Antik DNA, Tarımın Afrika’ya Nasıl Yayıldığını Gösteriyor

Antik genomlar, Afrika’da çiftçiliğin 7.400 yıl önce İberya’dan ve Levant’tan gelen denizaşırı göçmenler ile başladığını öne sürüyor.

Kaf Taht el-Ghar (KTG) sitesinin görünümü. C: Juan Carlos Vera

Kuzeybatı Afrika’daki Fas’tan eski insan kalıntılarının genomik analizi, gıda üretiminin Neolitik Avrupalı ​​ve Levantlı göçmenler tarafından başlatıldığını ve ardından yerel gruplar tarafından benimsendiğini ortaya çıkardı.

Kuzeybatı Afrika’da yaşam tarzı, yaklaşık 7.400 yıl önce toplayıcılıktan çiftçiliğe geçiş yaptı, ancak bu değişikliği neyin tetiklediği belirsizliğini koruyor. Önceki araştırmalar, çelişkili görüşleri destekliyordu: göçmen Avrupalı Neolitik çiftçiler, yeni yaşam biçimini Kuzey Afrika’ya mı getirdi yoksa yerel avcı-toplayıcılar çiftçilik uygulamalarını kendileri mi benimsedi?

(İlgili: Erken Tarım Topluluklarında Şiddet Yaygındı)

Araştırmayı yürüten Uppsala Üniversitesi’nden Profesör Mattias Jakobsson, “Bir grup yerel toplayıcının en az 8.000 yıldır, belki de çok daha eski zamanlardan beri izole bir şekilde yaşadığı Kuzeybatı Afrika’da 7.500 yıl öncesine kadar dikkate değer bir nüfus devamlılığı bulduk.” diyor.

Ancak sonra bir şey oldu.

Kuzeybatı Afrika, bu kadar uzun süre izole kaldıktan sonra, yaklaşık 1000 yıl içinde iki yeni soy aldı; biri kuzey Akdeniz kıyılarından, diğeri güney kıyılarından.

Kaf Taht el-Ghar (KTG) sahasındaki kazılar. C: Juan Carlos Vera

Araştırmanın baş yazarı Dr. Luciana Simoes, “İlk Avrupalı çiftçiler ile ilişkili yabancı bir soy, yaklaşık 7.500 yıl önce Kuzey Afrika’daki en eski Neolitik bağlamın kalıntılarında görülüyor.” diyor. Bu da Avrupa’dan gelen göçmenlerin bu yeni yaşam tarzını bölgeye tanıttığını gösteriyor.

Çalışmanın yazarlarından Dr. Cristina Valdiosera, “Yeni komşularından ilham alan yerel toplayıcılar, birkaç yüz yıl içinde yaşam tarzlarını çiftçiliğe çevirmeye başladılar ve iki grup en az bir yüzyıl daha yan yana yaşadı.” diyor.

Uppsala Üniversitesi’nden Dr. Torsten Günther, “Bu fenomen dünyanın başka hiçbir yerinde görülmedi.” diyor.

Yaklaşık 6.300 yıl önce, muhtemelen Levant’tan gelen göçmenlerin bir sonucu olarak, bölgeye pastoralizmin gelmesiyle aynı zamana denk gelecek şekilde insan kalıntılarında yeni bir genetik soy ortaya çıktı. Daha sonra ise, Geç Neolitik dönemde üç soy da birbirine karıştı.

Dr. Rafael Martínez Sánches, “Bu çalışmada üretilen genomik verilerin, çömlek süslemenin halihazırda işaret ettiği şeyi doğruladığını düşünüyorum: yaklaşık 7.500 yıl önce, İber kıyılarından Tingitana Yarımadası’na tek yönlü bir yayılım.” diyor.

Dr. Youssef Bokbot, “Mağrip’teki bu önemli kronolojik boşlukların doldurulması, bu bölgede farklı geçim stratejilerinin nasıl edinildiğini daha iyi anlamak için çok önemli oldu.” diyor.


Uppsala University. 7 Haziran 2023.

Makale 1: Simões, L.G., Günther, T., Martínez-Sánchez, R.M. et al. (2023). Northwest African Neolithic initiated by migrants from Iberia and Levant. Nature.

Makale 2: Louise Humphrey et al. (2023). Ancient DNA reveals how farming spread into northwest Africa. Nature 

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login