Beethoven’ın Saçındaki Ağır Metaller Sağırlığını Açıklayabilir

Ludwig van Beethoven’ın saçlarına yapılan bir DNA analizi, kurşun zehirlenmesi geçirmiş olabileceğini gösteriyor.

Yeni çalışmaya göre Ludwig van Beethoven’ın saçında tespit edilen yüksek miktardaki ağır metaller, kurşun zehirlenmesi geçirmiş olabileceğini ve bunun da sağırlığı ile diğer hastalıklarına etki etmiş olabileceğini gösteriyor.

Clinical Chemistry adlı dergide yayımlanan bir araştırmaya göre araştırmacılar, Alman bestecinin kendisine ait olduğu doğrulanmış iki saç tutamındaki DNA’yı analiz ettiler ve saç tutamlarının korkutucu derecede yüksek yoğunlukta kurşunun yanı sıra yüksek oranda arsenik ve cıva içerdiğini keşfettiler.

Örneğin bir saç tutamında bir gram saç başına 380 mikrogram kurşun düşerken diğer saç tutamında bir gram saç başına 258 mikrogram kurşun düşüyordu. (Günümüzde normal seviye, 4 mikrogram ya da daha az olarak kabul ediliyor.) Beethoven’ın saçı aynı zamanda normal seviyenin 13 katı kadar arsenik ve 4 katı kadar cıva içeriyordu.

Mayo Clinic adlı tıp merkezinde patolog olan ve çalışmanın ortak yazarlığını üstlenen Paul Jannetto, “Bunlar gördüğüm en yüksek değerler.” diyor. “Dünyanın birçok yerinden numuneler alıyoruz ve bu değerler hepsinden daha yüksek.”

(İlgili: Beethoven’ın DNA Analizi, Ölüm Nedenini Ortaya Çıkardı)

Çalışmanın yazarlarına göre bu toksik metallerin yüksek seviyeleri, Beethoven’ın neden bir dizi hastalık geçirdiğini kısmen açıklayabilir. Beethoven 20’li yaşlarında işitme duyusunu kaybetmeye başlamıştı ve 40’lı yaşlarına geldiğinde ise tamamen sağırdı; sindirim sistemi sorunları yaşıyordu ve en az iki kez sarılık geçirmişti.

Araştırmacılar, yüksek kurşun seviyeleri sindirim ve böbrek problemleri ile birlikte azalan işitme duyusu ile ilişkilendirilse de bu seviyelerin bestecinin ölümünün yegane nedeni olacak kadar yüksek olmadığını belirtiyor. Araştırmacılar çalışmada “Beethoven’ın yüksek seviyede kurşuna maruz kalmasının, hayatının büyük bir bölümünde çektiği belgelenen rahatsızlıklarda payı olabilir.” diyor. Çalışma yazarları, yüksek arsenik ve cıva seviyelerinin Beethoven’ın sağlığını nasıl etkilediğine dair herhangi bir yorum yapmış değil.

Beethoven’ın saçı üzerinde yapılan daha eski bir çalışmada da yüksek seviyede kurşuna rastlanmıştı fakat bu çalışma, daha sonraları incelenen saç tutamlarının Aşkenazi Yahudisi bir kadına ait olduğu tespit edilince çürütülmüştü. Bununla birlikte yakın zamanda Beethovan’a ait olduğu doğrulanmış saç tutamları üzerinde yapılan bir DNA analizi, 1770’te doğan ve 56 yaşına dek yaşayan Beethoven’ın Hepatit B virüsü ile enfekte olduğunu ve yüksek karaciğer hastalığı riskine sahip olduğunu tespit etti.

Beethoven’ın sisteminde bu kadar çok kirletici bulunmasına neyin sebep olduğuna dair birkaç olasılık var.

Teorilerden biri, Beethoven’ın şarap tutkusu etrafında şekilleniyor: Beethoven genelde her gün bir şişe şarap tüketirdi. O dönem için şarap üreticilerinin karışımlarına koruyucu ve tatlandırıcı olarak kurşun şekeri (kurşun asetat) katmaları olağan dışı bir şey sayılmazdı. Ayrıca o zamanlarda cam şişeler de kurşun kalıntıları içeriyordu. CNN‘in aktardığına göre “5. Senfoni”nin bestecisi aynı zamanda arsenik ve cıva içerdiği bilinen Tuna Nehri’nde yakalanan çok fazla balık da yemişti.

Beethoven’ın zamanında insanların sevdikleri kişilerden ya da ünlülerden saç parçaları almaları sık rastlanan bir durumdu. İşte şimdi bu türden bir saç, Beethoven’ın hastalıklarının -yaşarken kendisinin tespit edemediği- olası sebeplerine ışık tutuyor.

Araştırmacılar, “Bunun karmaşık bir yapbozun önemli bir parçası olduğunu ve tarihçiler, fizikçiler ve bilim insanlarının bu büyük bestecinin tıbbi geçmişini daha iyi anlamasını sağlayacağını düşünüyoruz.” diyor.

Live Science. 14 Mart 2024.

Makale: Rifai, N., Meredith, W., Brown, K., Erdahl, S. A., & Jannetto, P. J. (2024). High Lead Levels in 2 Independent and Authenticated Locks of Beethoven’s Hair. Clinical Chemistry, hvae054.