Antik Roma Kalesinde Gizemli Çıplak Adam Oyması Keşfedildi

Arkeologlar; Hadrian Duvarı yakınlarındaki bir Roma kalesi olan Vindolanda’da, çıplak bir ‘gizemli atlıyı’ tasvir eden antik bir oyma keşfetti. Oymanın bir tanrıyı betimliyor olabileceği düşünülüyor.

Oyma; mızrak tutan ve bir at ya da eşeğin önünde duran, üzerinde şapkadan başka bir giysi bulunmayan bir adamı gösteriyor. Birleşik Krallık’ta yer alan Vindolanda Charitable Trust bünyesindeki arkeologlara göre yaklaşık 16 santimetre genişliğinde ve 31 santimetre uzunluğundaki bu taş, bir zamanlar kaledeki bir girintiye yerleştirilmiş olabilir.

Vindolanda’daki kazıları yöneten arkeologlardan biri olan Marta Alberti, “Adamın çıplaklığı, sıradan bir süvaridense muhtemelen bir tanrı olduğuna işaret ediyor.” diyor. “Ayrıca adam, sol kolunda, savaş tanrısı Mars’ın yaygın simgesi olan bir mızrak taşıyor. Bununla birlikte adamın kafasına baktığınızda kanat olarak tanımlanabilecek iki dairesel şekil görüyorsunuz: Bu, seyahat tanrısı Merkür’ün simgesi. Atlar ve eşekler de gezginlerin koruyucusu olması bakımından genelde Merkür ile ilişkilendiriliyor.”

(Aslan Yelesi Saçlı ve Bıyıklı Kelt Tanrısı Heykeli Bulundu)

Newcastle’dan gönüllü katılımcılar; kum taşına oyulmuş kabartmayı 20 Mayıs’ta, Kuzeydoğu İngiltere’nin tarihi bir kontluğu olan Northumberland’de keşfettiler. Gönüllüler Richie Milor ve David Goldwater, son 15 yıldır Vindolanda’daki yıllık kazılarda görev alıyorlardı. Bu yıl, kalenin içindeki 4. yüzyıla tarihlenen bir yapıda yer alan yassı taşlarla kaplı bir zemini gün ışığına çıkarmaları istendi. Benzersiz oymayı, yüzey toprağının birkaç santimetre aşağısında, daha büyük döşeme taşlarının arasında buldular.

Goldwater, “Önce atın ayaklarından birini, sonra ise rölyefin sivri tepesini fark ettim.” diyor. Milor ise şunları söylüyor: “Bu keşfin bir parçası olduğumuz için çok mutluyuz, çok gururluyuz. Böyle bir keşif yapmak aslında bizi çok duygulandırdı. Bir şey bulsak da bulmasak da bu alana gelmeyi ve araştırmanın sürdüğü yerde kendi küçük rollerimizi oynamayı seviyoruz fakat bunu keşfettiğimiz gün, bizim için gerçekten de çok özel bir gün haline geldi.”

Bulgu, Vindolanda’da bulunanlar arasındaki ilk taş rölyef olma özelliğini taşıyor. 2007’de American Journal of Archaeology adlı dergide yayımlanan bir çalışmaya göre Romalıların etkilendiği Arkaik ve Klasik Dönem Yunan heykellerinde çıplaklık, ölümlü bir bedenden çok daha fazlasına ve kutsanmış bir seçkinliğe sahip olan figürleri karakterize ediyor; genelde kahramanlığı temsil ediyor.

Oymanın üzerinde herhangi bir yazıt bulunmasa da keşfedildiği konum önemli bir ipucu sağlıyor: Oymanın keşfedildiği zemin, 4. yüzyıla tarihlenen bir süvari kışlasının yakınında yer alıyor. Belki de kışlada yaşayan güçler; Mars, Merkür ya da bu iki tanrının özelliklerine sahip olan doğaüstü bir varyasyonu kendi yöntemlerince yorumlamışlardı.

Alberti, “Bu ilginç rölyef, sadece daha önce görmediğimiz bir şeyi değil, ileride tekrar göremeyeceğimiz bir şeyi de temsil ediyor olabilir.” diyor.

Taş oyma, 2021 sezonunun geri kalanı boyunca Vindolanda Müzesi’nde sergileniyor olacak. Kaledeki kazılar, 24 Eylül 2021’e dek sürecek.

Live Science. 3 Temmuz 2021.