Girit’te 4.000 Yıllık Tuhaf Bir Minos Yapısı Keşfedildi

Girit’teki arkeologlar, Minosluların ritüeller için kullanmış olabileceği 4.000 yıllık tuhaf ve anıtsal bir yapı keşfettiler.

Girit’te bir tepenin üzerinde ortaya çıkarılan gizemli Minos yapısı, bölgede yeni duyurulan 35 arkeolojik buluntudan biri.

Yunanistan’ın Girit adasındaki arkeologlar, yeni havaalanı inşaatındaki çalışmaları durdurabilecek olan anıtsal bir antik yapıyı ortaya çıkardılar.

Kazı sırasında keşfedilen çanak çömlek parçalarının tarzına dayanarak arkeologlar, geçici olarak yapının Minos uygarlığının ortalarına, MÖ 2.000 ila 1.700 yıllarına tarihlendiğini düşünüyorlar. MÖ 3000 ila 1100 yılları arasında Minoslular, özenle hazırlanmış çanak çömlek, heykelcik, takılar ve fresk örneklerini arkalarında bırakarak Girit adasında ilk karmaşık Avrupa kültürlerinden birini yarattılar, ancak ana yazı dilleri hiçbir zaman tam olarak çözülemedi.

Ancak bu sarayların ve diğer Minos kamusal mimarisinin aksine, bu binanın amacı bilinmiyor ve şu anda arkeolojik ilgi ve spekülasyonların konusu.

(İlgili: Minos ve Mikende İlk Kuzenle Evlenmek Çok Yaygındı)

Yapı, 48 metre çapında ve toplam 1.700 metrekarelik alanıyla yukarıdan devasa bir araba tekerleğini andırıyor.

Yunanistan Kültür Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, taş halkaların dairesel düzeni ve karmaşık yapısı da dahil olmak üzere yapının bazı özellikleri Minos mezarlarıyla kıyaslanabilir. Ancak yapının yakınlarında bulunan çok sayıda hayvan kemiği, araştırmacıların yapıyı anlamasını zorlaştırıyor.

Araştırmacılar, “Bu yapı, yiyecek, şarap ve belki de adak tüketimini içeren muhtemelen ritüel törenler için periyodik olarak kullanılmış olabilir.” diyor.

Yunan Kültür Bakanlığı temsilcileri, Girit Kralı Minos için inşa edilen efsanevi labirenti ima ederek, üst üste bindirilmiş sekiz taş halkadan ve bunları keserek odalar oluşturan küçük duvarlardan oluşan binanın neredeyse labirent gibi olduğunu söylüyor.

Medeniyetleri çöktükten sonra Minoslular, mitolojik Kral Minos’a ithafen “Minos” terimini türeten Sir Arthur Evans’ın 20. yüzyılın başlarında yaptığı arkeolojik çalışmalara kadar büyük ölçüde unutulmuştu.

Antik saray Knossos, koridorlarla birbirine bağlanan düzinelerce küçük odanın kanatlarıyla çevrili merkezi bir açık alanla Minos mimarisinin en iyi bilinen örneği. Genel olarak “saraylar” olarak adlandırılsa da, bu devasa Minos yapıları kraliyet konutlarından ziyade öncelikle yerel idari faaliyetlere yönelik alanlardı.

Kültür Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Kastelli yakınlarında yeni keşfedilen binanın konut olarak kullanılmış olma ihtimali de düşük.

Ancak Kastelli yapısının diğer antik anıtsal yapılarla tam bir paralelliği yok. Knossos gibi saraylar kare veya dikdörtgen şeklinde düzenlenmişken, yeni keşfedilen yapı dairesel. Fakat dairesel yapılar, Minos mezarlarında daha sık görülüyor.

Arkeologlar Kastelli kasabası yakınlarındaki Papoura Tepesi’nin üzerinde yer alan yapıyı kazıp incelerken, tepenin gelecekteki işlevini de düşünmek zorundalar: Girit’in yeni uluslararası havaalanı için planlanan bir radar istasyonu.

Havaalanı, 2027’den itibaren Girit’in başkenti ve en büyük şehri Kandiye’nin (Heraklion) yanı sıra adadaki zengin kültürel ve arkeolojik alanlara da hizmet verecek.

İnşaat tamamlandıktan sonra havalimanını yılda 18 milyon yolcunun kullanması bekleniyor. Turistler Girit’in iyi korunmuş tarihi yerlerini ziyaret etmek istiyorlar fakat onları oraya götürmek için uygun, modern altyapıya ihtiyaçları var.

Zaman zaman aşırı turizm, Yunanistan’daki antik alanların bütünlüğünü tehdit ediyor ve hükümeti, Atina’daki Akropolis’e gelen ziyaretçi sayısını sınırlamak gibi koruyucu önlemler almaya sevk ediyor.

Açıklamaya göre, bölgede yapılan kazılarda en az 35 arkeolojik alan daha ortaya çıkarıldı. Yunan makamları Girit’in yeni havaalanını ve onu adanın geri kalanına bağlamak için gereken yol ağını inşa ederken, yenilik ile kültürel mirasın korunması arasında sürekli bir denge kurmaları gerekiyor.

Açıklamada Kültür Bakanı Lina Mendoni, yapıyı büyük ilgi gören benzersiz bir buluntu olarak nitelendirdi. Mendoni, Yunan hükümeti ve havaalanı yetkililerinin, tarihi önem taşıyan bu arkeolojik alanın korunmasını sağlamak amacıyla radar istasyonu için alternatif yerler araştıracağını söylüyor.

Antik eserlere hak ettikleri değeri verirken havalimanına devam etmek mümkün, diye ekliyor Mendoni.

Smithsonian Magazine. 12 Haziran 2024.

Live Science. 12 Haziran 2024.