Bağışıklık Sistemimizi Neandertallere ve Denisovalılara Borçluyuz

Neandertallerden ve Denisovalılardan bize miras kalan genler, birçok hastalıkla mücadele etmemize yardım etmiş olabilir. Yapılan yeni araştırmalar, erken insan türlerinin melezlenmesinin, hastalıklarla mücadelede bize önemli bir geni sağlamış olabileceğini gösteriyor.

(Iain Masterton/incamerastock/Corbis)

Bilim insanları bir zamanlar atalarımızın kuzenleriyle çiftleştiği düşüncesiyle alay ederken, son 6 yılda yapılan önemli genetik keşifler bunun doğru olduğunu gösteriyor. Üstelik sadece eski atalarımızın Neandertallerle çiftleştiği değil, bir de üçüncü bir insan türü Denisovalılarla da çiftleştiği muhtemel. Ayrıca bu sadece bir defaya mahsus bir şey değildi. Araştırmalar, atalarımızın bu insan türleriyle DNA’larının %1 ila %2’sine etki edecek kadar çiftleştiğini gösteriyor.

Şimdi ise bilim insanları, aynı sonuçları gösteren iki araştırma üstünde çalışıyor. Sonuçlara göre, Neandertal ve Denisovalılardan kalan genler, bizim hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı gelişen bağışıklık sistemimizde çok önemli bir rol oynadı.

Max Planck Enstitüsü’nden Michael Dannemann: “DNA’mıza geçen Neandertal genleri, enfeksiyonlara ve öldürücü patojenlere karşı bağışıklık sistemimizde bir avantaj sağlamış olabilir.” dedi.

Dannemann ve meslektaşları, bağışıklık sistemimizin binlerce yıl içinde nasıl değiştiğini görmek için modern insan ve erken Homo sapiens genlerini inceledi. Modern insanın genleri incelenirken, bağışıklık sistemine bağlı birçok Neandertal DNA’sı keşfedildi. Aynı zaman içinde, Paris’teki Pasteur Enstitüsü’nde yürütülen başka bir projede, Neandertal ve Denisovalı DNA’sı taranırken aynı sonuçlara rastlandı. Yapılan iki araştırma da geçtiğimiz hafta içinde American Journal of Human Genetics’te yayımlandı.

Afrika’dan ayrılan küçük bir modern insan grubunun fazla genetik çeşitlilik taşıyamayacağını belirten Max Planck Enstitüsü’nden Janet Kelso; “Mutasyonlar sonucu adapte olabilirsiniz, fakat zaten orada bulunan yerli nüfusla çiftleşirseniz, bazı adaptasyonları bedava elde edebilirsiniz.” dedi.

Araştırmalar modern insanın, Neandertallerle ve Denisovalılarla ne zaman etkileşime geçtiğine bağlı olarak üç dalgada üç gen aldığını gösteriyor. İkisi Neandertallerden biri ise Denisovalılardan.

Atalarımızın bu genler sayesinde hastalıklarla ve enfeksiyonlarla daha kolay savaşması bir yana, bu genler aynı zamanda bir yan etkiye sahipti: Alerji. Söz konusu üç gen, atalarımıza patojenlerle savaşması için fazladan bir koruma sağlarken, aynı zamanda zararsız polen ve ota karşı da bir reaksiyon bıraktı. Maalesef bu gereksiz ve aşırı reaksiyon da nesilden nesile aktarıldı.

smithsonianmag.com