19. Yüzyılda Yıkıldığı Söylenen Mezarın Yeri Bulundu

İrlanda’da bir arkeolog, 19. yüzyılda çizimi yapılan ancak daha sonra neredeyse 200 yıl boyunca kaybolan eski bir megalitik mezar keşfetti.

İrlanda’nın Dingle kentindeki Sacred Heart Üniversitesi’nde arkeolog ve halkbilimci olan yerel akademisyen Billy Mag Fhloinn, mezarı, ayrıntılı olarak incelenebilecek sanal bir üç boyutlu model oluşturmak için fotoğrafların dijital olarak bir araya getirildiği bir teknik olan fotogrametri yardımıyla buldu.

Mag Fhloinn, İrlanda’nın en güneybatısındaki Dingle Yarımadası’nın ucundaki bir köy olan Ballyferriter yakınlarında, mezarı yeniden keşfettiği tepenin altındaki bir evde yaşıyor. Son birkaç yıldır, kamerasıyla çevredeki manzarayı inceleyerek, en son 1838’de görülmesinden birkaç yıl sonra yıkıldığı söylenen mezarı aradı.

Eylül ayında olası bir yerleşim yerinin fotoğraflarından fotogrametrik bir model oluştururken, birkaç gün önce gördüğü taşlardan birinin şeklinin 19. yüzyıl çizimindekine benzediğini fark etti. Ekrandaki taşlardan birini döndüren Fhloinn, bunun 1838 tarihli resimdeki taşlardan biriyle eşleştiğini farketti.

(İlgili: İspanya’da Devasa Bir Megalitik Kompleks Bulundu)

Bölge Aralık ayında Mag Fhloinn ve İrlanda Ulusal Anıtlar Servisi’nden bir arkeolog tarafından incelendi ve bunun “Altóir na Gréine” (İrlanda dilinde “Güneş Sunağı”) olarak bilinen 4.000 yıllık mezar olduğu doğrulandı.

Eski mezar

Mag Fhloinn’in belirttiğine göre, mezar 1838 yılında Georgiana Chatterton adlı bir İngiliz aristokrat tarafından ziyaret edilmiş ve çizimleri yapılmıştı. Ancak yaklaşık 14 yıl sonra, 1852’de Richard Hitchcock adlı bir antikacı, muhtemelen taşlarının yeni yapılacak bir binada kullanılması için mezarın “kırılıp götürüldüğünü” bildirdi.

Hitchcock’un raporundan bu yana geçen 170 küsur yıl içinde, bu alan Mag Fhloinn tarafından yeniden bulunana kadar orada hiçbir şeyin kalmadığı ve konumun “kaybolduğu” varsayılmıştı. Eski taşlardan yalnızca biri hâlâ ayaktaydı, ancak son incelemelerde alanda toprak ve çalılıkların altına gömülü en az üç büyük taş daha tespit edildi.

Yapının, o zamanlar İrlanda’da yaygın olan ve eğimli bir kapak taşıyla örtülü dik taşlardan oluşan büyük bir oda içeren megalitik bir tarz olan “kama mezar” olduğu anlaşılıyor.

Stil, bunun “Kalkolitik” veya Kalkolitik Çağ’a (İrlanda’da 4.500 ila 4.000 yıl önce) bakırın İrlanda’da kullanılmaya başlandığı bir döneme ait olduğunu gösteriyor.

Ücra bölge

Mag Fhloinn’e göre, mezar alanında herhangi bir insan kalıntısının bulunması pek olası değil. Batı İrlanda’nın başka yerlerindeki kama mezarların içerisinde yakılmış insan kemikleri keşfedilmişti, ancak Altóir na Gréine’deki zemin muhtemelen herhangi bir kalıntının hayatta kalamayacağı kadar suyla doluydu. Ancak diğer mezarlardan yola çıkarak, birkaç kişinin yakılmış kemiklerinin oraya defnedilmiş olması mümkün. 

İrlanda’daki bazı megalitik mezarlar kış ortası gün doğumuna hizalanmıştı ve Chatterton tarafından kaydedilen adı, Altóir na Gréine’in de benzer bir hizalamaya sahip olabileceğine işaret ediyor. Mezar, yakındaki kırsal alanın ve denizin çarpıcı manzarasına sahip bir tepenin sırtında inşa edilmişti; burayı dikenli tellerin üzerinden tırmanarak bulan Mag Fhloinn’e göre bir sonraki görevi mezar yerini ziyaret etmenin kolay bir yolunu bulmak olacak.

Live Science. 23 Ocak 2023.