Bilinen En Eksiksiz Neandertal İskeleti Hâlâ Kazılamıyor

Güney İtalya’daki bir mağaranın derinliklerinde, yaklaşık 150.000 yıldır başaşağı sıkışmış garip bir Neandertal adam bulunuyor.

Altamura Adamı olarak adlandırılan bu olağanüstü iskelet, şimdiye kadar keşfedilen en muhteşem insan fosillerinden biri olup, eğer çıkarılabilirse türümüzün evrimiyle ilgili bazı gizemleri çözmeye yardımcı olabilir.

Bu tuhaf örneğin ters duran kafatası ilk olarak 1993 yılında Altamura yakınlarındaki Lamalunga karstik sistemindeki bir duvarda fark edildi. Kalıntılar, iskeletin alışılmadık konumu ve kafatasının yüzeyinde biriken kalsit topakları nedeniyle hemen dikkat çekti.

Ancak ne yazık ki kemikler çevresindeki kayalarla tamamen kaynaşmış durumda ve Altamura Adamı doğal mezarının içinde mühürlenmiş olarak duruyor. Yeni bir makalenin yazarları, eski hominidin bu sinir bozucu durumunu özetleyerek, iskeletin “hala etkileyici bir mağara ortamının derinliklerinde, speleotemler içinde kısmen gömülü ve geniş ölçüde mercan benzeri birikintilerle kaplı” olduğunu açıklıyor.

(İlgili: Mağaradaki Altamura Adamı Talihsiz Bir Ölüm Yaşamış)

Araştırmacılar, “Bu olağanüstü konum ve koşullar, bu iskeletin yerinden çıkarılması ve korunması konusunda büyük zorluklar doğuruyor” diyor.

Araştırmacılar, Altamura Adamı’nı mağara hapishanesinden çıkarıp bir laboratuvara götürme gücüne sahip olmadıkları için, birkaç on yıl boyunca bu ilginç bireyi inceleyemediler. Ancak, uranyum-toryum tarihlemesi, onun 130.000 ile 172.000 yıl arasında yaşamış olduğunu ortaya koydu.

2015 yılına gelindiğinde, bilim insanları nihayet iskeletin kürek kemiğinin birkaç parçasını DNA analizi için elde etmeyi başardılar ve Altamura Adamı’nın gerçekten bir Neandertal olduğunu doğruladılar. Daha fazla bilgi edinmek için, yeni çalışmanın yazarları, takip eden dört yıl boyunca mağaranın içinde araştırmalar yaptı ve taş duvardaki küçük açıklıklardan geçebilen taşınabilir X-ray makineleri, yüksek çözünürlüklü endoskopik kameralar ve mini lazer tarayıcılar kullandılar.

Bu çalışmaların ortak sonuçları, Altamura Adamının, bazı yaygın diş patolojilerinden muzdarip, birkaç dişi eksik olan, tamamen yetişkin bir Neandertal olduğunu ortaya çıkardı. Ancak daha önemlisi, kafatasının dijital rekonstrüksiyonu, iskeletin “klasik Neandertaller”de daha önce hiç görülmemiş bir dizi morfolojik özelliğe sahip olduğunu gösterdi.

Örneğin, kafatası, yaklaşık 430.000 yıl önce İspanya’daki bir mağarada yaşamış ve erken bir Neandertal türü olarak sınıflandırılmış daha eski bir hominid ile benzerlikler taşıyordu. Ancak diğer yönleriyle, Altamura Adamı türünün diğer üyelerine daha yakındı.

Bu karmaşık özellikler temelinde, araştırmacılar Altamura Adamı’nın muhtemelen Avrasya’nın diğer bölgelerindeki Neandertallerden ayrı olarak evrimleşmiş ve bazı daha arkaik özelliklerini olağanüstü uzun bir süre boyunca korumuş izole bir İtalya Neandertal nüfusuna ait olduğunu düşünüyorlar.

Olağanüstü uzun zamanlardan bahsetmişken, bu bireyin muhtemelen bir obruğa düşerek sıkıştığı ve o zamandan beri orada kaldığı – ve muhtemelen sonsuza kadar kalacağı düşünülüyor.

IFL Science. 22 Temmuz 2024.

Makale: Buzi, C., Boggioni, M., Borsato, A., Boschian, G., Marchi, D., Moggi-Cecchi, J., … & Manzi, G. (2024). Virtual paleoanthropology in karstic environments. The challenging case of the neanderthal skeleton from altamura (southern Italy). Quaternary Science Reviews, 338, 108833.