Bir Kadının Yazdığı En Eski Latince Metin Bir Doğum Günü Davetiyesiydi

Dünyanın, bir kadın tarafından kaleme alınmış en eski latince metni, İngiltere’nin soğuk ve yağmurlu kuzey sınırındaki Vindolanda Kalesi’nde 1973 yılında keşfedilen tablette yer alıyor. Bu tablet, kale komutanının eşinin kız kardeşine göndermek için yazdığı bir doğum günü davetiyesiydi.

MS. 100 yılına tarihlendirilen, kartpostal büyüklüğündeki bu tablet yerel bir odun kaynağından yapılmış ve yazı, karbon mürekkep ile yazılmış. Fotoğraf: © The Trustees of the British Museum/Art Resource, NY

Bölgede kazıları gerçekleştiren arkeologlar, 1973 yılından itibaren sular altında kalan birçok tableti ve latince el yazılarıyla kaplı tablet parçalarını gün ışığına çıkarmaya başladılar. Bu tabletlerin deşifre edilmesiyle, günlük hayata ve kalenin yapımına dair oldukça nadir bilgiler elde edildi. Tabletlerde, örneğin, domuz pastırması, istridye ve bal gibi malzemelerin yer aldığı bir ihtiyaç listesi; bir askere ailesinden gelen, daha fazla çorap, sandalet ve iç çamaşırı gönderildiğini bildiren bir mektup ve Romalılar’ın iletişimde olduğu Britanya yerlilerini tarif eden metinler yer alıyordu. İngiltere’nin en eski el yazısı belgeleri olan bu tabletlerin içinde, Vindolanda Kalesi’nin komutanının eşi Claudia Severa’nın kız kardeşini doğum günü partisine davet etmek için MS. 100 yılı civarlarında yazdığı bir tablet de yer alıyordu:

Claudia Severa’dan Lepidina’ya selamlar. 11 Eylül’de, kardeşim, eğer senin için de uygunsa, doğum günümü kutlamak ve varlığınla o günü benim için daha da keyifli hale getirmek üzere evimize teşrif etmen için sana en içten davetlerimi sunarım. Cerialis’ine de selamlarımı ilet. Benim Aelius’um ve küçük oğlum da ona selamlarını söylüyor. Seni bekliyorum, kardeşim. Elveda, kardeşim, benim canım ruhum, başarılar ve selamlar dilerim. Severa’dan, Cerialis’in eşi Sulpicia Lepidina’ya.

Mektubun çoğunluğunda elin kullanılışındaki ustalıktan anlaşıldığı üzere, Komutan Aelius’un eşi Claudia’nın daha önceden de biriyle yazıştığı tahmin ediliyor. Ancak, Claudia’nın kendisi tarafından yazılan, (yukarıdaki metinde koyuyla gösterilen) kişisel selamlamanın bir kadın tarafından yazılmış en eski Latince yazı olduğu bilinmektedir.

İngiltere’deki Roma Kalesi Vindolanda’da Ayak İzi Bulundu

Archaeology Magazine