Arkeologlar Irak Çölü’nde 4.000 Yıllık Bir Yerleşim Keşfetti

Irak’ın güneyindeki bir çölde Babil öncesi döneme kadar dayandığı düşünülen antik bir kentsel yerleşim alanı ortaya çıkarıldı.

Bir grup arkeolog ve Irak’tan meslektaşları, 24 Haziran’da Ur antik şehrine yaklaşık 30 km uzaklıktaki Dhi Qar yönetimine bağlı Tell Duhaila bölgesinde antik şehri keşfetti. Bulgular, bir zamanlar Mezopotamya deltasının parçası olan ve genellikle “medeniyetin beşiği” olarak anılan bölgede, bazıları henüz daha kazılmamış olan 1.200’den fazla arkeolojik alandan birisi.

Kazı ekibinin başı olan Alexei Jankowski-Diakonoff, “İlk tahminlere göre, şehir, antik Babil döneminin sonunda (MÖ 2000 yılının ortalarında) siyasi çöküşün ardından kurulan ve Sümer uygarlığının kentsel yaşamının sistematik yıkımına neden olan bir devletin başkenti olabilir.” diyor. Ekip, alandaki araştırmalarına 2019 yılında başladı.

(Irak’ta 5.000 Yıllık Kült Alanı Ortaya Çıkarıldı)

Alanda bulunan eserler arasında oksitlenmiş bir ok ucu, fırın izleri ve Erken Demir Çağı’na kadar uzanan kilden yapılmış deve heykelleri bulundu. Alanın öneminden bahseden Jankowski-Diakonoff, “Mezopotamya’da silt kullanarak tarımdaki ilk gelişmeyi ortaya koyuyor. Sümer uygarlığının ortaya çıkmasından önceki dönemden kalma malzeme kalıntılarını içeriyor.” diyor.

Jankowski-Diakonoff, alanda daha fazla araştırma yapılırsa, “son derece önemli” olabilecek “bozulmamış bir arkeolojik kaynakta” çivi yazısı içeren öğelerin ortaya çıkarılabileceğini söylüyor. Ekim ayından itibaren uluslararası üniversitelerden ve müzelerden gelen ekiplerin Dhi Qar’ın bulunduğu büyük alanı keşfetmesi planlanıyor.

Dhi Qar’da antik çağlar yöneticisi olan Amer Abdel Razak, ekibinin Irak’a gelişinden önce alanın keşfedildiğini ve Dhi Qar Antik Çağlar Bölümü tarafından “son derece önemli bir arkeolojik alan” olarak kavrandığını söylüyor. Bununla birlikte, Irak hükümetinin fonu ve desteği olmadan, arazideki kazı çalışmalarını yürütmek genellikle yabancı arkeologlara düşüyor.

Irak Parlamentosu’nun Kültür, Turizm ve Antik Çağlar Komitesi Başkanı Sumaya Al-Ghallab, ülkenin “kazı ekipleri için gerekli fonları ve korumayı” güvence altına alması ve “Irak’taki tüm arkeolojik haritayı kapsayan bir kazı ve araştırma süreci için bir strateji” oluşturması gerektiğini söylüyor.

The Art Newspaper. Aimee Dawson. 15 Temmuz 2021.