Balık Fosilinde Bilinen En Eski Omurgalı Beyni Bulundu

319 milyon yıllık fosilleşmiş bir balığın kafatasında, iyi korunmuş bir omurgalı beyninin en eski örneği bulundu.

Fosilleşmiş Coccocephalus wildi, bir asırdan uzun bir süre önce Lancashire’daki bir kömür madeninde bulunmuştu ve Manchester Müzesi arşivinde saklanıyordu. Birmingham ve Michigan üniversitelerindeki ekipler tarafından yürütülen araştırmada, kafatasının bir beyin ve kafatası sinirleri içerdiği keşfedildi.

Paleontolog Dr. Sam Giles, “beklenmedik bulgunun” beynin evrimi konusunda “şaşırtıcı fikirler” sunduğunu söyledi.  Nesli tükenmiş balığın fosili, Lancashire madeninin üstündeki bir sabun taşı tabakasından elde edildi ve ilk olarak 1925’te bilimsel olarak tanımlandı.

Sadece kafatası bulunmasına rağmen, Birmingham Üniversitesi (UoB) ve Michigan Üniversitesi’ndeki (UoM) bilim insanları, balığın 15-20 cm uzunluğunda ve muhtemelen bir etobur olduğunu düşünüyor.

(İlgili: Mükemmel Korunmuş 310 Milyon Yıllık Fosilleşmiş Beyin Bulundu)

Bir UoB araştırmacısı, beyin gibi yumuşak dokuların normalde hızlı bir şekilde bozulduğunu ve çok nadiren fosilleştiğini ancak bu balık öldüğünde, muhtemelen çok az oksijen bulunan tortullara hızla gömüldüğünü çünkü bu tür ortamların, yumuşak vücut parçalarının ayrışmasını yavaşlatabildiğini söyledi.

Araştırmacılar kafatası fosilimim türünün bilinen tek örneği olduğunu dolayısıyla çalışma sırasında tahribe yol açmayacak teknikler kullanıldığını söyledi.

Araştırma ekibi, kafatası fosilini incelerken bir beyin aramadıklarını ancak iki yanlı bakışım ve oyuk kısımlar gibi omurgalı beyinlerinde bulunan özelliklere sahip belirgin cismi bulduklarını eklediler.

Dr. Giles, “üç boyutlu olarak korunmuş omurgalı bir beynin beklenmedik bir şekilde bulunması, ışınlı yüzgeçli balıkların sinirsel anatomileri hakkında bize şaşırtıcı bir fikir veriyor.” diyor.

“Bu bulgu bizlere, yalnızca yaşayan türlerin ortaya koyduğundan daha karmaşık bir beyin evrimi modeli olduğunu gösteriyor ve günümüz kemikli balıklarının nasıl ve ne zaman evrimleştiğini daha iyi anlamımızı sağlıyor.”

UoM araştırmacısı Rodrigo Figueroa, “Görünüşte pek etkileyici olmayan bu küçük fosil, bize yalnızca fosilleşmiş bir omurgalı beynin en eski örneğini göstermekle kalmıyor, aynı zamanda beynin yalnızca canlı türlerinden evrimleşmesi konusunda düşündüklerimizin çoğunun yeniden araştırılması gerektiğini gösteriyor.” diyor.

BBC. 2 Şubat 2023.

Makale: Figueroa, R.T., Goodvin, D., Kolmann, M.A. et al. (2023). Exceptional fossil preservation and evolution of the ray-finned fish brain. Nature 614, 486–491.