Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Görülmesi Gereken 20 Eser

Birbirinden güzel sayısız esere ev sahipliği yapan Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmekte olan tarihi eserlerden en ilginç bulduklarımızı bu listede derledik.

1- Tunç Tablet

Boğazköy, MÖ. 13. Yüzyıl

1986 yılı Boğazköy kazılarında ele geçen Hitit çivi yazısıyla yazılmış olan bu belge, Anadolu’da bulunmuş tek tunç tablettir. Hitit Kralı IV. Tuthaliya ile Tarhuntaşşa Ülkesi Kralı Kurunta arasında MÖ. 1235’te yapılmış olan antlaşma metni, 2. binyılda Anadolu’nun tarihi coğrafyasına ışık tutmaktadır.

2- Güneş Kursu

Törensel Sembol. Alacahöyük. MÖ. 2500 – MÖ. 2250

3- At Koşulu Araba Modeli

Tunç, Gordion. MÖ. 770

Gordion’da “P Tümülüsü” olarak adlandırılan, bir çocuğa ait tümülüste bulunmuştur. Araba çift tekerlekli olup, dört at koşulmuştur. Savaş arabalarının minyatür bir modeli olan bu eser, çocuk oyuncağı olarak yapılmış olmalıdır.

4- Ahşap Masa

Gordion. Büyük Tümülüs. MÖ. 8. yüzyıl.

5- İnandık Vazosu

Pişmiş toprak. İnandık, MÖ. 17. yüzyıl.

Kült vazosunun üzerinde, aşağıdan yukarıya doğru dört frize ayrılmış olarak bir evlilik töreninin farklı sahnelerine yer verilmiştir. Kalıpta dökülen kabartmaların frizlere yapıştırıldıkları anlaşılmaktadır. Bu kült vazosu, Hitit dini törenlerini anlamamız açısından önemlidir.

6- Leopar Kabartmaları

Sıva Üzeri Boya Benek. Çatalhöyük. MÖ. 6. Bin

Leoparların Çatalhöyük insanlarının yaşamında özel bir yeri ya da dinsel bir anlamı olmalıydı. Bu sıvalı leopar kabartmaları bir zamanlar bir Çatalhöyük evinin duvarını süslemekteydi. Leopar başının üzerindeki sıva ve boya katları, kabartmaların uzun yıllar Çatalhöyük evlerinde kullanıldığını düşündürmektedir.

7- Emziren Kadın Heykelciği

Tunç, Horoztepe. MÖ. 3. Binin Sonu.

Döküm tekniğinde yapılmıştır. Sol göğsünü emziren kadın, çocuğunu bacaklarının arasından geçirdiği sağ eli ile tutmakta sol eliyle çocuğun başını göğsüne bastırmaktadır. Ana tanrıçanın bu çağdaki betimlerini oluşturan şematik kadın heykelciklerinin değerli maden ve taşlar ile pişmiş topraktan örnekleri bulunmaktadır. Bunların büyük çoğunluğu mezarlarda bulunmuştur.

8- Medusa Başlı Kolye

Altın örme zincir ucunda Medusa başı. Helenistik Dönem.

9- Obsidiyen Vazo

Obsidiyen. Acemhöyük. Sarıkaya Sarayı’nda bulunan bu vazo, günlük kullanımdan çok dinsel kullanıma işaret etmektedir.

10- Boğa Biçimli Törensel Kaplar

Pişmiş toprak. Boğazköy. MÖ. 16. yüzyıl

Boğa biçimli kaplar, Anadolu’nun özel törensel kap formlarındandır. Boğalar bir çift olup, sadece kuyruklarının baktığı yönle birbirlerinden ayrılırlar. Sırtlarındaki doldurma deliği ve akıtacaklı ağızları, sunu kabı olduklarını göstermektedir. Bu iki kült kabı, olasılıkla Fırtına Tanrısı Teşup’un boğaları Hurri ve Şerri’dir.

11- Kadın Heykelciği

Elektrum-Altın, Hasanoğlan, MÖ. 3. Binin Sonu.

Ayakta duran kadını temsil etmektedir. Vücut elektrumdan, baştaki maska, göğüsleri, ayak bilekleri, ayak bileklerindeki bilezikler altından yapılmıştır. Her iki eli karın üzerindedir, kollarında bilezikler vardır. Vücudu çıplak olup göğsünde altından yapılmış çapraz bant vardır, bu bantlar muhtemelen bir giysiyi simgelemektedir.

12- Çıplak Tanrıça Heykelciği

Fildişi, Kültepe, MÖ. 18. Yüzyıl.

1 b katına ait bir evin odasının tabanı altındaki küp mezarda bulunmuştur. Eser, yüksek tahtında oturan, çıplak tanrıçayı tasvir etmektedir. Fildişi heykelcik, bu dönemde yerli halkın baş tanrıçası olan Kubaba’nın özelliklerine, yani bereket sembolüne ve üretken karakterine uymaktadır.

13- Fildişi Kutu

Fildişi, Acemhöyük, MÖ. 19. yüzyıl

Fildişinden yekpare olarak yapılan kutu, dışa çekik yuvarlak ağızlı, uzun boyunlu, köşeli gövdelidir. Acemhöyük kutusu, Önasya fildişi sanatında tunç, demir çiviler ve lapislazuli kurslarla bezenmesi ve çok kalabalık figürlerin yer aldığı kabartmaları bakımından üniktir.

14- Sandal Biçimli Törensel Kap

Pişmiş Toprak, Kültepe. MÖ. 19. yüzyıl.

Kült kabının özelliği tapınak ve içindeki tanrıça heykelciğinin varlığıdır. Eski Mezopotamya’nın ticaret, ulaşım ve ritüel faaliyetlerinde kullanılan tanrı sandallarının Sümer edebiyatında da önemli bir yeri vardır. Kap, bir festival sırasında kült heykellerinin gezdirildiği dini bir nehir yolculuğunu temsil etmektedir.

15- Altın Taç

Altın, Alacahöyük, MÖ. 3. Binin İkinci Yarısı.

Dövme tekniği ile yapılmış veya altın levhadan kesilerek oluşturulmuştur. Bu taçlar, çember veya bant şeklinde sade olarak yapıldıkları gibi bantların birleşen uçlarında bazen saçaklar bulunur.

16- Sistrum

Tunç, Horoztepe, MÖ. 3. Binin Sonu.

Dinsel törenlerde bir müzik aleti olarak kullanılmış olmalı. Mezarda ölü hediyesi olarak ele geçmiştir.

17- Güneş Kursu

BM Mezarı. Törensel Sembol. Alacahöyük. MÖ. 2500 – MÖ. 2250

18- Kadın Biçimli Kap

Pişmiş Toprak, Hacılar. MÖ. 6. Bin yıl ortaları.

Hacılarda bulunan kırmızı astarlı çok iyi perdahlı kadın başı biçimli kap. Daha sonraki dönemlerde görülen insan biçimli kapların, Geç Neolitik Dönem’e tarihlendirilen ilk örneklerinden biridir.

19- Oturan Kadın

Pişmiş toprak, MÖ. 5750

İri göğüsleri ve geniş kalçaları nedeniyle her zaman hem tarımla hem de doğurganlıkla ilişkilendirilen kadın figürininin, iki leoparın arasında oturur durumda tasvir edilmesi, onun güçlü bir kişilik olduğunu düşündürmektedir. Bacakları arasındaki yuvarlak şeklin yeni doğmakta olan bir çocuğun başını veya saygın bir atanın kafatasını betimlemesi olasıdır.

20- Oturan Aslan Heykelciği

Fildişi, Altıntepe, MÖ. 8. yüzyılın ikinci yarısı.

Altıntepe Tapınağı’nda ortaya çıkarılan kalçaları üzerine oturtulmuş aslan heykelciği 10 cm yüksekliğindedir. Aslan, başını sola çevirmiş ve hırlar durumda tasvir edilmiştir. Yüzde ürkütücü bir anlam vardır. Heykelciğin alt kısmında yer alan delik, eserin bir başka eşyayı süslemek amacıyla kullanıldığını göstermektedir.