Almanya, Benin Bronzlarını Nijerya’ya İade Ediyor

Almanya ve Nijerya, Almanların elinde bulunan 1.000’den fazla arkeolojik objeyi kapsayan iade anlaşması imzaladı.

Almanya, bir zamanlar Batı Afrika’daki güçlü krallıktan İngiliz askerleri tarafından yağmalandıktan bir asırdan fazla bir süre sonra, fiziksel olarak iki Benin bronzunu teslim etti ve müze koleksiyonlarından 1000’den fazla diğer objeyi Nijerya’nın mülkiyetine koydu.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ve Kültür Bakanı Claudia Roth, Cuma öğleden sonra Berlin’de Nijeryalı mevkidaşları Zubairu Dada ve Lai Mohammed ile bir iade anlaşması imzaladı.

Alman Yeşiller Partisi’nden Baerbock imza töreninde, “Bugün kutlamak için bir sebebimiz var çünkü Benin bronzları üzerinde anlaşmaya vardık. Bronzları almak yanlıştı ve onları tutmak yanlıştı. Bu, yanlışları düzeltmenin başlangıcı.” diyor.

(İlgili: Antik Portreler, Afrika Sanatına Yönelik Önyargıları Yıktı)

Mohammed, bu adımı “dünyada bilinen en büyük eski eserlerin ülkesine geri gönderilmesi” olarak nitelendirdi ve dünyadaki diğer kurumları Almanya’nın hareketinden bir feyz almaya çağırdı. Dada, “Afrika mirasını kutlama tarihindeki en önemli günlerden biri.” diyor.

Hemen yürürlüğe girecek olan siyasi anlaşma ile, Stuttgart’taki Linden Müzesi, Berlin’deki Humboldt Forumu, Köln Rautenstrauch-Joest Müzesi, Hamburg’un Dünya Kültürleri Müzesi ve Saksonya Devlet Etnografik Koleksiyonları tarafından tutulan 1.100 eser, Nijerya mülkiyetine dönüşüyor.

Müzeler ve Nijerya hükümeti daha sonra, bazıları vesayet anlaşmaları kapsamında Almanya’da sergilenmeye devam edebilecek olan bireysel nesnelerin fiziksel iadesini müzakere edecek.

Berlin’deki birçok müzeyi denetleyen bir otorite olan Prusya Kültürel Miras Vakfı’nın başkanı Hermann Parzinger, “Geri dönüş, müze koleksiyonları alanındaki sömürge adaletsizliğinin yeniden değerlendirilmesi sürecinde bir kilometre taşı. Tüm Benin eserlerimizin mülkiyetini tamamen Nijerya’ya devrederek önemli bir adım atıyoruz.” diyor.

Parzinger, “objelerin temsili bir koleksiyonunun” uzun vadeli bir kiralamayla Alman başkentinde kalacağını söylüyor.

İki Benin bronzu – 18. yüzyıldan kalma tören kıyafetleri içinde 35 kg’lık bir oba veya kral başı ve gardiyanlar veya refakatçilerin eşlik ettiği bir obayı tasvir eden 16. yüzyıldan kalma etkileyici bir kabartma – Cuma öğleden sonra Nijerya hükümetine teslim edilecek ve heyet ile Batı Afrika’ya geri dönecek.

İngiliz askerleri ve denizciler tarafından 1897’de Benin Şehri’ne yapılan cezai bir keşif gezisinde yağmalanan bronz eserler, 20. yüzyılın başında operasyonu finanse etmek için Avrupa ve Kuzey Amerika müzelerine açık artırmayla satıldı ve Almanya, dünyanın en büyük ikinci koleksiyonunu güvence altına aldı.

Berlin’de teslim edilen ve eserlerin tipik stilinin temsilcisi olarak seçilen iki bronz, aslen 1897’de yıkılan ancak o zamandan beri yeniden inşa edilen Benin Kraliyet Sarayı’ndandı. Bunlar, Alman diplomat ve Woermann Linie nakliye şirketinin çalışanı Eduard Schmidt tarafından İngilizlerden satın alındı ve 1898’de onları bir Berlin müzesine sattı.

İngiltere’den şimdiye kadar iki Benin bronzu, onları elinde tutan üniversitelerin inisiyatifiyle Nijerya’ya iade edildi – Cambridge’deki Jesus College’dan bir horoz heykeli ve Aberdeen Üniversitesi’nden bir oba kafası. Washington’da Smithsonian Enstitüsü, elindeki Benin bronzlarının çoğunu iade edeceğini açıkladı.

Dünyanın en büyük Benin bronz koleksiyonuna sahip olan British Museum, 1963 tarihli British Museum Yasası ve 1983 tarihli Miras Yasası tarafından öğeleri kalıcı olarak iade etmesinin engellendiğini savunarak 900 objeyi iade etmeyi reddetti.

The Guardian. 1 Temmuz 2022.