Araştırmaya Göre Neandertaller Muhtemelen Etoburdu

Farklı bir analiz yönetimini kullanan yeni bir çalışma, Neandertallerin aslında etobur olduklarını gösteriyor.

Belçika’da bulunan bir Neandertal bireyinin tam çenesi. C: Royal Belgian Institute of Nature Sciences

Yeni bir çalışma, Neandertallerin besin zincirindeki konumunu belirlemek için ilk kez çinko izotop analizini kullandı. Bulgular, Neandertallerin aslında etobur olduklarını gösteriyor.

Neandertaller etobur muydu? Bilim insanları bu soruyu henüz çözmüş değil. İber Yarımadası’ndaki bireylerin diş taşları üzerine yapılan bazı araştırmalar, onların başlıca bitki tüketicileri olduklarını gösteriyor gibi görünse de, İberya dışındaki bölgelerde yapılan diğer araştırmalar, et dışında neredeyse hiçbir şey tüketmediklerini gösteriyor.

(İlgili: Neandertaller ile 2.900 Yıl Bir Arada Yaşadık)

Araştırmacılar, bu türün bir bireyine ait bir azı dişi üzerinde yeni analitik teknikler kullanarak, İspanya’daki Gabasa bölgesindeki Neandertallerin etobur gibi göründüğünü gösterdi.

Bilim insanları, bir bireyin besin zincirindeki konumunu belirlemek için şimdiye kadar genellikle proteinleri çıkarmak ve kemik kollajeninde bulunan nitrojen izotoplarını analiz etmek zorunda kaldılar. Bununla birlikte, bu yöntem genellikle yalnızca ılıman ortamlarda ve nadiren 50.000 yaşın üzerindeki örneklerde kullanılabilir.

Bir Neandertalden alınan birinci azı dişi, bu çalışma için analiz edildi. C: Lourdes Montes

Bu koşullar sağlanmadığında nitrojen izotop analizi çok karmaşık, hatta imkansızdır. Bu çalışmada incelenen Gabasa sahasındaki azı dişi için de durum böyleydi.

Bu kısıtlamalar göz önüne alındığında, Klevia Jaouen ve meslektaşları, her türlü bozulmaya dirençli bir mineral olan diş minesinde bulunan çinko izotop oranlarını analiz etmeye karar verdiler. Bu yöntem, bir Neandertal’in diyetini belirlemeye çalışmak için ilk kez kullanılıyor. Kemiklerdeki çinko izotoplarının oranı ne kadar düşükse, bir etobura ait olmaları o kadar olası.

Analiz aynı zamanda vaşak ve kurt gibi etoburlar ve tavşan ve dağ keçisi gibi otoburlar da dahil olmak üzere aynı zaman dilimine ve coğrafi bölgeye ait hayvanların kemikleri üzerinde gerçekleştirildi.

Sonuçlar, Gabasa bölgesindeki bu dişin ait olduğu Neandertal’in muhtemelen avlarının kanını tüketmeyen bir etobur olduğunu gösterdi.

İspanya, Gabasa sahasında kazı çalışması. C: Lourdes Montes

Bölgede bulunan kırık kemikler, izotopik verilerle birlikte, bu bireyin de avının kemik iliğini, kemikleri tüketmeden yediğini gösterirken, diğer kimyasal izleyiciler, iki yaşından önce sütten kesildiğini gösteriyor. Analizler ayrıca bu Neandertal’in muhtemelen çocukken yaşadığı yerde öldüğünü gösteriyor.

Önceki tekniklerle karşılaştırıldığında, bu yeni çinko izotop analizi yöntemi, otobur ve etoburlar arasında ayrım yapmayı kolaylaştırıyor. Bilim insanları, vardıkları sonuçları doğrulamak için, deneyi diğer bölgelerden, özellikle de yeni araştırmaların sürdüğü güneydoğu Fransa’daki Payre bölgesinden bireyler üzerinde tekrarlamayı umuyorlar.


CNRS. 17 Ekim 2022.

Makale: Jaouen, Klervia. (2022). A Neandertal dietary conundrum: Insights provided by tooth enamel Zn isotopes from Gabasa, Spain, Proceedings of the National Academy of Sciences.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login