X-Işınları, Tarih Öncesi Yırtıcının Son Yemeğini Gösterdi

Araştırmacılar, X ışınlarının gücü sayesinde dinozorların döneminde yaşamış bir yaratığın beslenme alışkanlıklarına dair yeni bilgiler öğrendi. Bu yaratık Avustralya sularında yaşamıştı ve iki buçuk metre uzunluğundaydı.

Araştırmacılar küçük bir deniz sürüngeninin fosilleşmiş mide kalıntılarının içini -yaratığın ölümüne kadar ne yediğini belirlemek için- mikro tomografi taramaları ile görüntüledi.

Bu canlı, komedi grubu Monty Python’nin bir şarkısından esinlenilerek ‘Eric’ lakabını alan bir plesiosaur cinsine aitti.

Araştırmacılar, Eric’in bağırsağında daha önce tanımlanmamış 17 balık omuru buldu. Ve bu plesiosaur’un diyetinin çoğunlukla balıktan oluştuğunu teyit etti. Bulgu, 2006 yılında yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçları da destekliyor.

(İlgili: Plesiosaur’lar Sadece Tuzlu Suda Yaşamıyordu)

Bulgular, bilim insanlarının Eric gibi soyu tükenmiş organizmaların evrimsel tarihi hakkında daha fazla bilgi edinmelerine ve deniz yaşamımızın geleceğinin nasıl görünebileceğini tahmin etmelerine yardımcı olabilir.

Araştırmacılara göre çalışma, yüz milyonlarca yıl önce Dünya’da yaşayan soyu tükenmiş diğer organizmaların diyetlerini de tanımlamak için X ışınlarını kullanmanın mümkün olduğunu gösteriyor.

ANU Fizik Araştırma Okulu ve AMRI’den doktora araştırmacısı Joshua White, “Önceki araştırmalar, ipuçlarını bulmak için Eric’in opalize olmuş iskeletinin dış yüzeyini inceledi.” diyor.

Opalize hale gelmiş fosil, doğal opal oluşumunun bir parçası olarak fosilin opal mineraliyle yer değiştirmesi veya fosilin opal tabakalarıyla kaplanması sonucu oluşan bir fosil türüdür. Opal, silika içeren bir mineraldir ve değerli bir taş olarak bilinir.

“Fakat bu yaklaşım zor ve sınırlayıcı olabilir. Çünkü fosilleşmiş mide içeriği bulmak çok nadir ve paleontologların fosili yok etmeden yüzeyinin altını görmesi neredeyse imkansız.”

“Araştırmamızın Avustralya’da tarih öncesi bir deniz sürüngeninin bağırsak içeriğini incelemek için x-ışınlarını kullanan ilk çalışma olduğuna inanıyoruz.”

“Araştırmamız, hayvanın mide içeriğini, bağırsağında balık kemikleri bulmak da dahil olmak üzere, daha önce hiç görülmemiş ayrıntılarla görmemize yardımcı olmak için çok güçlü x-ışınları kullandı.”

“Bu tarih öncesi hayvanları incelemek için X ışınlarını kullanmanın yararı, ışınların fosile zarar vermemesi. Bu da Eric gibi değerli ve narin örneklerle uğraşırken inanılmaz derecede önemli.” diyor.

White, balık kemikleri, mide taşları olarak da bilinen gastrolitleri ve sürüngenin tükettiği diğer materyallerin kalıntısı olduğuna inandığı şeyler arasında ayrım yapmak için veri yığınlarını ve tarama görüntülerini inceledi. Veriler Eric’in bağırsak içeriğinin 3B modelini oluşturmak için kullanıldı.

White, “Eric, küçük balıkları yiyen ve muhtemelen daha üst seviyedeki yırtıcılar tarafından avlanan deniz aslanı eşdeğeri orta seviye bir avcıydı.” diyor.

White ayrıca, “Eric’in Avustralya’daki en eksiksiz opalize omur iskeletlerinden biri olması bakımından da şanslıyız. Fosil yaklaşık yüzde 93 oranında bütün halde. Bu bütünlük oranı fosil kayıtlarında neredeyse hiç görülmedi.” diyor.

“Aslında Avustralya dışında opalize olmuş omur fosillerini elde edebilecek başka hiçbir yer yok.”

Bilim insanları, soyu tükenmiş organizmaların beslenme alışkanlıkları hakkında daha fazla şey öğrenmenin onların evrimsel geçmişlerini anlamada önemli bir adım olduğunu söylüyor. Ancak bu bilgiler, bugün yaşayan hayvanların iklim değişikliği gibi durumlardan nasıl etkilenebileceğini de anlamamıza yardımcı olabilir.

White ayrıca, “Ortamlar değiştikçe bir deniz sürüngeninin diyeti de değişir. Ve bu değişiklikleri anlamak günümüz hayvanlarının var olan ve yeni ortaya çıkan iklim sorunlarına nasıl tepki vereceğini tahmin etmeye yardımcı olmak için kullanılabilir.” diyor.

“Bir hayvanın beslenmesinde herhangi bir değişiklik olursa, bu değişikliğin neden gerçekleştiğine bakmak istiyoruz. Ve bir dereceye kadar bunu yunuslar veya balinalar gibi modern hayvanlarla karşılaştırabilir; iklim değişikliği nedeniyle diyetlerinin nasıl ve neden değişebileceğini tahmin etmeye çalışabiliriz.”

Eric ilk olarak 1987’de Güney Avustralya’daki Coober Pedy’deki opal madenlerinde keşfedildi. Bu tarih öncesi yırtıcısı Sidney’deki Avustralya Müzesi’nde sergileniyor.

Australian National University. 19 Nisan 2023.

Makale: White, J. M., Barron, A., McCurry, M. R., & Denham, T. (2023). Investigating gut contents of the leptocleidian plesiosaur Umoonasaurus demoscyllus using micro-CT imaging. Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology, 1-5.