Orta Çağ’dan Günümüze Ulaşan Bir Çocuk Çizimi

Rusya’da 800 yıl önce, yedi yaşındaki bir çocuk, okul ödevinden sıkılıp kendisini at üstünde düşmanlarını yenerken çizdi.

Bugün bir çocuğun defterine süper kahramanlar veya savaş sahneleri çizmesi oldukça olağan bir durum. Ancak 13. yüzyılda, Rusya’nın Novgorod kentinde yaşayan küçük Onfim için bu çizimler, günümüze ulaşan en eski çocuk sanat eserlerinden biri haline geldi.

Arkeologlar, Onfim’in çizimlerini 1951 yılında Novgorod’daki kazılarda keşfetti. O dönemde kağıt henüz yaygın olmadığından, insanlar yazılarını ve notlarını, metal veya kemik aletlerle yumuşak huş ağacı kabuğuna kazıyordu.

Huş ağacı kabuğu metinlerinin boyutları değişiyor, ancak birçoğu bir kartpostalın boyutu kadar. Rus tarihçi Valentin Yanin, ıslak, killi topraklardan henüz çıkarılmamış 20.000’den fazla ek metin olabileceğini tahmin ediyor.

(İlgili: Antik Mısırlılar da Ev Ödevi Yapıyordu)

Günümüze ulaşan 1.200’den fazla huş kabuğu metni arasında ticari kayıtlar, İncil’den pasajlar ve çeşitli mektuplar yer alırken, Onfim’in çizimleri alışılmışın dışında bir örnek sunuyor.

Onfim’in At Üstündeki Çizimi

Onfim’in en ünlü çizimi Gramota No. 200, yani “Onfim’in otoportresi”, kendisini at üstünde, kılıcıyla bir düşmanı yenerken tasvir ettiği bir sahne. Üstelik bu çizimin üst kısmında Kiril alfabesi alıştırmaları ve hemen yanında kendi adı olan ОНѲИМЄ yazılı.

Yaklaşık 1.260 yılları civarına tarihlenen çizimde, çocuksu bir tarzda yapılmış çöp adam figürleri, yuvarlak gövdeler, uzun bacaklar ve eksik parmaklar bulunuyor. Bu unsurlar, çizimi yapan kişinin yaklaşık 7 yaşında olduğuna dair güçlü ipuçları sunuyor.

Novgorod’daki Okuma-Yazma Kültürü

Orta Çağ’ın büyük ticaret merkezlerinden biri olan ve Batı Rusya’da, St. Petersburg’un yaklaşık 160 kilometre güneyinde yer alan Novgorod, Orta Çağ döneminde önemli bir ticaret merkeziydi ve bu nedenle yüksek okuryazarlık oranlarına sahipti.

Arkeologlar, bölgedeki huş kabuğu metinlerinin çoğunun ticaret kayıtları veya dini metinlerden oluştuğunu belirtiyor. Ancak Onfim’in çizimleri, Orta Çağ’daki çocukların dünyasına açılan eşsiz bir pencere sunuyor.

Bugün, Onfim’in başına ne geldiği bilinmiyor. Yetişkinliğinde bir tüccar mı, bir rahip mi yoksa gerçekten bir savaşçı mı oldu, bunu öğrenemiyoruz. Ancak 800 yıl sonra bile, çizimleri hâlâ insanları gülümsetmeye ve hayranlık uyandırmaya devam ediyor.