Bu Mumyaların Boyunlarındaki Madde Bilinen En Eski Peynir Çıktı!

Çin’de 3.600 yıllık mumyaların baş ve boyunlarına yerleştirilen gizemli beyaz madde, dünyanın bilinen en eski peyniri çıktı.

Çin’deki bir mezarlıkta bulunan mumyaların başlarında ve boyunlarında peynir kalıntıları bulundu. C: Wenying Li et al. 2024.

Çin’in Tarim Havzası’nda bulunan 3.600 yıllık mumyaların baş ve boyunlarına sürülen gizemli madde test edildi ve bunun bilinen en eski peynir olduğu ortaya çıktı. Tarim Havzası mumyaları yaklaşık 3.300 ila 3.600 yıl öncesine dayanıyor ve bu da onları Tunç Çağı’na yerleştiriyor.

Araştırmacılar, yaklaşık yirmi yıl önce Çin’in kuzeybatısındaki Tarim Havzası’ndaki Xiaohe Mezarlığı’nda gömülü olan birkaç mumyanın üzerinde bu esrarengiz maddeyi buldu. Beyazımsı bir maddeydi ve açıkça çok eskiydi, ancak kimse tam olarak ne olduğunu bilmiyordu.

Şimdi ise yapılan DNA testleri, gizemli yapışkan maddenin probiyotik yumuşak bir peynir olan kefir peyniri olduğunu ve binlerce yıl önce inek ve keçi peynirleri kullanılarak üretildiğini ortaya koydu. Araştırmanın sonuçları Cell dergisinde yayımlandı.

(İlgili: Bilinen En Eski Peynir Nerede Bulundu?)

Bu peynirde, günümüzdeki kefir tanelerinde bulunan Lactobacillus kefiranofaciens ve Pichia kudriavzevii gibi çeşitli bakteri ve mantar türleri vardı. Bu taneler, sütü fermante ederek peynire dönüştüren bakteri ve mayaların karışımından oluşan “simbiyotik kültürlerdir”, tıpkı “ekşi mayalı ekmek hamuru başlatıcısı” gibi çalışırlar.

“Bu, dünyada bilinen en eski peynir örneği” diyor çalışmanın baş yazarı, Pekin’deki Çin Bilimler Akademisi Omurgalı Paleontolojisi ve Paleoantropoloji Enstitüsü’nden paleontolog Qiaomei Fu.

Mumyalarda bulunan 3.600 yıllık peynir örnekleri.

“Peynir gibi gıda maddelerini binlerce yıl boyunca korumak son derece zor, bu da bu keşfi nadir ve değerli bir fırsat haline getiriyor.”

Fu, “Bu eski peyniri ayrıntılı bir şekilde incelemek, atalarımızın diyetini ve kültürünü daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir” diye ekliyor.

Araştırmacılar ayrıca, L. kefiranofaciens tanelerinin Tibet kökenli olanlara yakın olduğunu belirledi. Bu durum, kefirin Rusya’nın Kuzey Kafkasya dağlık bölgesinden geldiğine dair uzun süredir devam eden inanca gölge düşürüyor.

Bakteriyel genleri dizileyerek, araştırmacılar “probiyotik bakterilerin son 3.600 yılda nasıl evrildiğini takip edebildiler”.

“Gözlemlerimiz, kefir kültürünün Tunç Çağı’ndan beri Çin’in kuzeybatısındaki Xinjiang bölgesinde korunduğunu gösteriyor” diyor Fu.

“Bir bakterinin son 3.000 yılda nasıl evrildiğini gözlemleyebiliyoruz. Dahası, süt ürünlerini inceleyerek eski insan yaşamına ve dünyayla olan etkileşimlerine dair daha net bir resim elde ettik.”

Ancak, bu kişilerin neden baştan aşağı peynirle kaplandığı hâlâ bilinmiyor.


Makale: Liu, Y., 2024. Bronze Age cheese reveals human-Lactobacillus interactions over evolutionary history. Cell.

Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü mezunu. İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü Yüksek Lisans mezunu. Aynı üniversitede Doktora adayı. İletişim: ermanbu@gmail.com

You must be logged in to post a comment Login