Aborjinlerin Kutsal Saydığı Uluru’ya Tırmanmak Yasaklandı

Yetkililer, Aborjinlerin kutsal alanı ve Avustralya’nın ünlü simgesel Uluru Dağı’na Ekim 2019’dan itibaren tırmanışa kapanacağını duyurdu.

Uluru’ya tırmanmanın yasaklanması, Ananguların uzun yıllardır talep ettiği fakat gözleri korkutulduğu için veremediği bir karardı. F: Alamy

Yerel makamlar, 70 yıllık turizmden sonra Uluru’nun Ekim 2019’dan itibaren tırmanışçılar için yasaklanacağını doğruladı.

Eskiden Ayers Kayası olarak bilinen ikonik Avustralya simgesi, insanlardan uzun yıllar tırmanmayı bırakmasını isteyen Aborjinler için kutsal bir yer. (Efsaneleri ve Etkileyici İnanç Sistemleriyle Aborjinler)

Tırmanış noktasının tabanındaki büyük bir tabelada şöyle yazıyor: “Biz, geleneksel Anangu sahipleri olarak şunu söylemek zorundayız: Uluru, bizim kültürümüzde kutsaldır ve büyük bilgi birikimimizin olduğu yerdir. Geleneksel yasalarımıza göre tırmanışa izin verilmiyor. Burası bizim evimiz. Lütfen tırmanma.”

Yılda yaklaşık 60.000 kişi bu mazereti görmezden gelerek yine de Uluru’ya tırmanıyor ancak Uluru-Kata Tjuta Ulusal Parkı yönetim kurulu, bu tartışmalı uygulamayı durdurmak için oybirliğiyle karar verdi.

Dağın tepesine tırmanan turistlerin burada tuvaletlerini yaptıkları ve dağın dibindeki su kaynaklarıyla beraber kültürü de kirlettiklerine dair birçok şikayet de bulunuyor.

Kendisi de bir Anangu olan yönetim kurulu başkanı Sammy Wilson, “Burası son derece önemli bir yer ve Disneyland gibi oyun alanı veya tema parkı değil.” diyor.

“Eğer ben başka bir ülkeyi ziyaret edersem ve orada girilmesi yasak olan bir kutsal alan varsa, oraya girmem ve tırmanmam, saygı duyarım.”

Wilson şöyle devam ediyor; “Buranın tırmanışa kapanması üzülecek bir şey değil, tam tersine kutlanacak bir şey. Hadi bir araya gelelim ve birlikte kapatalım. Turistleri burada ağırlıyoruz. Turizmi durdurmuyoruz, sadece bu etkinliği durduruyoruz. İnsanlar bizim tjukurpa (kültürel yasa) olarak çok önemli gördüğümüz yeri ekonomik olarak görüyor. Tjukurpa giderse her şey gider. Kültürümüze tutunmak istiyoruz. Eğer tutunmazsak 50-100 yıl içinde tamamen yok olabilir.”

Uluru’nun mülkiyeti 1985’te geleneksel sahiplerine geri verildi, ancak bunun hemen ardından, ulusal bir park olarak yönetilmek üzere 99 yıllığına Avustralya federal hükümetine kiralandı. (İlk Defa Bir Aborjin, Arkeolojide Doktora Sahibi Oldu)

Uluru-Kata Tjuta Ulusal Parkı kurulu, sekiz geleneksel mülk sahibinden ve dört hükümet görevlisinden oluşuyor.

Uluru’nun altında yer alan bir tabelada, ziyaretçilerin saygı duyarak buraya tırmanmaması rica ediliyor. F: Helen Davidson

Bu yasak çok da sürpriz olmadı. Parkın son yönetim planına göre, tırmanış, tırmanan ziyaretçilerin oranı %20’nin altına düştüğünde “kalıcı olarak kapanacaktı”. Kurula göre, milli parka gelen ziyaretçilerin 2011-2015 yılları arasında sadece %16’sı Uluru’ya tırmandı. 2010 yılında ziyaretçilerin yaklaşık %38’i tırmanmıştı. 2015 yılında bu oran, %16.5’a kadar düştü ancak ardı ardına yapılan yönetim kurulu toplantılarında, faaliyeti kapatmaya yönelik oy kullanılmadı.

2016 yılında yapılan bir ankete göre, ziyaretçilerin %72’si bölgeye gelmeden önce “lütfen tırmanmayın” mesajını anladı ve %91’i tırmanmayacağını söyledi.

1940’lı yıllarda bölgedeki turizmin başlamasından bu yana 35’in üzerinde insanın tırmanırken ölmesi ile, güvenlik de bir endişe kaynağı oldu. Sadece geçen yıl üç Avustralyalı turist bir yarığa düştükten sonra alınmak zorunda kaldı. (İnsanlar Avustralya’ya Tam 65.000 Yıl Önce Ulaşmış)

Söz konusu yasak, 26 Ekim 2019’da, yani Unesco Dünya Mirası alanının, Aborjin halkına geri verilmesinden tam 34 yıl sonra başlıyor.

The Guardian. The Independent. 1 Kasım 2017.