Baltık Denizi’nde Bulunan 11.000 Yıllık Av Tuzağı İnceleniyor

Baltık Denizi’nin derinliklerinde bulunan bir kilometrelik taş duvar, avcı-toplayıcıların geyikler için inşa ettiği bir tuzak olabilir.

Avrupa Neolitik dönemine ait megayapılar son derece nadir. Tarımın, şehirlerin veya otoriter kralların ortaya çıkmasından çok önce, devasa taşları hareket ettirmek ve büyük iş gücü organize etmek neredeyse imkansızdı. Üstelik bu, metal aletlerin, tekerleğin ve yazının henüz var olmadığı bir dönemdi. Yine de Kuzey Avrupa’daki Baltık Denizi kıyısında yapılan arkeolojik bir keşif, tarihöncesi insanların sınırları zorlayan yaratıcı fikirler geliştirdiğini gösteriyor.

Almanya’daki Mecklenburg Körfezi kıyılarının hemen açığında, araştırmacılar deniz altında neredeyse 1 kilometre boyunca uzanan, 1 metreden kısa yükseklikte 1.673 taşla örülmüş bir duvarın kalıntılarını ortaya çıkardı.

“Blinkerwall” olarak adlandırılan bu yapının, bölge Baltık Denizi’nin acı sularıyla dolmadan önce, yaklaşık 11.000 yıl önce inşa edildiği tahmin ediliyor. Arkeologlar, bu yapının en olası amacının, göç eden ren geyiklerini ve diğer toynaklı hayvanları tuzağa düşürmek için avcı-toplayıcılar tarafından yapılmış bir av yapısı olduğuna inanıyor.

“Bu dönemde, tüm Kuzey Avrupa’daki insan nüfusu muhtemelen 5.000’in altındaydı. Temel besin kaynaklarından biri, mevsimsel olarak seyrek bitki örtüsüne sahip bu buzul sonrası manzarada göç eden ren geyiği sürüleriydi” diyor Almanya’daki Rostock Üniversitesi’nden arkeolog Marcel Bradtmöller.

(İlgili: Ürdün’de 9.000 Yıllık Ritüelistik Bir Av Tuzağı Keşfedildi)

“Bu duvar muhtemelen ren geyiklerini, göl kıyısı ile duvar arasında kalan dar bir boğaza ya da doğrudan göle yönlendirmek için kullanılıyordu. Böylece Neolitik avcılar onları silahlarıyla daha kolay öldürebiliyordu”

En azından teori bu yönde. Warnemünde’deki Leibniz Baltık Denizi Araştırmaları Enstitüsü (IOW) liderliğinde yürütülen disiplinler arası bir ortak araştırma projesi olan SEASCAPE, yakın zamanda bu su altı yapısını daha ayrıntılı arkeolojik çalışmalarla incelemeyi planladığını duyurdu. Amaçları, bu yapının insanlar tarafından nasıl, ne zaman ve neden inşa edildiğini nihayet ortaya koymak.

“SEASCAPE ile sadece kelimenin tam anlamıyla deniz yüzeyinin altındaki yeni bilimsel bir zemine inmiyoruz; aynı zamanda farklı disiplinler – jeofizik, arkeoloji ve paleo-çevresel araştırmalar – arasındaki sıkı işbirliği sayesinde bu yapıları anlamlı bir şekilde yorumlamak için gerekli olan yeni bilimsel alanlar açıyoruz” diyor proje lideri ve IOW’dan deniz jeoloğu Jacob Geersen.

Blinkerwall’a benzer arkeolojik yapılar dünyanın başka yerlerinde de bulundu ve bunların çoğu av yapısı olarak tanımlandı. Batı Asya’nın çöl manzaralarında ve Kuzey Afrika’nın bazı bölgelerinde, yaban gazelleri ve dağ keçilerini yönlendirip yakalamak için kullanılan “çöl uçurtmaları” adı verilen yapılardan bol miktarda bulunuyor. Hatta Kuzey Amerika’daki beş büyük gölden biri olan Huron Gölü’nün dibinde 9.000 yıllık bir tuzak yapısı örneği dahi var.

Bu tür keşifler, tarihöncesi insanların dağınık ve ilkel olduğu yönündeki düşünceleri sorguluyor. Az sayıda aletle ve çok küçük bir nüfusla bile, büyük düşünce ve planlama gerektiren karmaşık yapılar inşa edebiliyorlardı.

IFL Science. 13 Haziran 2025.