Antik Mısır Kentinde Buda Heykeli Ortaya Çıkarıldı

Berenike’de bulunan 1. yüzyıldan kalma bir Buda heykeli, Budistlerin Roma döneminde Mısır’da yaşadığını gösteriyor.

Arkeologlara göre, Kızıldeniz kıyısındaki eski Mısır liman kenti Berenike’de bulunan 1.900 yıllık bir Buda heykeli, muhtemelen Güney Asya’dan getirilmişti.

Buda heykeli, yaklaşık 2550 yıl önce Güney Asya’da yaşamış olan Siddhartha Gautama’yı tasvir ediyor. Siddhartha Gautama, bir prens olarak doğdu, daha sonra dünyevi servetinden vazgeçecek ve aydınlanmayı arayacak, sonunda Budist geleneğine göre “aydınlanmış olan” anlamına gelen Sanskritçe kökenli bir kelime olan Buda olacaktı. Kurduğu din yavaş yavaş tüm dünyaya yayıldı.

Berenike Projesi’nin eş direktörü ve Delaware Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Steven Sidebotham, yeni bulunan heykelin MS 90 ile 140 arasına tarihlendiğini söylüyor.

(İlgili: Ruhsal Aydınlanmaya Ulaşan Buda Kimdi?)

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığından yapılan açıklamada, 71 santimetre boyundaki heykelin Buda’yı ayakta ve cübbesinin bir kısmını sol elinde tutarak tasvir ettiği belirtildi. Arkasında, güneş ışığının aşağı doğru yayıldığı bir hale betimlenmişti. Bakanlık, heykele ek olarak Berenike’de ayrı bir Sanskritçe yazıt bulunduğunu söylüyor.

Heykel, Roma İmparatorluğu’nun Mısır’ı kontrol ettiği bir zamana tarihleniyor. Bakanlık, o dönemde Mısır ile Hindistan arasında önemli bir ticaret olduğunu belirterek, Hindistan’dan gelen gemilerin diğer ürünlerin yanı sıra Mısır’a fildişi, biber ve tekstil ürünleri getirdiğini de sözlerine ekliyor.

Prof. Dr. Sidebotham, Buda heykelinin yerel olarak Berenike’de yaşayan Güney Asyalı insanlar tarafından yapılmış olabileceğini söylüyor. Sidebotham’a göre, Sanskritçe yazıt hasar görmüş olsa da, bir şekilde bir ithaf gibi görünüyor ve MS 244’ten 249’a kadar hüküm süren Roma imparatoru Marcus Julius Philippus’un (daha çok “Arap Philip” olarak bilinir) zamanına kadar uzanıyor.

Sidebotham ve meslektaşları, şu anda Berenike’den ortaya çıkardıkları bulguları yayınlama sürecindeler; daha fazla bilginin makale yayınlandıktan sonra açıklanacağını belirtiyorlar.

Yeni araştırmaya dahil olmayan Seattle’daki Washington Üniversitesi’nde emekli Sanskritçe profesörü Richard Salomon, “Yeni Sanskritçe yazıt ve ilgili buluntular artık sadece gelip geçen tüccarlardan ziyade yerleşik bir Hint tüccar topluluğu olduğunu açıkça gösteriyor.” diyor.

Avustralya’daki Queensland Üniversitesi’nde emeritus profesör olan Philip Almond, bunu “çok heyecan verici bir keşif” olarak nitelendiriyor. Almond, eski tarihi kayıtların İskenderiye’de yaşayan Hintliler olduğunu gösterdiğini ve bu keşfin Mısır’da yaşayan bazı Hintlilerin Budist olduğunu gösterdiğini söylüyor.

Live Science. 2 Mayıs 2023.