3.000 Yıllık Maya ve Antik Mısır Tarifiyle Bira Mayalandı

Tutkularının peşinde koşan bir kişi, tarifi 3.500 yıllık bir Mısır papirüsünden türetilen ve yaklaşık 3.000 yıllık maya kullanarak bira yaptı.

Ev yapımı bira üreticileri deney yapmayı sever. Daha önce atık su ve gıdaların yanı sıra göbek deliği tiftiğinden elde edilen mayayı kullanarak bira yaptılar (evet, gerçekten). 1,790 kiloluk bir balkabağını fıçıya dönüştürdüler. 220 yıllık bir gemi batığında bulunan mayadan porter (siyah bira) yaptılar, uzaya gönderilen şerbetçiotu ile bira mayaladılar, yapay zekadan rehberlik aldılar ve meme kanseri hastaları için özel olarak tasarlanmış bir bira ürettiler.

Peki en son tuhaf proje ne? Tarifi 3.500 yıllık bir Mısır papirüsünden türetilen ve yaklaşık 3.000 yıllık mayadan yapılan bir bira.

Tarihi biranın arkasındaki isim, Salt Lake City’nin banliyösü Millcreek, Utah’ta yaşayan, Orta Doğu çalışmaları alanında yüksek lisans derecesine sahip bir ev yapımı bira üreticisi ve kar amacı gütmeyen bir kuruluşun operasyon müdürü olan Dylan McDonnell.

(İlgili: Kuzey Kafkasya’da 5.500 Yıllık Bira İçme Pipetleri Bulundu)

McDonnell, pandemi sırasında 4.500 yıllık bir maya türü kullanarak ekşi maya pişiren bir adam hakkında bir şeyler duydu. Benzer bir şeyin bira için de işe yarayıp yaramayacağını merak etti.

McDonnell’ın bu sonuca ulaşması üç yıl sürmüş olsa da cevap evetti.

McDonnell araştırmasına, MÖ 1.550’lerden kalma bir Mısır metni olan ve erkek kelliğinden timsah ısırıklarına kadar her şeye çare ve tedavi vaat eden yüzlerce tıbbi tarif içeren Ebers Papirüsü’nü okuyarak başladı. Odak noktasını biraya atıfta bulunan yaklaşık 75 tarifle daralttı ve tüm malzemeleri bir elektronik tabloda listeledi.

Buradan yola çıkarak listeyi en yaygın malzemelere göre sıraladı ve sekiz madde ortaya çıktı: Mısır balsam meyvesi çöl hurması, Yemen Sidr balı, çınar inciri, çörek otu, ardıç meyvesi, İsrail altın kuru üzümü, keçiboynuzu meyvesi ve buhur.

Arkadaşının Mısır’da yaptığı araştırmalar sayesinde 1.400 yıllık bir korudan nadir incirleri temin etti. Temel tahıllar için ise Avrupa’da farro olarak bilinen antik bir tahıl olan mor Mısır arpası ve emmer buğdayına ulaştı.

Maya için, antik maya türlerini yeniden canlandırmak için arkeologları, mikrobiyologları ve diğer uzmanları bir araya getiren Primer’s Yeast adlı bir Alman şirketiyle bağlantıya geçti. Şirketten, İsrail’deki bir çömlek parçasından alınmış ve muhtemelen Filistinliler tarafından bira yapmak için kullanılmış olan yaklaşık MÖ 850 yılına tarihlenen bir maya türü elde etti.

McDonnell ihtiyacı olan her şeye sahip olduğunda, nihayet bira yapmaya başlayacak hale geldi. Arka bahçesindeki üç kazanlı sistemle yaklaşık 1.000 dolar maliyete on galon bira üretti. Kendisi, bunun tipik bir ev yapımı bira partisinden beş kat daha pahalı olduğunu söylüyor. Ancak bu ekstra masraf, geçmişle yeniden bağlantı kurma şansı için değerdi.

McDonnell, “Bu harika bir şey. 3.000 yıl önce Mısır’da bir adam muhtemelen aynı malzemeleri bir tencereye koyuyor ve aynı şeyi yapma umuduyla kaynatıyordu” diyor.

Sonunda McDonnell, ekşi ve hafif tuzlu bir tada sahip bir Alman stili olan gose’a benzer bir bira üretti. Hacmen yüzde 5 alkol oranına sahip olan bira, kayısı notaları ve çiçeksi bir tat içeriyordu. Biraya acılık katan yeşil, çam kozalağı şeklindeki çiçekler olan şerbetçiotu içermediği için tadı biradan çok bal likörüne ya da elma şarabına yakındı.

Salt Lake City Level Crossing Brewing Company’de bira üreticisi olan ve McDonnell’ın projesiyle ilgisi bulunmayan Chris Detrick, “Biraz rustik, belki biraz çiftlik tarzı, ama yine de canlı ve narenciye tadında. Ama bu ekşilik, çok fazla ekşi laktik asitlik değil; bir yudum aldıktan sonra devam etmek istemenizi sağlayan gerçekten ferahlatıcı bir tat.” diyor.

McDonnell’ın birasını satmak gibi bir planı yok, ancak özel tadımlara ev sahipliği yapmayı düşünüyor. Tarifinin, bulunması biraz daha kolay malzemelerle değiştirilmiş bir versiyonu sonunda Primer’s Yeast web sitesinde yayınlanacak.

Karışımına bir isim vermeyi hiç düşünmemişti. Ancak kendisine defalarca bunun sorulması üzerine, Mısır’daki Sina Yarımadası’na bir gönderme olarak “Sinai Sour” ismini buldu.

Ve şimdiden bir sonraki projesinin, hacmen yüzde 25 alkol oranına sahip bir biranın hayalini kuruyor. “Ben sadece tutkularının peşinden giden bir adamım”

Smithsonian Magazine. 20 Haziran 2024.