Roma Kalesinde Bulunan Yüzükte İlginç Bir Sahne

Britanya’daki bir Roma kalesinde kazı yapan arkeologlar, şaşırtıcı bir tasarımla oyulmuş nadir bir kırmızı değerli taş keşfetti.

İntaglio, muhtemelen bir mühür yüzüğüne kakılıydı ve Hadrianus Duvarı’nın yaklaşık 40 km kuzeyindeki Bremenium’da, yazışmaları damgalamak için kullanılıyordu.

Roma İmparatorluğu döneminin bir noktasında, bir adam İngiltere’nin kuzeyindeki bir kalede görev yapıyordu. Parmağında, Roma mitolojisinden bir sahnenin oyulduğu kan kırmızısı bir taş taşıyan bir mühür yüzüğü vardı: Üzüm toplayan iki Cupid figürü ve yakınlarında duran keçi benzeri bir yaratık. Bu adam mektup yazıp gönderdiğinde, muhtemelen yüzüğünü kullanarak yazışmalarını kişisel mührüyle damgalıyordu.

(İlgili: Romalıların Hamamda Düşürdüğü Yüzükler Bulundu)

Arkeologların, Northumberland Ulusal Parkı’nda Hadrianus Duvarı’nın yaklaşık 40 km kuzeyinde yer alan Bremenium adlı Roma kalesinde muhtemelen yaşanan senaryo olarak anlattıkları şey bu. Ekip, yakın zaman önce kalede yaptıkları kazılarda, “intaglio” olarak bilinen, ince işçilikle süslenmiş bu taşı ortaya çıkardı.

Bremenium MS 1. yüzyılın sonlarında inşa edildi ve Hadrianus Duvarı 128’de tamamlandıktan sonra da önemli bir askeri ileri karakol olarak kaldı. (Hadrianus Duvarı, Roma İmparatorluğu’nun kuzeybatı sınırını belirlemek için taş ve çimden inşa edilmiş, 117 km uzunluğunda bir savunma hattıydı ve yalnızca altı yılda tamamlandı.) Newcastle Üniversitesi’nden kazıları yürüten arkeolog Richard Carlton’ın 2022 tarihli bir raporunda yazdığına göre, kalenin Roma ismi “Bremenium”, “kükreyen akarsu üzerindeki yer” anlamına geliyor; bu muhtemelen bitişikteki Sills Burn koluna bir göndermeydi.

Bordo renkli intaglionun tasarımı, Kuzey Avrupa’da bulunan Roma eserleri için alışılmadık. Taş, Hırvatistan ve Kuzey İtalya’da rastlanan örneklerle daha çok benzerlik gösteriyor; bu da onu takan kişinin muhtemelen Akdeniz’in bir yerinden Bremenium’a geldiğini düşündürüyor.

Arkeologlar ve gönüllüler ayrıca Roma İmparatorluğu’nun dört bir yanından gelmiş kırık seramik parçaları da gün yüzüne çıkardı; bunlar arasında, zeytinyağını Bremenium’a getirmek için kullanılmış olması muhtemel, Kuzey İspanya yapımı amforalar da vardı.

Bunlara ek olarak ekip; birkaç fibula, resmi belgeler için kurşun bir mühür, bir mızrak ucu ve bir Roma askerinin teçhizatına ait kurşun saçma ile genellikle sunakları aydınlatmakta kullanılan adak kandili buldu. Daha küçük bir intaglio, ayrıca bir ahşap parçası ve muhtemelen bir erik olan korunmuş bir meyve parçası da keşfedildi.

Bu yılki kazı, yine ana kalenin dışındaki, bir dizi muhafaza sisteminden oluşan alanda yürütüldü. Önceki kazılarda, iyi korunmuş bir kireç fırını, dış muhafazanın çim setleri içindeki bir kapı ve iç muhafazayı çevreleyen 1,5 metre genişliğinde bir duvar ortaya çıkarılmıştı.

“Bu yılın sonuçları, iç muhafaza duvarının varlığını doğrulayarak ve dışındaki daha büyük muhafazadaki geniş bir yapının tüm kapsamını haritalayarak önceki bulgulara ekleniyor” diyor Carlton. Bulgular ayrıca “özgün binaların muhtemelen 3. yüzyılda doldurulduğunu ve üzerlerine daha geç binalar ile avlu yüzeylerinin inşa edildiğini” düşündürüyor.

Son kazılar 2021’den beri sürüyor, fakat arkeologlar alanı 19. yüzyılın ortalarından beri inceliyor. Bremenium’da ortaya çıkarılan kanıtlar, “kalede askeri varlığın en azından 4. yüzyılın ortalarına dek, azaltılmış bir kuvvetle sürdüğüne ya da belki de kalenin dost bir federasyon reisliğine devredildiğine” işaret ediyor olabilir.

Smithsonian Magazine. 12 Kasım 2025.