’nin, Ağustos 2020’de Resmi Gazete’de yayınlanan karar ile Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilerek ibadete açılmasına karar verildi.

(Kariye Müzesi Cami Olarak İbadete Açılıyor)

Bugün ise Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş, Kariye Müzesi’nin, 30 Ekim’de kılınacak cuma namazı ile birlikte ibadete açılacağını bildirdi. Erbaş, Kariye’nin 72 yıl sonra ibadete açılacak olması dolayısıyla sosyal medyadan bir paylaşım yaptı.

“Diyanet İşleri Başkanlığımıza devredilerek yeniden ibadete açılmasına karar verilen Kariye Camii inşallah 30 Ekim’de Cuma namazı ile birlikte yeniden cemaatine kavuşacak. Cenab-ı Hak minarelerinden ezan seslerini eksik etmesin. Milletimize ve tüm İslam alemine hayırlı olsun.”

Freskler ve mozaikler kapatıldı

Yıllar sonra Kariye Müzesi’nin camiye dönüştürülmesi için yapılan çalışmalar kapsamında, yapıdaki ikonaların ve fresklerin üzeri perdeyle kapatıldı.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Kariye fresk ve mozaiklerinin kapatıldığını bildirdi.

Durumu içeriden çekilmiş bir fotoğraf ile birlikte sosyal medya hesabından duyuran İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, şunları söyledi:

”Dünya sanat tarihinin baş yapıtlarından Kariye fresk ve mozaiklerinin kapatılması ne yazık ki yapının karakterini ve sanatsal değerini öldürecek vasıfısızlıkta. Solda eski hali, sağda yeni hali. Proje Türkiye kültür mirası yöneten ve koruyan bakanlık ve kurumları.”

Kariye

71 yıldır müze olarak kullanılan Kariye, Khora Manastır kompleksinin kilisesi olarak 14. yüzyılda inşa edildi. Ancak manastırın erken tarihi 7. ila 9. yüzyıl arasında yazılı kaynaklardan izlenebiliyor. 1957 – 58 yıllarında yapılan arkeolojik kazılarda ise alt katmanlarda 6. – 7. yüzyıllara ait niteliği belirsiz kalıntıların yanı sıra 11. ve 12. yüzyıllarda inşa edilmiş kiliseye ait olduğu düşünülen kalıntılarda tespit edilerek, yapının mimari tarihi açısından önemli verilere ulaşıldı.

İstanbul’un fethinden sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid’in sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye çevrilen yapıdaki fresklerin ve mozaiklerin bir bölümü örtüldü.

Yapı 1948 yılında müzeye dönüştürüldüğünde 1960 yılına kadar süren restorasyon çalışmaları ile mozaik ve freskler yeniden açığa çıkarıldı. Freskler, Bizans Dönemi resim sanatının günümüze ulaşan önemli örnekleri arasında. Mozaikler ise figürlerdeki derinlik ve hareketlilik ile Rönesans sanatının habercisi kabul ediliyor.

Kariye 14. yüzyılda yapılan hayranlık uyandırıcı fresk ve mozaiklerini Logothetes (hazine sorumlusu) Theodoros Metokhites’e borçlu. Dış nartekste (Doğu Roma bazilika ve kiliselerinde genellikle batı giriş bölümü) Hz. İsa’nın hayatı, iç nartekste ise Hz. Meryem’in hayatını anlatan mozaikler bulunuyor. Canlı bir anlatıma sahip olan freskler de Hıristiyan teolojisinden önemli sahneleri betimliyor.