Balinalar 43 Milyon Yıl Önce ‘Köpekleme’ Yüzüyormuş

Balinalar milyonlarca yıl önce, bacaklarını ve kollarını kullanarak köpekleme stilinde yüzmüş olabilir.

Ancak bu ilkel yüzme stiline rağmen, en azından Hindistan’dan Afrika’nın batı ucuna kadar okyanusta uzun mesafeler yapmayı başarmış gibi görünüyorlar.

Quentin Vautrin, “Çok iyi yüzücü olmasalar bile, en az bir okyanusu geçebiliyorlardı.” diyor.

Balinalar, modern geyiklere benzeyen toynaklı kara hayvanlarından geliyor, bu nedenle suya giren ilk proto-balinalar, dört bacaklı hayvanların bugün yaptığı gibi, muhtemelen dört uzvunu da itici güç olarak kullanıyordu.

(Dört Ayaklı Balina Fosili Bulundu)

Daha modern balinalar ise tüm vücutlarını dalgalandırarak yüzerler ve sadece ön bacaklarını (yüzgeçlerini) kullanırlar. Bu çok önemli evrimsel geçiş 50 ila 35 milyon yıl önce gerçekleşti.

Vautrin, “Bu süre zarfında erken balinaların kollarına ne olduğunu tam olarak anlamıyoruz, çünkü fazla fosilimiz yok. Sadece birkaç türün ön uzuvlarını biliyoruz.” diyor.

Ekibi şimdi yeni bir tane buldu. Vautrin ve meslektaşları, Senegal’de bir protocetid adı verilen erken bir balinanın kısmi bir iskeletini ortaya çıkardı. Fosil; iki omur, iki kaburga, ayak ve kuyruk parçaları ve bir kolun çoğunu içeriyor.

Söz konusu fosil, 43 – 41 milyon yaşlarında olan balinaların deniz yaşamına geçişinin ortasına tarihleniyor. Vautrin, “İlk balinalardan çok uzaktayız, ancak gerçek balinalardan birkaç milyon yıl öncesindeyiz.” diyor.

Erken balinaların evriminde nispeten geç olan bu aşamada bile, hayvanın kendisini ilerletmek için kollarını kullandığı görülüyor. Kemikler, protocetid’in kolunun güçlü kaslara ve dirseğinin bükülme yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor.

Bu, hayvanın modern bir köpeğe benzeyecek şekilde yüzmek için silah kullandığını ve muhtemelen bacaklarını da kullandığını gösteriyor.

“Omuz kemikleri bulunamadı, bu nedenle kolun yanlara mı yoksa sadece ileriye ve geriye doğru mu hareket ettiğini söyleyemeyiz.”

Bu yüzme biçimleri, modern balinaların kullandığı kadar etkili değil, ancak protokositlerin uzak mesafelere gitmesini engellemiş gibi görünmüyor. Balinaya benzeyen ilk hayvanlar yalnızca Hindistan bölgesinden biliniyor, ancak yeni fosil, protocetidlerin Afrika’nın batı kıyılarına ulaştığını gösteriyor.

Vautrin, erken balinaların muhtemelen birçok farklı yüzme yöntemini denediğini söylüyor ve modern dalgalanma mekanizmasını geliştiren ilk grubun diğerleriyle rekabet edebileceğini öne sürüyor.

New Scientist. 13 Eylül 2019.

Makale: Vautrin, Q., Lihoreau, F., Sambou, B., Thiam, M., Martin, J. E., Tabuce, R., … & Hautier, L. (2019). From limb to fin: an Eocene protocetid forelimb from Senegal sheds new light on the early locomotor evolution of cetaceans. Palaeontology.