Buz Adam Ötzi Gelişmiş Bir Sağlık Hizmetinden Faydalanmış

1991 yılında İtalyan Alpleri’nde donmuş halde bulunan 5300 yıllık Buz Adam Ötzi, tıbbi açıdan tam bir faciaydı. Dişleri çürümüş, mide mikrobu ilerlemişti, dizlerinde bozukluk başlamıştı, sırtındaki ölümüne yol açmış olması muhtemel oktan bahsetmeye gerek bile yok. Yapılan yeni bir araştırma Ötzi’nin hastalıklarını iyileştirmek için kullandığı bitki ve dövmelerin bu dönemde yaygın olduğunu gösterdi, bu da insanlık tarihinin bu noktasında gelişmiş bir sağlık hizmeti kültürünün varlığına işaret ediyor.

Ötzi’nin vücudunda yer alan bir dövme. C: SÜüdtiroler Archaologiemuseum

Daha önce yapılan araştırmalarda Ötzi’nin, içinde veya üzerinde, birtakım şüpheli ilaçlar taşıdığı belirlenmişti. Araştırmacılar, aletlerindeki deri şeritlerde huş mantarı bulmuş, Buz Adam’ın bunu iltihabı azaltmak için veya antibiyotik olarak kullanmış olabileceği düşünülmüştü.

(5300 Yıllık Buzadam Ötzi’nin Son Yedikleri Tespit Edildi)

Bilim insanlarınca yapılan incelemelerde Ötzi’nin midesinde tenya gibi bağırsak parazitlerini yok etmede kullanılabilecek eğreltiotuna da rastlanmıştı. Bunların yanı sıra, Ötzi’nin vücudunda, eklemlerin etrafında yer alan noktaya benzer işaretler de dâhil (yukarıdaki fotoğrafta görüldüğü gibi) 61 dövme bulunuyor. Bazı araştırmacılar bu dövmelerin akupunkturun erken bir formuna benzer bir tür ağrı tedavisi olarak kullanılmış olabileceğini düşünüyor.

Bilim insanları bu yeni araştırma kapsamında, Ötzi’nin dövmelerini daha da yakından inceledi. Dövmelerdeki bazı çizgi ve noktalar Ötzi’nin dejeneratif hastalıklardan muzdarip bilek ve dizlerinin hemen üzerinde yer alıyor, Uluslararası Paleopatoloji Dergisi’nde rapor edildiğine göre bunlardan birçoğu geleneksel akupunktur noktalarıyla uyuşuyor.

(Buzadam Ötzi’nin İnfografik ile Anlatımı)

Araştırmada, çeşitli bitki ve ilaçların yanı sıra, bu içerikli uygulamanın Ötzi’nin içinde yaşadığı toplumda nesilden nesile aktarılmış özel, sistematik bir deneme yanılma yaklaşımı sonucunda geliştirilmiş olduğu sonucuna varıldı.

Bilim insanlarının belirttiğine göre, hastalıkları iyileştirmede bitki ve mantarların kullanılması gibi gelişmiş bir uygulamayla birleşince tüm bunlar, Ötzi’nin anatomi bilgisine sahip, hastalıkların nasıl oluştuğunu ve nasıl tedavi edileceklerini bilen bir kültürün parçası olduğunu gösteriyor. Bu iyileştirme yöntemlerinin işe yarayıp yaramadığı ise henüz bilinmiyor.

Sciencemag. 7 Eylül 2018.