Antik Mısır Mezarlığındaki İskeletlerde Kanser Bulundu

Arkeologlar, Dakhleh Vahası’nda uzun zaman önce gömülü olan Antik Mısırlıların bedenlerini incelerken altı kanser vakası ortaya çıkardı.

Bu fotoğraf, 50’li yaşlarında rektum kanseri olan Antik Mısırlı bir adamın mumyasını gösteriyor. C: El Molto

Bulgular arasında lösemili bir bebek, 50’li yaşlarında rektum kanserli mumyalanmış bir erkek ve muhtemelen insan papilloma virüsü (HPV) kaynaklı kanserli bireyler yer alıyor.

Araştırmacılar bu kanser vakalarını, 3.000 ila 1.500 yıl önce gömülmüş 1.087 Antik Mısırlıyı incelerken buldu.

Bu vakalardan sonuç çıkaran araştırmacılar, eski Dakhleh Vahası’ndaki yaşam boyu kanser riskinin, modern Batı toplumlarının yüzde 50’si ile karşılaştırıldığında, yaklaşık 1000’de 5 olduğunu tahmin ediyor.

(Mısır’da Dünyanın En Eski Meme Kanserinin İzleri Bulundu)

Dr. Peter Sheldrick, “Burdan yola çıkarsak, bugünün Batı toplumlarındaki yaşam boyu kanser riski, antik Dakhleh’e göre 100 kat daha fazla.” diyor.

Kanada’daki Western Üniversitesi’nden emekli antropoloji profesörü Molto, Dakhleh’te yaşayan bazı kişilerin, herhangi bir iz bırakmadan kanserden ölmüş olabileceğine dikkat çekti ve antik dünyadaki insanların günümüz insanlarından daha kısa yaşam sürelerine sahip olduklarını belirtti. Bununla birlikte, bu faktörleri de hesaba katan araştırmacılar, yine de Antik Mısır’da kanser riskinin oldukça düşük olduğuna inanıyor.

20’li yaşlarındaki antik Mısırlı bir kadın, kafatasına yayılmış olan kansere yakalandı. Muhtemelen HPV virüsüne sahipti. C: El Molto

Altı vakadan beşinde, bilim insanları iskeletlerdeki lezyonlar (delikler ve kemik hasarları) üzerinde çalışarak kanser olduğunu belirledi. Bu delikler, kanser vücutta yayıldıkça açılmıştı. Örneğin, 40’lı veya 50’li yaşlarındaki bir kadının sağ kalça kemiği üzerinde, araştırmacıların bir tümörün neden olduğuna inandığı yaklaşık 6,2 cm boyutunda bir delik vardı. Araştırmacılar kanserli vakaların çoğunda, kanserin kökeninin neresi olduğuna emin olamıyor.

Genç yetişkinler

Altı vakanın üçü (iki kadın bir erkek), 20’li veya 30’lu yaşlarında, insanların kansere yakalanmalarının nadir olduğu bir çağ idi.

“Dakhleh vakaları ilk kez profesyonel toplantılarda sunulduğunda, kanser teşhisini reddedenlerin ortak yorumu onların yaşlarının çok genç olmasıydı.

(HPV, Modern İnsanın Neandertal ve Denisovalılarla Melezlenmesinden Geliyor)

Bununla birlikte, son yapılan araştırmalar, HPV’nin genç yetişkinleri sıkça etkileyenler de dahil olmak üzere çeşitli kanser türlerinin başlıca nedeni olduğunu ortaya koydu.

Molto, “HPV uterus serviks ve testis kanserinin doğrulanmış bir nedenidir ve Homo sapiens ortaya çıkmadan çok önce Afrika’da evrimleşmiştir.” diyor.

3 ila 5 yaşlarında Dakhleh Vahası’nda gömülmüş bir çocuk. Araştırmaya göre lösemiden ölmüştü ve kemikleri, hastalığın neden olduğu deliklerle doluydu. C: El Molto

“Dakhleh’deki hepsi genç yetişkin olan iki kadın ve bir erkek kalıntısında, rahim ve testis kanseri geliştirmiş olabilir. Mevcut kanser epidemiyolojisi araştırmasından, her iki tip kanserin genç yetişkin kohortlarında zirve yaptığını biliyoruz.”

Bilim insanları genetik olarak bu üç genç yetişkinin HPV olup olmadığını görmek için test edememesine rağmen, diğer çalışmalar bunun antik dünyada var olduğunu doğruluyor. Bu da bu virüsün muhtemelen Dakhleh Vahası’nda da var olduğuna işaret ediyor.

Antik tedavi belirtisi yok

Şimdiye kadar, Mısır tıbbi metinleri ve insan kalıntıları üzerine yapılan araştırmalar, Antik Mısırlıların kanser için özel bir tedaviye sahip olduklarına dair hiçbir belirti ortaya koyamadı.

Molto, “Kötü bir şey olduğunu biliyorlardı. Bununla birlikte, kanser için spesifik tedaviler konusunda hiçbir belirti yoktu, çünkü kanserin ne olduğunu anlamadılar. Ancak Antik Mısırlılar cilt ülserleri gibi bazı semptomları tedavi etmeye çalışmış olabilirler.” diyor.

(Güney Afrika’da 1.7 Milyon Yıllık Kemikte Kanser Bulundu)

Araştırmacılar, gelecekte, günümüzün Dakhleh Vahası’ndaki kanser ve diğer hastalıklarla ilgili verilerin daha fazla toplanacağını umuyorlar. Bu veriler, zaman içinde kanser riskinin nasıl değiştiği konusunda daha fazla ipucu sağlamak için eski oranlarla karşılaştırılabilir.


Live Science. 25 Haziran 2018.

Makale: Molto, E., & Sheldrick, P. (2018). Paleo-oncology in the Dakhleh Oasis, Egypt: Case studies and a paleoepidemiological perspective. International journal of paleopathology.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login